Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Beilage zum Diözesan-Archiv von Schwaben — 1891

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.20709#0031
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
31

$ 4-

Die erften Monate in Rottenbur g (1649).

„ Jni Anfang erhielten die Jesuiten einen ganz nnge-
g^KNiden Unterhalt. »Habitant misere« — in diese zwei
^'te faßt die Randbemerkung der Hauschronik alle Klagen
flammen.") Nur durch die Almosen, welche sie selber in
Umgegend sammelten, konnten sie sich vor der größten
tot schützen. 2«)

cv P. Thebas ging daher im März 1649 persönlich nach
Innsbruck zu dem Erzherzog, welcher dort residierte.21) Seine
^'ngenden^Vorstellungen halfen.

lliUevP|e '^bs^Uen bekamen jetzt einen ausreichenden Lebens-

^ Die Einkünfte der alten Pfarrei Silchen;

die Einkünfte der Muttergotteskapelle bei Hirschau;22)
ni,. 3) b0m (Stabtrat eine bessere Wohnung, in Ehingen,
weit von der Kirche des hl. Moriz;28)
gv. 4) von Ferdinand von Hohenberg die Papiermühle.24)
Hieb lÜar ft^er während des Krieges fast ganz verfallen;28)
hundert Gulden mußten daher zuerst ausgegeben
En, ehe sie benützt werden konnte,
in konnten die Patres sich ungehindert den Arbeiten

t>e^Ptoration und Schule hingeben.28) Durch Vermittlung
i» Eadtrats erhielten sie vom Bischöflichen Generalvikariat
M ^nnz die Hcultns zum Katechisieren und Beichthören. 2H
dioriz übernahmen sie alsbald die Christenlehre.
^^Usarrer von St. Martin, Paul Stier, ein großer Gönner

eo facta protestatione se contra fas et aequum extrema vi
ir\a]0 Sua bonisque deturbari) tandem imminere finem et epilogum
Jü0 04 v)derent«. — »Quintus is ad Calendas Martias dies erat,
anc4*° sumpto Praepositurae januis Omnibus apertis ad sub-
l'raci] )rea.m templi descenderunt, ubi rheda cum 6 equis D. Generalis
bostros bub rege Galliae tum merebatur) cum equestri turba

^ensibu C°m’tatura satis frequente, ringentibus prae furore Tubin-
et OuUiolicis, quotquot aderant, ubertim lacrimantibus, mora-
supremum valere jussis Catholicis inter pia lacrimantium
3uh ipz^ OJA Iribus Bebenhusani Praesulis Religiosis inscenderunt, et
bi Jiccari porta laeta voce triumphantium instar versiculum:

^üs, ^ Jael intonuerunt. . . . Catholicis festive pompam excellenti-
^°ttenbu '?ran*s vero ... devoventibus sub ipsam usque portam
brri processerunt . . . ., ubi gratiis . . . actis Nos Urbem, die

reclä ad ,esPerum inclinante , Rottenburgensium ingressi sumus et
19) arr0l)1Um conductam perreximus.«

w domo hypocaustum fuit; et hoc quidem per-
*a*stri m, (mrdno Wgore nobis pereundum fuisset, nisi Archiducales

2°) jAa|UOr plaustris sucurrissent algentibus

obiigl penuriam tollendam salutandi fuerunt cum pera saccoquo
esCul v'cinia, qui vel butyro vel sale vel farina vel carne vel

^a^^nt - ^ Poculentis quibusvis aliis pauperiem nostram suble-
liUS q ‘ (lUod etsi factitatum liberaliter, iisdem tarnen graves, frequen-
sij111' Par erat, pulsando fores nosmet reddidimus.«

OEnipontum ad Archiducalem innatam clementiam sollici-
erat.« ’ repulsum ab bis quoque ferremus, actum de Residentia
221

^allo abSraCe^Um Virginis Hirschauji (pago horae unius inter-

bfoceii- , rde dissito) multis olim miraculis inclytum, nunc propter
*a?l.bellica, a^L.-

bii

"cas desertum et lacerum.« «talbcr bewohnten

ic cv ) Aach beu Auszeichnungen des Herrn Deka ~ ■

Wf ™ den ersten K " '

24? Ehingen am Platz".

Hist0J *0fficinn

ns h,ll?f.ut den erstenVo^Jahren ^1649—1659) „das Katers che
> Klagen am Platz". „ .

ria -cina papyracea« — »officina chartacea« nennt ste NN>ere
\ >Uae adeo destructa erat, ut vix usui, multo minus com-

2Vu-eSSe posset‘

"■Utu

*IIactenus intra domesticos parietes solitarii nosmet conti
Üae lei?1 nÜlil P^ Salute proximi laboratum nec doctrinae Chnstia-
instructa juventus nec grandior aetas ad frequentiam
biatvq orum Confessionis et Eucharistiae sollicitata nec aliud quic -
u°d Societati nostrae proprium est, factitatum.«

; *,Iaec modo non invitis neu insalutatis Parochis fiercnt.«

der Jesuiten,28) wünschte, sie sollten auch in seiner Kirche die
Christenlehre übernehmen; sie schlugen die Bitte aber vorerst
ab — „aus verschiedenen Gründen" (Hist.).

Der P. Petrus Cleriens erössnete eine Lateinschule, deren
Schülerzahl rasch anwuchs.22)

8 5.

Die Residenz (1650—1668).

1650. — Drei Patres S. J. mit einem Frater wirkten
im zweiten Jahre in der Stadt. 8°) P. Thebas war Supe-
rior ; P. Kaspar Werder war „Operarius" und besorgte
hauptsächlich die Pastoration (Predigt, Christenlehre, Kranken-
besuche, Beichthören); P. Werner unterrichtete in der Latein-
schule — P. Clerieus war nämlich vom Provinzial nach Luzern
berufen worden; — dem Laienbruder, Elias Nenpaur, aber
wird das Lob gespendet: »complurium Fratrum officia unus
omnia sustinebat«. — In diesem Jahr wurde auch alsbald
die Marianische Kongregation eingesührt. Die an-
gesehensten Leute der Stadt traten ein. Auch aus der Um-
gegend ließen sich zahlreiche Mitglieder einschreiben. Der
größte Eifer beseelte alle.82) Weil aber die Zahl der Sodalen
zu groß wurde, so wurde die eine Congregatio in zwei
Congregationes geteilt, in die »Congregatio eiviea« und die
»Congregatio sttidiosormn«.33) — Von dem Fürsten von
Hoheuzollern wurde eine »viiia« in Rangendingen den Rotten-
burger Jesuiten übergeben;84) von dem Freiherrn Joachim
von Hausen bb) erhielten sie ein Legat von 16 000 sl.

1651. — Zu Anfang dieses Jahres scheinen die Jesuiten
wieder recht in Not gewesen zu sein; sie dachten wenigstens
allen Ernstes daran, ihren Posten zu verlassen.88) Als sie

28) sSingularis rerum nostrarum omnium fautor.«

29) -P. Petrus Clerieus docere parvulos prima rudimenta Magist-
rat non -invito coepit, quorum numerus in diem auctior proprium
Lyceum postulare videbatur.it

3C) »Tres hoc anno PP. Rottenburgum exeoluerunt in multis ab
uno Fratre sublevati.«

31) »Negotia potissimum fundationem concernentia curabat.t

32j »Crescente paulatim numero discipulorum omnium Professo-
rum itna cura fuit, cum litteris et doctrinä etiam virtutes animis in-
stillare. Ne perderent oleum et operam, commodissimum hujus impe-
trandi medium visum est Congregatio Mariana erigenda . . . Coetum
Marianum cum ingenti gaudio tum Studiosorum tum Dominorum et
Civium aperuimus . . . Omnium primi tanquam veterani milites in
Mariana palaesträ Magnificus Dns Georg Walch, Ehingiae Praepositus,
et R. D. Paulus Stier, ad St. Martinum Parochus, fuerunt. Hos
utriusque clerus secutus et illi ex Aulico Consilio, quorum primus
erat exercitatus in hoc stadio Mariano nobilis Dns Jo. Wagnerus,
Dynastiae Propraefectus J Consules, Senatores, Cives cum Studiosis
suscepti numerum Sodalium egregie auxerunt . . . Ubi fama vicinium
pervolavit, nemo fuit, qui non nomine suo misso Coetui Magnae
Matris adscribi voluerit sAnakolltthj persuasi, non facile quemquam
ab humani generis hosle vinci, qui sub hac Duce militasset.« — »Ju-
cundum visu spectaculum fuit, videre viros graves inter pueros stu-
diosos et adolescentes sessitare, totiesque Conventum, quoties indictus
erat, summa modestiä silentioque frequentare . . . universim hoc dici
potest, brevi temporis intervallo totam Civitatem moribus immutatam
esse.«

33) »Unus Coetus in duos dividendus fuit, Dominis cum
C i v i b u s Templum immigrantibus S. Mauritij, Studiosis in Gymnasio
manentibus.it

34) »A principe Hechingano Rangendingae (pagus duabus horis
Rottenburgo dissitus est) villa traditur cum omnibus juribus et perti-
nentiis.«

35) »Ab amatore et fautore Societatis, Jll. ac Generoso Dno Joa-
chimo ab Haussen, Libero Barone in Kaltennauht [?].*

36) »Sperabamus hunc annum nobis mitiorem fore, sed miseri-
orem paene praecedentibus experti sumus. Nam adeo nihil secun-
dum vota nostra contingebat aut quidpiam prosperi nobis obveniebat,
ut domi . . . melancholici nobiscum deliberaremus, n u m convasatis
omnibus et inseijs Superioribus Rottenburgo fugeremus, an diutius
cum aerumnis et miserijs conllictati sereniorem tempestatem ad Graecas
 
Annotationen