DOI Artikel:
Miziołek, Jerzy: "Sacrarium fieri pulchrum, firmum ac solidum": wawelskie tabernakulum Padovana
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19898#0084
32. Jacopo Sansovino, cyborium-tempietto w kościele S. Croce in Gerusalemme w Rzymie, fragment nagrobka
kardynała Quinonesa
Trudno byłoby wykazać, że twórca lub fun-
dator wawelskiego sacrarium znali cytowany
tekst. Sądząc jednak z zachowanych książek, po-
zostałych po znakomitej bibliotece Tomickiego,
i z zawartych w nich glos, biskup, jak chyba
większość humanistów epoki renesansu, był do-
brze obeznany z symboliką światła 79. Przed pró-
bą zasygnalizowania tego problemu wypada
przywołać najpierw analogie ze świata sztuki.
Promienie w centrum lub na szczycie kopuł,
oznaczające Boskie światło lub samego Boga,
występującą dość często w sztuce w. XV i XVI.
Znakomitych przykładów dostarczają tu np. ka-
plica Sw. Zygmunta w Tempio Malatestiano w
Rimini80 i Sala di Costantino w Watykanie81.
W tym pierwszym przypadku dysk z długimi
T. Magnuson, Studies in Roman Quattrocento Archi-
tecture, Stockholm 1958, Appendix, s. 358. Zob. też
W. Westfal Car roli, In this Most Perject Paradise,
University Park 1971, s. 118 nn. O słońcu (= ocu-
lusie otoczonym promieniami) — symbolu Boga pisze
w swoim traktacie Filaretę: Antonio A v e r 1 i n o detto
il Filaretę, Trattato, wyd. A. M. Fi no li et al., Mi-
lano 1972, 1, s. 248 nn.
79 Wielkim propagatorem mistyki światła był Fici-
no, tłumacz nie tylko Hermesa Trismegistosa, Dionize-
go Areopagity i Proklosa, ale także autor przysłanego
również do Polski w trzech egzemplarzach De Sole et
lumine. Na temat symboliki światła w epoce renesansu
piszą m. in.: E. G a r i n, La rivoluzione copernicana e il
mito solare [w:] Idem, Rinascite e rivoluzioni, Roma
1975, s. 257—281; Idem, Studi sul platonismo medie-
vale, Firenze 1958, s. 153 nn. D. P. Walker, Spiritual
and Demonie Magie, London 1958, s. 18 i 30, passim.
Na temat De sole et lumine, przesłanych Kallimachowi
do Krakowa, zob. F i c i n o, Opera omnia, 1, Basilea
1561, s. 956.
80 C. R i c c i, R Tempio Malatestiano, Rimini 1923,
il. 442 i 482. Zob. też Ch. Mitchell, The Imagery of
Tempio Malatestiano (Studi Romagnoli, 2, 1951, przyp.
88 nn.); Idem, R Tempio Malatestiano [w:] Studi Ma-
latestiani, Roma 1978, s. 71—103.
81 S. J. F r e e d b e r g, Painting of the High Re-
80
kardynała Quinonesa
Trudno byłoby wykazać, że twórca lub fun-
dator wawelskiego sacrarium znali cytowany
tekst. Sądząc jednak z zachowanych książek, po-
zostałych po znakomitej bibliotece Tomickiego,
i z zawartych w nich glos, biskup, jak chyba
większość humanistów epoki renesansu, był do-
brze obeznany z symboliką światła 79. Przed pró-
bą zasygnalizowania tego problemu wypada
przywołać najpierw analogie ze świata sztuki.
Promienie w centrum lub na szczycie kopuł,
oznaczające Boskie światło lub samego Boga,
występującą dość często w sztuce w. XV i XVI.
Znakomitych przykładów dostarczają tu np. ka-
plica Sw. Zygmunta w Tempio Malatestiano w
Rimini80 i Sala di Costantino w Watykanie81.
W tym pierwszym przypadku dysk z długimi
T. Magnuson, Studies in Roman Quattrocento Archi-
tecture, Stockholm 1958, Appendix, s. 358. Zob. też
W. Westfal Car roli, In this Most Perject Paradise,
University Park 1971, s. 118 nn. O słońcu (= ocu-
lusie otoczonym promieniami) — symbolu Boga pisze
w swoim traktacie Filaretę: Antonio A v e r 1 i n o detto
il Filaretę, Trattato, wyd. A. M. Fi no li et al., Mi-
lano 1972, 1, s. 248 nn.
79 Wielkim propagatorem mistyki światła był Fici-
no, tłumacz nie tylko Hermesa Trismegistosa, Dionize-
go Areopagity i Proklosa, ale także autor przysłanego
również do Polski w trzech egzemplarzach De Sole et
lumine. Na temat symboliki światła w epoce renesansu
piszą m. in.: E. G a r i n, La rivoluzione copernicana e il
mito solare [w:] Idem, Rinascite e rivoluzioni, Roma
1975, s. 257—281; Idem, Studi sul platonismo medie-
vale, Firenze 1958, s. 153 nn. D. P. Walker, Spiritual
and Demonie Magie, London 1958, s. 18 i 30, passim.
Na temat De sole et lumine, przesłanych Kallimachowi
do Krakowa, zob. F i c i n o, Opera omnia, 1, Basilea
1561, s. 956.
80 C. R i c c i, R Tempio Malatestiano, Rimini 1923,
il. 442 i 482. Zob. też Ch. Mitchell, The Imagery of
Tempio Malatestiano (Studi Romagnoli, 2, 1951, przyp.
88 nn.); Idem, R Tempio Malatestiano [w:] Studi Ma-
latestiani, Roma 1978, s. 71—103.
81 S. J. F r e e d b e r g, Painting of the High Re-
80