Augustinus, Aurelius; Weyman, Carl [Hrsg.]: S. Aurelii Augustini De civitate dei libri XXII (Monachii, 1924)

natura subsistat,Ille facit qui summe est et facit esse quidquid aliquo modo est.
Duorum Igitur Illorum, quae diximus bona etiam In naturam peccato ultlatam
suppllcloque damnatam de bonitatis eius quodam uelutl fonte manare,pro-
pagationem In primis mundi operibus benedictione largitus est, a quibus
operibus die septimo requleult; conformatio uero In Illo eius est opere, quo
usque nunc operatur, efficacem quippe potentiam suam sl rebus subtrahat,
nec progredi poterunt et suis dimensis motibus peragere tempora nec prorsus
In eo quod creatae sunt aliquatenus permanebunt. sic ergo creault hominem
Deus, ut el adderet fertilitatem quandam, qua homines alios propagaret,con-
generans eis etiam Ipsam propagandi possibilitatem, non necessitatem: quibus
tamen uolult hominibus abstulit eam Deus, et steriles fuerunt; non tamen
generi humano abstulit semel datam primis duobus conlugibus benedictione
generali. haec ergo propagatio quamuls peccato non fuerit ablata,non tamen
etiam Ipsa talis est, qualis fuisset, sl nemo peccasset. ex quo enim homo In
honore positus, postea quam deliquit, comparatus est pecoribus, similiter
generat; non In eo tamen penitus extlncta est quaedam uelut scintilla rationis,
In qua factus est ad Imaginem Del. huic autem propagationi sl conformatio
non adhiberetur, nec Ipsa In sui generis formas modosque procederet. sl enim
non concubuissent homines et nihilo minus Deus uellet Implere terras homi-
nibus: quo modo creault unum sine commixtione maris et feminae, sic posset
omnes; concumbentes uero nlsl Illo creante generantes esse non possunt. sicut
ergo ait apostolus de Institutione spiritali, qua homo ad pietatem lustltlamque
formatur:'neque qui plantat, est aliquid, neque qui rigat, sed qui Incremen-
tum dat Deus': Ita etiam hic dlcl potest :"nec qui concumbit nec qui seminat,
est aliquid, sed qui format Deus; nec mater, quae conceptum portat et partum
nutrit, est aliquid, sed qui Incrementum dat Deus'' Ipse namque operatione,
qua usque nunc operatur, facit ut numeros suos explicent semina et a quibus-
dam latentibus atque Inulslblllbus Inuolucrls In formas ulslblles huius quod
aspicimus decoris euoluant; Ipse Incorpoream corporeamque naturam, Illam
praepositam, Istam sublectam, miris modis copulans et conectens animantem
facit. quod opus eius tam magnum et mirabile est, ut non solum In homine,
quod est animal rationale et ex hoc cunctis terrenis animantibus excellentius
at^n<* rnlnutlsslma muscula bene consideranti
pae pariat Creatoris. Ipse Itaque animae
: Intellegentia In Infante sopita est quodam
illlcet atque exerenda aetatis accessu, qua
et habilis perceptioni uerltatls et amoris
itlam ulrtutlbusque sit praedita, quibus
uste aduersus errores et cetera Ingenerata
erlo nlsl boni Ullus summi atque Inmuta-
psa talium bonorum capacitas In natura
rm sit boni, quam mirabile Omnipotentis
cogitat $ praeter enim artes bene uluendl
tatem, quae ulrtutes uocantur et sola Del
595

tiE^

r
—
S -


— co
—

— r-
r: co
— LO
-