DOI Artikel:
Szewczyk, Ilona: Motyw wilkołaka w antyku i jego recepcja we współczesnej literaturze popularnej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.23888#0101
Ilona Szewczyk
Uniwersytet Warszawski
Motyw wilkołaka w antyku i jego recepcja
we współczesnej literaturze popularnej
i.
Fascynacja człowieka zjawiskiem
przemiany pojawia się w każdej
kulturze w wielu dziedzinach sztu-
ki, literatury, widowisk, życia świeckiego
i religijnego. Już jońscy filozofowie przy-
rody przywiązywali szczególną wagę
do fenomenu metamorfozy, gdyż wedle
ich doktryny początkiem i zasadą świata,
a zarazem właściwą naturą rzeczy miała
być przenikająca wszystko, wieczna pra-
materia, ulegająca nieustannej przemianie
i dzięki temu ożywiająca byt. Na tej za-
sadzie z jedności (pierwotnego żywiołu)
powstawała różnorodność, a cały świat
materialny posiadał jednorodną struktu-
rę, złożoną ze zbioru wielu ciał. Przemia-
na leży więc u podstaw wszelkiego życia
i przyrody. Ona spełnia rolę „iskry życia"
ożywiającej materię, siły duchowej napę-
dzającej procesy zachodzące w naturze,
jest duszą świata materialnego, możliwą
do zaobserwowania dzięki swoim mani-
festacjom dostrzegalnym dla człowieka.
Można także przyjrzeć się zjawi-
sku przemiany z innego punktu widzenia
i Wysnuć hipotezę, że tęsknota za zdolno-
ścią do zmiany swej postaci jest spowodo-
wana chęcią odmienienia swojego życia
w magicznie prosty sposób - poprzez sta-
nie się kimś innym. Odbicie tego pragnie-
nia u widacznia się już we wczesnym okre-
sie życia w zachowaniu dzieci. Dziecięce
zabawy nader często mają w sobie element
odgrywania roli bądź przemiany w kon-
kretną postać, zwierzę czy nawet roślinę.
Dziecko traktuje czarodziejską metamor-
fozę w sposób naturalny, jakby leżała ona
w naszej pierwotnej naturze, głęboko pod
warstwą racjonalizmu „szkiełka i oka",
jako „energia kosmiczna" manifestująca
się zarówno w drobiazgach - jak choćby
zmiany kolorów liści wraz z porą roku -
jak i w toku ewolucji i zmian zachodzących
w strukturze planety, a nawet w tej części
kosmosu, którą człowiek jest w stanie ob-
serwować. Przemiany otaczają człowieka
zewsząd, przenikając jego życie, kształtu-
jąc go i inspirując. Głęboka potrzeba do-
świadczania rzeczywistości w inny sposób
zdaje się płynąć wprost z mniej lub bar-
dziej uświadomionej potrzeby poznania,
przekroczenia granic świadomości, zbli-
żenia się do świata na co dzień niedostęp-
nego. Począwszy od symbolicznych meta-
morfoz, dokonujących się przez założenie
maski lub zwierzęcej skóry, kończąc na
95
Uniwersytet Warszawski
Motyw wilkołaka w antyku i jego recepcja
we współczesnej literaturze popularnej
i.
Fascynacja człowieka zjawiskiem
przemiany pojawia się w każdej
kulturze w wielu dziedzinach sztu-
ki, literatury, widowisk, życia świeckiego
i religijnego. Już jońscy filozofowie przy-
rody przywiązywali szczególną wagę
do fenomenu metamorfozy, gdyż wedle
ich doktryny początkiem i zasadą świata,
a zarazem właściwą naturą rzeczy miała
być przenikająca wszystko, wieczna pra-
materia, ulegająca nieustannej przemianie
i dzięki temu ożywiająca byt. Na tej za-
sadzie z jedności (pierwotnego żywiołu)
powstawała różnorodność, a cały świat
materialny posiadał jednorodną struktu-
rę, złożoną ze zbioru wielu ciał. Przemia-
na leży więc u podstaw wszelkiego życia
i przyrody. Ona spełnia rolę „iskry życia"
ożywiającej materię, siły duchowej napę-
dzającej procesy zachodzące w naturze,
jest duszą świata materialnego, możliwą
do zaobserwowania dzięki swoim mani-
festacjom dostrzegalnym dla człowieka.
Można także przyjrzeć się zjawi-
sku przemiany z innego punktu widzenia
i Wysnuć hipotezę, że tęsknota za zdolno-
ścią do zmiany swej postaci jest spowodo-
wana chęcią odmienienia swojego życia
w magicznie prosty sposób - poprzez sta-
nie się kimś innym. Odbicie tego pragnie-
nia u widacznia się już we wczesnym okre-
sie życia w zachowaniu dzieci. Dziecięce
zabawy nader często mają w sobie element
odgrywania roli bądź przemiany w kon-
kretną postać, zwierzę czy nawet roślinę.
Dziecko traktuje czarodziejską metamor-
fozę w sposób naturalny, jakby leżała ona
w naszej pierwotnej naturze, głęboko pod
warstwą racjonalizmu „szkiełka i oka",
jako „energia kosmiczna" manifestująca
się zarówno w drobiazgach - jak choćby
zmiany kolorów liści wraz z porą roku -
jak i w toku ewolucji i zmian zachodzących
w strukturze planety, a nawet w tej części
kosmosu, którą człowiek jest w stanie ob-
serwować. Przemiany otaczają człowieka
zewsząd, przenikając jego życie, kształtu-
jąc go i inspirując. Głęboka potrzeba do-
świadczania rzeczywistości w inny sposób
zdaje się płynąć wprost z mniej lub bar-
dziej uświadomionej potrzeby poznania,
przekroczenia granic świadomości, zbli-
żenia się do świata na co dzień niedostęp-
nego. Począwszy od symbolicznych meta-
morfoz, dokonujących się przez założenie
maski lub zwierzęcej skóry, kończąc na
95