DOI Artikel:
Stronias, Izabela: Fuzja Einsteina z Pitagorasem w świecie rzeźb Katarzyny Kobro
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.23888#0071
Izabela Stronias
Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie
Fuzja Einsteina z Pitagorasem w świecie
rzeźb Katarzyny Kobro1
J"eszcze kilka lat temu, gdy projekto-
wałam scenografię do spektaklu bale-
towego „Kobro" w Teatrze Wielkim
Łodzi, ustawicznie pytano mnie „co to
jest Kobro?". Dzisiaj nazwisko Katarzyny
Kobro jest bardziej znane, ale o związkach
jej sztuki z estetyką antyczną wie niewielu.
Jako jedyna artystka na świecie tworzy-
ła rzeźby, stosując antyczną maksymę,
że harmonia jest zewnętrznym objawie-
niem liczby. Czasoprzestrzeń podzieliła
na rytmy według harmonicznego czy-
li złotego podziału. Łącząc tzw. czwarty
Wymiar z antycznymi osiągnięciami ma-
tematycznymi, Kobro tworzyła niespoty-
kane nigdy przedtem rozwiązania kom-
pozycyjne. W świecie rzeźb Katarzyny
Kobro nastąpiło połączenie myśli Einsteina
2 wiedzą Pitagorasa. Artystka tworząca
na początku XX wieku dała w swej twór-
czości interpretację tych dwóch, tak odle-
głych w czasie koncepcji matematycznych.
Katarzyna Kobro urodziła się
26 stycznia 1898 roku w Moskwie. Pocho-
dziła z łotewskiej rodziny arystokratycznej
o korzeniach niemieckich. Jej matka była
zdolną pianistką. Ten fakt być może nie
był bez znaczenia dla twórczości przyszłej
artystki. Muzyka i matematyka dla wielu
jest niemal tym samym. Plastyczna twór-
czość Katarzyny Kobro objawiła podobną
zależność. Młodość rzeźbiarki i czas jej ar-
tystycznych narodzin to czas co najmniej
trzech rewolucji. Rewolucja sowiecka
zbiegła się z rewolucją w sztuce i matema-
tyce. Rewolucja w sztuce polegała na tym,
że artyści nie odtwarzali już przestrzeni,
tylko ją konstruowali - związek między
sztuką a matematyką stał się oczywisty.
Perspektywa tradycyjna z jednym punk-
tem widzenia nie interesowała już arty-
stów. Pole ich zainteresowań stanowiło
materiałizowanie przestrzeni odczuwalnej.
Władza sowiecka początkowo
popierała poszukiwania Awangardy,
co skutkowało niebywałym rozwojem
1 Praca na temat związków twórczości Katarzyny Kobro z matematyką znajduje się na stronie konfe-
rencji MathPad 2012 (Matematyczny świat rzeźb Katarzyny Kobro, http://mathcas.wordpress.com/
mathpad-2012/materialy-konferencji/, dostęp 24.04.2013). Niniejszy artykuł jest rozszerzeniem tema-
tu o wątki antyczne.
65
Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie
Fuzja Einsteina z Pitagorasem w świecie
rzeźb Katarzyny Kobro1
J"eszcze kilka lat temu, gdy projekto-
wałam scenografię do spektaklu bale-
towego „Kobro" w Teatrze Wielkim
Łodzi, ustawicznie pytano mnie „co to
jest Kobro?". Dzisiaj nazwisko Katarzyny
Kobro jest bardziej znane, ale o związkach
jej sztuki z estetyką antyczną wie niewielu.
Jako jedyna artystka na świecie tworzy-
ła rzeźby, stosując antyczną maksymę,
że harmonia jest zewnętrznym objawie-
niem liczby. Czasoprzestrzeń podzieliła
na rytmy według harmonicznego czy-
li złotego podziału. Łącząc tzw. czwarty
Wymiar z antycznymi osiągnięciami ma-
tematycznymi, Kobro tworzyła niespoty-
kane nigdy przedtem rozwiązania kom-
pozycyjne. W świecie rzeźb Katarzyny
Kobro nastąpiło połączenie myśli Einsteina
2 wiedzą Pitagorasa. Artystka tworząca
na początku XX wieku dała w swej twór-
czości interpretację tych dwóch, tak odle-
głych w czasie koncepcji matematycznych.
Katarzyna Kobro urodziła się
26 stycznia 1898 roku w Moskwie. Pocho-
dziła z łotewskiej rodziny arystokratycznej
o korzeniach niemieckich. Jej matka była
zdolną pianistką. Ten fakt być może nie
był bez znaczenia dla twórczości przyszłej
artystki. Muzyka i matematyka dla wielu
jest niemal tym samym. Plastyczna twór-
czość Katarzyny Kobro objawiła podobną
zależność. Młodość rzeźbiarki i czas jej ar-
tystycznych narodzin to czas co najmniej
trzech rewolucji. Rewolucja sowiecka
zbiegła się z rewolucją w sztuce i matema-
tyce. Rewolucja w sztuce polegała na tym,
że artyści nie odtwarzali już przestrzeni,
tylko ją konstruowali - związek między
sztuką a matematyką stał się oczywisty.
Perspektywa tradycyjna z jednym punk-
tem widzenia nie interesowała już arty-
stów. Pole ich zainteresowań stanowiło
materiałizowanie przestrzeni odczuwalnej.
Władza sowiecka początkowo
popierała poszukiwania Awangardy,
co skutkowało niebywałym rozwojem
1 Praca na temat związków twórczości Katarzyny Kobro z matematyką znajduje się na stronie konfe-
rencji MathPad 2012 (Matematyczny świat rzeźb Katarzyny Kobro, http://mathcas.wordpress.com/
mathpad-2012/materialy-konferencji/, dostęp 24.04.2013). Niniejszy artykuł jest rozszerzeniem tema-
tu o wątki antyczne.
65