DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Boeles, P. C. J. A.: De Franeker Monumenten
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19801#0119
woordigen burgemeester, den heer Jan Dirks, en gecatalogiseerd door Mr. B. }. Veenhoven.
Hier vindt men de relieken, o. a. knipsels en boetseerwerk der beroemde Anna
Maria van Schuurman, de evenknie van Anna en Maria Tesselschade, de Sappho harer
eeuw! Zij woonde, terwijl haar broeder te Franeker studeerde, een tijdlang op Martena-
huis, waar haar vader overleed. Belangrijk zijn de Franeker bekers van zilver, vooral de
vergulde globe-beker, in 1607 aan de stad vereerd door de huurders der stedelijke
bildtlanden. De beker heeft den vorm van een door een schilddragenden krijgsman
bekroonde aardglobe, waarop, ver-
moedelijk door den Franeker student
P. Gualtheri, uitvoerig een wereld-
kaart is gegraveerd. Het Friesch
Museum bezit van dezen student
een gesigneerd en zeer fraai astro-
labium d.d. 1606. Bekend is het
Koninklijk Besluit van 24 Februari
1897, waarbij de voorgenomen ver-
koop van den beker (voor 14000.—)
werd vernietigd. De oprichting der
oudheidkamer heeft dit gevaar voor
goed afgewend.
Het Planetarium, een werk
van den eenvoudigen wolkammer
Eise Eisinga, is na een arbeid van
zeven jaren, in snipper-uurtjes, vol-
tooid in 1781. Het werd beroemd
door de gedrukte beschrijving van
den Franeker hoogleeraar van Swin-
den. Het kunstige mechanisme is
verborgen tusschen een dubbelen
zolder en laat den juisten stand
der hemellichamen waarnemen tegen
het plafond van een aardig, laat
18de eeuwsch interieur, waar het verklaard wordt door eene nazate van den maker.
Gevelsteen. Boogt de Zaanstreek op zijne stiers-wreedheid, vereeuwigd op aardewerk
enz., Franeker kan zich beroemen op het ongeval van niemand minder dan Prins Johan
Maurits van Nassau, den stichter van het Mauritshuis, die na zijn vertrek uit Leeuwarden,
waar hij de begrafenis van Prins Willem Frederik bijwoonde, te Franeker, met zijn gevolg,
jammerlijk door eene ondeugdelijke klapbrug zakte, doch gelukkig gered werd. Eenige
Fig. 38. Plet zakkendragershuisje.
8
107
Hier vindt men de relieken, o. a. knipsels en boetseerwerk der beroemde Anna
Maria van Schuurman, de evenknie van Anna en Maria Tesselschade, de Sappho harer
eeuw! Zij woonde, terwijl haar broeder te Franeker studeerde, een tijdlang op Martena-
huis, waar haar vader overleed. Belangrijk zijn de Franeker bekers van zilver, vooral de
vergulde globe-beker, in 1607 aan de stad vereerd door de huurders der stedelijke
bildtlanden. De beker heeft den vorm van een door een schilddragenden krijgsman
bekroonde aardglobe, waarop, ver-
moedelijk door den Franeker student
P. Gualtheri, uitvoerig een wereld-
kaart is gegraveerd. Het Friesch
Museum bezit van dezen student
een gesigneerd en zeer fraai astro-
labium d.d. 1606. Bekend is het
Koninklijk Besluit van 24 Februari
1897, waarbij de voorgenomen ver-
koop van den beker (voor 14000.—)
werd vernietigd. De oprichting der
oudheidkamer heeft dit gevaar voor
goed afgewend.
Het Planetarium, een werk
van den eenvoudigen wolkammer
Eise Eisinga, is na een arbeid van
zeven jaren, in snipper-uurtjes, vol-
tooid in 1781. Het werd beroemd
door de gedrukte beschrijving van
den Franeker hoogleeraar van Swin-
den. Het kunstige mechanisme is
verborgen tusschen een dubbelen
zolder en laat den juisten stand
der hemellichamen waarnemen tegen
het plafond van een aardig, laat
18de eeuwsch interieur, waar het verklaard wordt door eene nazate van den maker.
Gevelsteen. Boogt de Zaanstreek op zijne stiers-wreedheid, vereeuwigd op aardewerk
enz., Franeker kan zich beroemen op het ongeval van niemand minder dan Prins Johan
Maurits van Nassau, den stichter van het Mauritshuis, die na zijn vertrek uit Leeuwarden,
waar hij de begrafenis van Prins Willem Frederik bijwoonde, te Franeker, met zijn gevolg,
jammerlijk door eene ondeugdelijke klapbrug zakte, doch gelukkig gered werd. Eenige
Fig. 38. Plet zakkendragershuisje.
8
107