Studia Wilanowskie (20.2012)

Ii!.l] Drezno, Stary Zame/?, ]il.2l Drezno, Pałac/apońs^i, po/:ó) porcelanowy
poM) porcelanowy

monopolistycznych decydentów w sprawach dystrybucji porcela-
ny (Radziwiłłowie, Czartoryscy, Sapiehowie, Lubomirscy).
Utylitaryzm produktów ceramicznych
Nocniki, filiżanki, talerze, wazy i inne „porcynelle" produkowa-
ne w manufakturze w Miśni w swej intencji produkcyjnej miały
zaspokajać użytkowe potrzeby ich posiadaczy. Oprawa przyziem-
ności ludzkiej biologii, zwłaszcza funkcji otworów wchłaniających
i wydzielinowych, w dźwięczność wypalonej glinki, dekorowanej
modnymi, kolorowymi motywami, przeważnie na białym tle,
podnosiła estetyczny komfort ludzkiej egzystencji. Społeczny wy-
miar wyrobów realizował się w momentach interakcji sensual-
nej przedmiot-podmiot. Teoretycznie ów proces uspołeczniania
przedmiotów powinien mieć charakter ciągły, ale w praktyce, do
czasu „masowej" produkcji porcelany użytkowej, były to preceden-
sy okazjonalne, związane z użytkowaniem podczas wyjątkowych
uroczystości: wesel, chrzcin lub uczt, zwłaszcza z udziałem króla.
Ewidentnie użytkowy charakter miał zbiór „porcynelli przybyłej,
saskiej, białej" znajdujący się w Nieświeżu, w 1778 r., a więc
w czasach, gdy porcelana miśnieńska stanowiła produkt wytwa-
rzany na skalę przemysłową. Rzeczywistą ocenę wielkości zin-
wentaryzowanego zbioru 98 obiektów (misy, półmiski, talerze,
wazy, jaszcze, tarynki, sosjerki, solniczki, czarki) umożliwiałoby
skonfrontowanie tego stanu ze współczesnymi mu zespołami
„farfur" arystokracji czasów saskich.
W interwałach społecznej użyteczności przedmioty „farfurowe" za-
legały „uśpione" w kredensach, ale raczej, ze względu na swoją
wartość materialną, w skarbcach, jeśli poddane zostały aranżacji
ekspozycyjnej, podnosiły znaczenie reprezentacji ich posiadacza.

„VERZ)ERTE CAB)NETTERVON PORCELLAIN..."