DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:De Amsterdamsche Poort te Haarlem
DOI Artikel:Cuypers, Joseph Theodorus Johannes: De oude gewelfschilderingen in de kerk van den H. Joannes Evangelist te Hoensbroek
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19801#0048
Het is te hopen, dat door den Raad van Haarlem een wijs besluit wordt genomen
in dien zin, dat daardoor een toestand verkregen zal worden, welke aan de eenheid van
het verkeer zal voldoen en welke aan de Amsterdamsche Poort als monument geen geweld
zal aandoen.
Beschrijvingen van deze poort zijn o. a. te vinden in :
De Wallen en Poorten van Haarlem door C. J. Gonnet.
De Nederlandsche Stedenbouw door C. H. Peters.
Frans Hals in Haarlem door J. G. Veldheer, C. J. Gonnet en F. Schmidt Degener.
Oude Gebouwen in Haarlem, beschreven door J. A. G. van der Steur, B. I.
DE OUDE GEWELFSCHILDERINGEN
IN DE KERK VAN DEN H. JOANNES EVANGELIST TE HOENSBROEK.
De naam Hoensbroek verbonden aan een klein Limburgsch dorp, herinnert ons
allereerst aan een adelijk geslacht, dat tegenwoordig in Duitschland leeft.
Een der belangrijkste kasteelen, hoewel in treurigen toestand, onbewoond en
niet onderhouden sedert meer dan een halve eeuw, getuigt van de voorname levenswijze
die de Heeren van Hoensbroek daar in de XVII eeuw hebben gevoerd.
Binnenkort zullen wij Nederlanders Hoensbroek meer hooren noemen in verband
met de tweede Staatsmijn die daar thans wordt gesticht.
Voordat de snel voortgroeiende industrie de schoonste herinneringen uit het ver-
leden hier heeft weggeruimd, is het kleine kerkje van St. Jan Evangelist, dat door de
stichting van een grooter maar .... modernen bouw niet meer voor de parochiale diensten
in aanmerking komt, door de waakzaamheid en samenwerking van den Heer Victor de
Stuers en van het Departement van Binnenlandsche Zaken, door eene sobere herstelling
voor verderen ondergang gered.
Het kleine gebouwtje, dat vroeger zoo weinig belangstelling wist te wekken, hield
nog onbekende schatten verborgen, die bij de herstelling, welke de Heer Sprenger te
Maastricht als bouwmeester heeft geleid, nu voor den dag zijn gekomen.
De gewelven van het middenschip zijn geheel versierd met een rijke beschildering
waarvan hierachter eene korte omschrijving wordt gegeven, welke anderen aanleiding
moge geven om nader vergelijkende studie met meerdere Limburgsche gewelfschilderingen
te maken. Vooraf enkele woorden over het kerkje in zijn tegenwoordigen toestand.
Een driebeukig schip, verdeeld door tweemaal twee ronde pijlers, een choor gevormd
uit een kwadraat met direct aansluitende half circelvormige concha; voor het middenschip
een vierkanten toren. Op ’t middenschip een afzonderlijke kap; lessenaar daken op de
zijbeuken.
De kerk van Hoensbroek zooals wij die thans vinden, wijst op de volgende
verschillende stichtingsperioden :
36
in dien zin, dat daardoor een toestand verkregen zal worden, welke aan de eenheid van
het verkeer zal voldoen en welke aan de Amsterdamsche Poort als monument geen geweld
zal aandoen.
Beschrijvingen van deze poort zijn o. a. te vinden in :
De Wallen en Poorten van Haarlem door C. J. Gonnet.
De Nederlandsche Stedenbouw door C. H. Peters.
Frans Hals in Haarlem door J. G. Veldheer, C. J. Gonnet en F. Schmidt Degener.
Oude Gebouwen in Haarlem, beschreven door J. A. G. van der Steur, B. I.
DE OUDE GEWELFSCHILDERINGEN
IN DE KERK VAN DEN H. JOANNES EVANGELIST TE HOENSBROEK.
De naam Hoensbroek verbonden aan een klein Limburgsch dorp, herinnert ons
allereerst aan een adelijk geslacht, dat tegenwoordig in Duitschland leeft.
Een der belangrijkste kasteelen, hoewel in treurigen toestand, onbewoond en
niet onderhouden sedert meer dan een halve eeuw, getuigt van de voorname levenswijze
die de Heeren van Hoensbroek daar in de XVII eeuw hebben gevoerd.
Binnenkort zullen wij Nederlanders Hoensbroek meer hooren noemen in verband
met de tweede Staatsmijn die daar thans wordt gesticht.
Voordat de snel voortgroeiende industrie de schoonste herinneringen uit het ver-
leden hier heeft weggeruimd, is het kleine kerkje van St. Jan Evangelist, dat door de
stichting van een grooter maar .... modernen bouw niet meer voor de parochiale diensten
in aanmerking komt, door de waakzaamheid en samenwerking van den Heer Victor de
Stuers en van het Departement van Binnenlandsche Zaken, door eene sobere herstelling
voor verderen ondergang gered.
Het kleine gebouwtje, dat vroeger zoo weinig belangstelling wist te wekken, hield
nog onbekende schatten verborgen, die bij de herstelling, welke de Heer Sprenger te
Maastricht als bouwmeester heeft geleid, nu voor den dag zijn gekomen.
De gewelven van het middenschip zijn geheel versierd met een rijke beschildering
waarvan hierachter eene korte omschrijving wordt gegeven, welke anderen aanleiding
moge geven om nader vergelijkende studie met meerdere Limburgsche gewelfschilderingen
te maken. Vooraf enkele woorden over het kerkje in zijn tegenwoordigen toestand.
Een driebeukig schip, verdeeld door tweemaal twee ronde pijlers, een choor gevormd
uit een kwadraat met direct aansluitende half circelvormige concha; voor het middenschip
een vierkanten toren. Op ’t middenschip een afzonderlijke kap; lessenaar daken op de
zijbeuken.
De kerk van Hoensbroek zooals wij die thans vinden, wijst op de volgende
verschillende stichtingsperioden :
36