DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Pit, Adriaan: Aanwinsten Nederl. Museum voor geschiedenis en kunst
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19801#0031
dan aan Frankrijks grootsten achttiende
eeuwschen beeldhouwer toeschrijven, aan Fig- F.
Houdon, zoodat dan ook het marmeren
exemplaar, een tiental jaren geleden, voor de aanzienlijke prijs van 75000 francs verkocht
werd, niettegenstaande de onbekendheid van de voorgestelde persoon.
Het, nog niet lang geleden, bekend worden van het geteekende gips-model nu
maakte niet alleen een einde aan de toeschrijving aan Houdon, maar bracht ook aan het
licht, dat wij in de geportetteerde hebben te herkennen de zevenjarige Alexandrine d’Etiolles
(1743—1754), het dochtertje van Mme le Normant d’Etiolles, de latere Mme de Pompadour,
wier marmeren buste door Jacques Saly werd tentoongesteld in den Parijschen salon
van 1750. Het zeer eigenaardige kapsel van onze buste, de vier tot een kroontje
Belangrijker nog, als vollediger vertegenwoordigend eene groote stijlperiode, is een
vuurscherm (Fig. 6) uit den tijd van Lodewijk XIV. De geweven zijden bekleeding laat
zich kenmerken als een product uit de fabriek van Nimes, is dus Zuid-Fransch. Zuid-
Fransch is ook het karakter van de omlijsting die zeer vermoedelijk voor de tapisserie
gebeeldhouwd is. De vormen zijn wat rijker dan men van een Parijschen meubelkunstenaar
zou verwachten, maar de zuivere verhoudingen, de zekere zwier waarmede de tegenover-
gestelde bewegingen, aan de zijstijlen elkaar opvangen, het meer luchtige krulwerk aan
den kop, de sierlijke ietwat binnenwaartsche beweging der voeten geven toch, juist door
het volrijpe, een voortreffelijk denkbeeld
van den deftigen, zoo weloverwogen stijl
die bij de regeering van den grooten
koning paste. Het is inderdaad een meubel
van groote beschaving.
Ik wil deze opsomming besluiten
met de vermelding van de portretbuste
in gips van een jong meisje. Het werk
is, achter op het voetstuk, geteekend met
den naam van den beeldhouwer Saly en,
te oordeelen naar de aanwezigheid van
slechts één gietnaad om het maske, hebben
wij te maken met een origineel model.
Inderdaad bestaat er van hetzelfde portretje
een exemplaar in marmer en een in brons,
beide bewaard in Parijsche verzamelingen,
welke naar ons gipsmodel moeten zijn
vervaardigd. Noch het marmer, noch het
brons draagt eene handteekening. De
voortreffelijke kwaliteiten van het modelé
deden het werk aan niemand minder
19
eeuwschen beeldhouwer toeschrijven, aan Fig- F.
Houdon, zoodat dan ook het marmeren
exemplaar, een tiental jaren geleden, voor de aanzienlijke prijs van 75000 francs verkocht
werd, niettegenstaande de onbekendheid van de voorgestelde persoon.
Het, nog niet lang geleden, bekend worden van het geteekende gips-model nu
maakte niet alleen een einde aan de toeschrijving aan Houdon, maar bracht ook aan het
licht, dat wij in de geportetteerde hebben te herkennen de zevenjarige Alexandrine d’Etiolles
(1743—1754), het dochtertje van Mme le Normant d’Etiolles, de latere Mme de Pompadour,
wier marmeren buste door Jacques Saly werd tentoongesteld in den Parijschen salon
van 1750. Het zeer eigenaardige kapsel van onze buste, de vier tot een kroontje
Belangrijker nog, als vollediger vertegenwoordigend eene groote stijlperiode, is een
vuurscherm (Fig. 6) uit den tijd van Lodewijk XIV. De geweven zijden bekleeding laat
zich kenmerken als een product uit de fabriek van Nimes, is dus Zuid-Fransch. Zuid-
Fransch is ook het karakter van de omlijsting die zeer vermoedelijk voor de tapisserie
gebeeldhouwd is. De vormen zijn wat rijker dan men van een Parijschen meubelkunstenaar
zou verwachten, maar de zuivere verhoudingen, de zekere zwier waarmede de tegenover-
gestelde bewegingen, aan de zijstijlen elkaar opvangen, het meer luchtige krulwerk aan
den kop, de sierlijke ietwat binnenwaartsche beweging der voeten geven toch, juist door
het volrijpe, een voortreffelijk denkbeeld
van den deftigen, zoo weloverwogen stijl
die bij de regeering van den grooten
koning paste. Het is inderdaad een meubel
van groote beschaving.
Ik wil deze opsomming besluiten
met de vermelding van de portretbuste
in gips van een jong meisje. Het werk
is, achter op het voetstuk, geteekend met
den naam van den beeldhouwer Saly en,
te oordeelen naar de aanwezigheid van
slechts één gietnaad om het maske, hebben
wij te maken met een origineel model.
Inderdaad bestaat er van hetzelfde portretje
een exemplaar in marmer en een in brons,
beide bewaard in Parijsche verzamelingen,
welke naar ons gipsmodel moeten zijn
vervaardigd. Noch het marmer, noch het
brons draagt eene handteekening. De
voortreffelijke kwaliteiten van het modelé
deden het werk aan niemand minder
19