Studia Wilanowskie (20.2012)

Zbiory ceramiki, a więc i miśnieńskich przedmio-
tów Zamku Królewskiego w Warszawie zwią-
zane są z jego najnowszymi dziejami: powstały
po 1971 r. (po jego odbudowie). Poza kiłkoma
wyjątkami - warszawskich fajansów i majoliki
włoskiej pochodzących z dawnych zbiorów zam-
kowych, są to przedmioty zakupione łub poda-
rowane, przede wszystkim w latach 80. XX w.
Kolekcja XVlII-wiecznej porcelany miśnieńskiej
Zamku Królewskiego w Warszawie ilościowo
nie dorównuje zbiorom Muzeum Narodowego
w Warszawie czy Zamku Królewskiego na Wawelu, niemniej za-
wiera kilka cennych wyrobów podnoszących jej rangę, takich
jak naczynia z serwisu „łabędziego" czy kafetiera z kamionki
bóttgerowskiej.
Cały zbiór porcelany miśnieńskiej liczy 39 obiektów powstałych
w XVIII w. oraz 24 wykonane w 2. połowie XIX i na początku
XX w. Znajdują się wśród nich zarówno figurki, jak i naczynia
serwisowe, brak natomiast większych przedmiotów dekoracyj-
nych, takich jak wazony, pot-pourri itp. Z tych obiektów 3 pocho-
dzą z legatu Tadeusza Wierzejskiego z 1974 r., 3 są darem Wandy
Majewskiej, 5 - Jerzego Dobrzenieckiego, a 12 - Ksawerego Na-
lewajki. Z 31 obiektów większość zakupiono w latach 80. XX w.,
pojedyncze w latach 90. XX w. i po 2000 r., w tym 6 przedmiotów
pochodzi z kolekcji Ireneusza Szarka.
Najwcześniejszym zabytkiem jest kafetiera z kamionki bóttgerow-
skiej I ii. t I, datowana na lata 1710-1715, o charakterystycznej,
powtarzalnej formie, autorstwa Johanna Jacoba Irmingera; nie
ma natomiast żadnego przedmiotu z tzw. porcelany bóttgerow-
skiej, sprzed 1720 r. Około 1725 r. powstał zespół pięciu czarek
ze spodkami j ii. 2 irif3_], zdobionych scenkami figuralnymi w ty-
pie chinoiserie, wykonanymi przez samego Johanna Gregoriusa
Hóroldta lub malarzy z jego warsztatu (sygnowane mieczami,
rytym / oraz malowanym złotem numerem 81). Z tego czasu po-
chodzi nieznakowany imbryk do herbaty I il. 4 [, zdobiony barwnie
malowanym krajobrazem oraz plastycznymi nakładkami „irmin-
gerowskimi" w formie płasko modelowanych liści (przekazany do
zbiorów na mocy legatu T. Wierzejskiego).
Wśród przedmiotów z 1. połowy XVIII w. przeważają dekorowa-
ne według wzorów dalekowschodnich, m.in. w stylu Kakiemo-
na. Jedynym przykładem nawiązania do stylu Imari jest miska
z ok. 1730 r., z tzw. łuskową półplastyczną dekoracją części środ-
kowej pokrywki (z kolekcji I. Szarka). Ryty znak wskazuje na jej
wykonawcę - formierza Johanna Kittla. W zbiorze Zamku Kró-
lewskiego w Warszawie znajdują się 2 czarki zdobione wzorem
stolikowym, datowane na połowę lat 30. XVIII w. [ ii. 5 j) 0.6*].

PORCELANA MIŚNIEŃSKA
W ZBIORACH ZAMKU
KRÓLEWSKIEGO
W WARSZAWIE
I KOLEKCJI IRENEUSZA
SZARKA ZŁOŻONEJ
W DEPOZYCIE W ZAMKU
Anna Sz/iu/łaf


Ka/etiera,

Miśnia, model- /ohann
/acoó Irminger, Jbrmierz;
/oóann Christopd
Krnmbdoiz, 1710-1715

PORCELANA MIŚNIEŃSKA W ZBIORACH ZAMKU...