Studia Wilanowskie (20.2012)

Project gab;'netu porcelanowego, /ragment
ebspozyc); porcelany, nieznany architekt sasbi,
t. pot.XVmw.

'L 8} Project gabinetu
porcelanowego, /ragment, nieznany
arcbitebt sasbi, L pot. XWP w.

jednoznacznie przesądzić, czy były to projekty poglądowe, ogólne
koncepcje wykonane przez saskich architektów, czy też przezna-
czone do konkretnych pałaców. Znajdujące się na jednym fasety,
na drugim sklepienie krzyżowe sugerowałyby konkretne prze-
znaczenie projektów. W kręgu potencjalnych odbiorców mogli
być Sułkowscy lub Radziwiłłowie, w których archiwach rysunki
były przechowywane.
Gabinet porcelanowy (Gabinet z Porcelaną), co ustalił na podstawie
inwentarzy z 1762 i 1778 r. Leon Preibisz, utworzony został przez
Sułkowskiego na trzeciej kondygnacji w pokoju wieży wschod-
niej w Rydzynie I h. 6 j. Obecny kształt dekoracji wnętrza, już
pozbawionego porcelany, ukształtowany został przez Ignacego
Graffa w 1772 r.
Pierwszy projekt, prezentujący przekrój poprzeczny i fragment
rzutu, ukazuje gabinet o jednoznacznie ekspozycyjnych funk-
cjach, będący nieomalże „świątynią porcelany". Wokół ścian
znajdują się pełnopłastyczne kolumny, między którymi rozmiesz-
czono łustra. Na częściach ścian, fryzie i belkowaniu rozmiesz-
czono kilkadziesiąt naczyń ceramicznych, zawieszonych (talerze)
oraz na konsolach (filiżanki?). Właściwym miejscem ekspozycji
miała być jednak centralnie umieszczona konstrukcja na planie
krzyża greckiego, zwężająca się piramidalnie ku górze I i!- 7 ). Wy-
roby porcelanowe ustawione na konsolach przymocowanych do
ścian piramidy rozmieszczono od największych na dole (wazony,
dzbany), o wielkości zmniejszającej się stopniowo ku górze (wazy,
czary, kielichy, puchary). Przyjęcie takiej koncepcji wystawienni-
czej jednoznacznie określało paradną funkcję gabinetu w progra-
mie rezydencji, jak i determinowało społeczne relacje zachodzące
między uczestnikami a obiektami. Z tego rysunku, jak i z innych

TADEUSZ BERNATOWtCZ