DOI Artikel:
Jerzakowska, Beata: Jak osiągnięcia współczesności mogą pomóc niewidomym poznać sztukę antyczną?
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.23888#0013
Beata Jerzakowska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej
Jak osiągnięcia współczesności mogą
pomóc niewidomym poznać sztukę
antyczną?
Żadna sztuka, obojętnie w jakim cza-
sie i na jakim obszarze powstaje,
a także bez względu na to, do kogo
jest kierowana, nie przechodzi bez echa.
W jakimś stopniu pozostaje w pamięci ko-
lejnych pokoleń, niezależnie od tego, czy
jest to architektura, malarstwo, rzeźba, czy
film. Odbiorca ma prawo zadecydować,
jakie stanowisko zająć wobec danego dzie-
ła: może przyjąć je bezdyskusyjnie i kon-
templować takim, jakie jest, albo może ze-
chcieć poszukać, jak w danym obiekcie czy
utworze uwidacznia się sposób myślenia
jego twórców.
Niezwykle interesujące, a przy
tym prowadzące nieraz do zaskakujących
Wniosków, okazuje się szukanie śladów
sztuki antycznej we współczesności. Jakie
Wzorce czerpie się dziś od starożytnych
Greków i Rzymian? Jakie cechy wspólne
choćby z dzisiejszymi stadionami miało
Koloseum? To najbardziej podstawowe
z wielu pytań o wpływy starożytności,
na jakie odpowiadają historycy sztuki czy
architekci.
W niniejszym tekście przedsta-
wiono nieco inny aspekt problemu, ujęty
z filologicznego punktu widzenia.
Nie szukano śladów antyku w sztuce
dzisiejszej, lecz zaproponowano reflek-
sję o tym, jak wykorzystać osiągnięcia
współczesności w celu upowszechniania
sztuki, także antycznej. Uwagę skierowa-
no w stronę audiodeskrypcji (AD)1, której
zadaniem jest nie tylko jak najwierniejsze
opisanie dzieła filmowego czy teatralnego,
ale także, coraz częściej, przybliżenie słu-
chaczom dzieł plastycznych2, architektury3
1 Audiodeskrypcja (AD) - ang. audio description (łac. audio descriptio) - to technika wspomagająca
odbiór dzieła osobom z niepełnosprawnością wzroku; wykorzystywana przede wszystkim w sztuce
filmowej w postaci dodatkowej ścieżki dźwiękowej między dialogami.
2 M.in. wystawa „5 zmysłów" zorganizowana przez Muzeum Narodowe w Poznaniu, dostępna
dla zwiedzających od 15 października do 27 listopada 2011 roku.
3 Np. Szlak Ludwika Zamenhofa w Białymstoku, który tworzą zabytki związane z postacią twórcy
języka esperanto. To szlak turystyczny, oferujący zwiedzanie 15 miejsc związanych z postacią Ludwi-
ka Zamenhofa.
7
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej
Jak osiągnięcia współczesności mogą
pomóc niewidomym poznać sztukę
antyczną?
Żadna sztuka, obojętnie w jakim cza-
sie i na jakim obszarze powstaje,
a także bez względu na to, do kogo
jest kierowana, nie przechodzi bez echa.
W jakimś stopniu pozostaje w pamięci ko-
lejnych pokoleń, niezależnie od tego, czy
jest to architektura, malarstwo, rzeźba, czy
film. Odbiorca ma prawo zadecydować,
jakie stanowisko zająć wobec danego dzie-
ła: może przyjąć je bezdyskusyjnie i kon-
templować takim, jakie jest, albo może ze-
chcieć poszukać, jak w danym obiekcie czy
utworze uwidacznia się sposób myślenia
jego twórców.
Niezwykle interesujące, a przy
tym prowadzące nieraz do zaskakujących
Wniosków, okazuje się szukanie śladów
sztuki antycznej we współczesności. Jakie
Wzorce czerpie się dziś od starożytnych
Greków i Rzymian? Jakie cechy wspólne
choćby z dzisiejszymi stadionami miało
Koloseum? To najbardziej podstawowe
z wielu pytań o wpływy starożytności,
na jakie odpowiadają historycy sztuki czy
architekci.
W niniejszym tekście przedsta-
wiono nieco inny aspekt problemu, ujęty
z filologicznego punktu widzenia.
Nie szukano śladów antyku w sztuce
dzisiejszej, lecz zaproponowano reflek-
sję o tym, jak wykorzystać osiągnięcia
współczesności w celu upowszechniania
sztuki, także antycznej. Uwagę skierowa-
no w stronę audiodeskrypcji (AD)1, której
zadaniem jest nie tylko jak najwierniejsze
opisanie dzieła filmowego czy teatralnego,
ale także, coraz częściej, przybliżenie słu-
chaczom dzieł plastycznych2, architektury3
1 Audiodeskrypcja (AD) - ang. audio description (łac. audio descriptio) - to technika wspomagająca
odbiór dzieła osobom z niepełnosprawnością wzroku; wykorzystywana przede wszystkim w sztuce
filmowej w postaci dodatkowej ścieżki dźwiękowej między dialogami.
2 M.in. wystawa „5 zmysłów" zorganizowana przez Muzeum Narodowe w Poznaniu, dostępna
dla zwiedzających od 15 października do 27 listopada 2011 roku.
3 Np. Szlak Ludwika Zamenhofa w Białymstoku, który tworzą zabytki związane z postacią twórcy
języka esperanto. To szlak turystyczny, oferujący zwiedzanie 15 miejsc związanych z postacią Ludwi-
ka Zamenhofa.
7