DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.48285#0559
IN CAPUT VI ANNOTATIO.
551
cruciatusque, quse a natura terrestri proficiscantur. »
G. Wolff. Addit Augustinus haec ab Eusebio omissa :
« Illa vero anima aliis animabus fataliter dedit, qui-
bus fata non annuerunt deorum obtinere dona, neque
habere Jovis immortalis agnitionem, errore impli-
cari. Propterea ergo diis exosi : quia, quibus fato
non fuit nosse deum, nec dona a diis accipere, his
fataliter dedit iste errore implicari. » — GaUseus
Orae. vet. VIII, p. 46, cum lemmate : Διά τί έκολάσθη
ό Χριστός.
CCV. Sic oraculi hoc responsum explicat Pausa-
nias qui servavit lib. IX, xvu, 4-6 : Ζήθω δέ μνήμα
καί Αμφίονι έν κοινω γής χώμά έστιν ού μέγα. ‘Γφαι-
ρεΐσθαι δ’έθέλουσιν απ’ αύτοΰ τής γής οί Τιθορέαν έν τή
Φωκίδι έχοντες, έθέλουσι δέ, έπειδάν τον έν ούρανώ
ταύρον ό ήλιος διείίη· τηνικαΰτα γάρ ήν απ’ αύτοΰ
λαβόντες γήν τω Αντιόπης μνήματι περιάψωσι, Τιθορε-
εύσιν οί'σει καρπόν ή χώρα, Θηβαίοις δέ ούχ ομοίως.
Και έπί τούτω φρουράν οί Θηβαίοι τότε έχουσι τοΰ μνή-
ματος. Ταυτα δέ αί πόλεις αύται πεπιστεύκασιν έκ χρησ-
μών των Βάκιδος. Λέγουσι Φώκον τον Όρνυτίωνος
τού Σίσυφου περιτυχειν αύτή (Αντιόπη) καί έχειν
γυναίκα· και δη ό τάφος έν κοινω τή Αντιόπη καί
Φώκω πεποίηται. — De Bacidis oraculo, vid. infr.
206. Καί τότε δη. — Vs. 3. Vulg. Θερμομένου.
CCVI. Pausan. IV, xxvu, 4. Bacidis oraculum quo
maxime impulsus fuit Epaminondas ut Messenen
restitueret. « Bacis ex Boeotia a Pausania X, xn,
II, et a Clem. Alex. Strom. I, [xxi, 132] χρησμολόγων
numero recensetur... Tres Bacides fuere, de quibus
vid. Suid. et JElian. V. Η. XII, 25. » Fac.
CCVII. Herodot. I, 62. Oraculum Pisistrato datum
ab vate Amphilyto cum haud procul a templo Mi-
nervae Pallenidis, in eo erat ut cum Atheniensibus
pugnam committeret. Memoratur vates Amphilytus
apud Platon, in Theage, N (p. 124, D) ubi vocatur
a Socrate ημεδαπός et χρησμωδός.
CCVIII. Nicol. Damasc. Hist. vu, fragm. 68 ed.
Did. : Κροίσου δέ έπιβαίνοντος τή πυρά, ή Σίβυλλα ώφθη
από τίνος ύψηλοΰ χωρίου καταβαίνουσα, ίνα καί αύτή
ίοη τά γινόμενα. Ταχύ δέ θρούς ήλθε διά τοΰ ομίλου (των
Λυδών), ότι ή χρησμωδός ήκει, καί έν προσδοκία πάντες
έγένοντο, εί τι προς τά παρόντα θειάσειε. Καί μετ’ ού
πολύ έντονόν τι φθεγξαμένη βοά' Ώ μέλεοι κτλ.
CCIX. Ex Heracliti seu potius Pseudo-Heracliti
epist. ultima (paenultim. aut vm, in edit. R. Her-
cheri, Bibi. Did.), ad Hermodorum. Nec videtur ab
epistolographo confictus hic esse versus, sed ex anti-
quiore carmine desumptus; an Samiae, quoniam de
Samio argumento? » Alex. Sapiens de quo agitur
est Pythagoras. « At hunc versum in falsa epistola
Heraclitus ad Hermodorum suum adulatorie trans-
fert his verbis : Είδε σε προ τοσούτου αίώνος, ‘Ερμό-
δωρε, ή Σίβυλλα έκείνη, καί τότε ήσθα... σοφός μεμαρ-
τύρησαι, 'Ερμόδωρε... Ex istis σοφός μεμ. patet vocem
σοφός recte in textum illatam esse, quae aberat e
ms. metrique et sensus causa desiderabatur. » Id. —
Hercherus σοφόν recipit non uncis inclusum.
CCX. E. Pausan. X, ix, 11; repetiit Alexan-
der, in Orae. Sibyll. vol. II, Append. ad Excurs.
III, p. 124-125. « Innuitur praelium navale quo Athe-
nienses ad .zEgos-potamos, vel imperitia vel corrup-
tione ducum, victoriam et imperium amiserunt. »
Alex. — Vs. 2. Alex. ωπερ. —■ Vs. 3. id. et vulg.
νηυσί φέρει πτολέμοιο (Fac. πολέμοιο). — Vs. 4. κακό-
τητι νομ. Αθηναίοι... όμολογοΰσι προδοθήναι... επί
χρήμασιν ύπό των στρατηγησάντων, Τυδε'α δέ είναι καί
Αδείμαντον, οϊ τά δώρα έδέξαντο παρά Λυσάνδρου·
καί ές άπόδειξιν τοΰ λόγου Σιβύλλης παρέχονται τών
χρησμών, Καί τότ’ Αθην...
CCXI. Pausan. VII, νιπ, 8. Sibyllae oraculum
de duobus Philippis Macedoniae regibus. Τά δέ ές
Μακεδόνας δύναμίν τε ήν έπί Φιλίππου περιεβάλοντο τοΰ
Αμύντου καί ώς έπί Φιλίππου τοΰ ύστερου τά πράγ-
ματά σφισιν έφθάρη, Σίβυλλα ούκ άνευ θεοΰ προεθέσπισεν.
— De regibus Macedonum ab origine Argivis vide
Herodt. V, 22.
CCXII. Plutarch. Demosth. XIX. Rebus Grae-
ciae optime a Demosthene ordinatis et ingenti
spe omnibus facta, Τύχη τις, ait Plutarchus, έοίκε
δαιμόνιος. έναντιοΰσθαι τοΐς πραττομένοις, καί πολλά
σημεία τοΰ μέλλοντος άναφαίνειν, έν οίς. χρησμός
ήδετο παλαιός έκ τών Σιβυλλείων- Τής έπί Θερμ... Τόν
δέ Θερμώδοντά φασιν είναι παρ’ ήμΐν έν Χαιρωνεία
ποτάμιον μικρόν εις τόν Κηφισόν έμβάλλον..,, είκάζομεν
δέ τόν καλούμενον Α'ίμωνα Θερμώδοντά λέγεσθαι τότε...
Καί τεκμαιρόμεθα, τής μάχης γενομένης, αίματοςέμπλησ-
θέντα καί νεκρών τόν ποταμόν, ταυτηϊ διαλλάξαι την
προσηγορίαν. — « Citatur ultimus praeterea versus a
Zenobio, centur. 4, Prov. 78, et Diogeniano, centur.
5, Proverb. 75, quorum prior, cum Plutarcho fere
consentiens, ab Erythraea Sibylla praedictum hoc ait
de Philippo ad Chaeroneam victore, mox insidiis
perituro, male tamen inversis apud utrumque verbis
in hunc modum : Κλαίει ό νικήσας, ό δέ νικηθείς άπ.
ubi medelam recte Scaliger vidit. At Gemistus Ple-
tho, Παραλειπομένων lib. II, citatus ad h. 1. a Scali-
gero, tres eosdem versus affert ex oraculo Pythio,
confusos videlicet cum alio oraculo, citato apud
eumdem Plutarchum, ibid., tanquam a Pythia dato,
priorique valde cognato, quippe ab iisdem fere ver-
bis incipiente (V. infr. n. 213). Quorum tamen neu-
trum Delphis allatum, sed utrumque ab otiosis
hominibus ex eventu confictum quivis videt, haud
sine respectu ad Bacidis fragmentum. » Alex.
CCXIII. Plutarch, ibid. ’Επί δε τούτφ χρησμόν (φα-
σιν) άλλον άδεσθαι λέγοντα· Τήνδε έπί Θερμ. Vide supr.
212. — Vs. 2. Alex, άνθρώποισιν.
CCXIV. Ex Zosimo, II, 6, exhibuit Alexander Orae.
Sibyll. vol. ait. p. 248 sqq., sub hoc lemmate : έτερος
χρησμός, ώς έκ τών Σιβυλλιακών βίβλων, νοθεύεται δέ. Est
etiam ap. Phleg. Trall. De Longsev. IV. Fragm. Hist.
gr. ed. Did. III, p. 610. — Vs. 2 : Taffin. De vet. Ro-
manorum anno et Ludis Seczdarib. έκατοστόν κ. ό.,
Gallaeus, Diss. de Orae. Sibyll. I, 6, p. 54, έκατοντά-
δα. —Vs. 3. Politiani cod. antiquiss. et optimae notae :
καί εί μάλα λήσεαι αύτοΰ. Vulg. καί ού μάλα λήσαι εαυ-
τούς, pro quoH. Steph. conjiciebat εαυτόν. Phleg. cod.
IV, έαυτοΰ. Mitscherlich. secuti sumus. — Vs. 6.Vulg.
ροπή, corr. H. Steph. δππη. — Vs. 8. Vitiose vulg. et
Phleg. Trall. IV. Ποντογόνοις, quod apparet inversione
metrica. Παντόγονοι dicuntur Parcae, tanquam Lucinae
πάρεδροι. —Vs. 9. Plerique κυανέας cum seqq. jungunt.
Sed nemo facile Ilithyias, Junonis filias, κυανέας ni-
gras dixerit. — Vs. 11. Phleg. Trall. : Πληθογένη χω-
ροϊς όϊς ίερεύοιτο μ..., quae ut versus staret, sic refin-
gebat Mitscherlich. : πληθογένει (seu potius πληθομένη)
χωροϊσιν όϊς ίέροιτο μ. — Vs. 12-13. Phleg. Mitsch.
(hic ex Zosimo, Ζάλευκοι) Πάνλευκόι... μηδέ τε νυκτί,
reliqui μηδ’ έπί νυκτί. — Vs. 15 pessime ubique inter-
pungitur : ως δέ καί αΰτως ιερεύειν δαμάλεις τε. Βούς
δέμας κτλ. — Vss. 17-18. Phleg. Trall. αίσια δέχθω,
minus commode, ac refragante Horatio, Carni. sec.
v. 49 ■· Quique vos bubus venenatur albis. — Vs. 19
551
cruciatusque, quse a natura terrestri proficiscantur. »
G. Wolff. Addit Augustinus haec ab Eusebio omissa :
« Illa vero anima aliis animabus fataliter dedit, qui-
bus fata non annuerunt deorum obtinere dona, neque
habere Jovis immortalis agnitionem, errore impli-
cari. Propterea ergo diis exosi : quia, quibus fato
non fuit nosse deum, nec dona a diis accipere, his
fataliter dedit iste errore implicari. » — GaUseus
Orae. vet. VIII, p. 46, cum lemmate : Διά τί έκολάσθη
ό Χριστός.
CCV. Sic oraculi hoc responsum explicat Pausa-
nias qui servavit lib. IX, xvu, 4-6 : Ζήθω δέ μνήμα
καί Αμφίονι έν κοινω γής χώμά έστιν ού μέγα. ‘Γφαι-
ρεΐσθαι δ’έθέλουσιν απ’ αύτοΰ τής γής οί Τιθορέαν έν τή
Φωκίδι έχοντες, έθέλουσι δέ, έπειδάν τον έν ούρανώ
ταύρον ό ήλιος διείίη· τηνικαΰτα γάρ ήν απ’ αύτοΰ
λαβόντες γήν τω Αντιόπης μνήματι περιάψωσι, Τιθορε-
εύσιν οί'σει καρπόν ή χώρα, Θηβαίοις δέ ούχ ομοίως.
Και έπί τούτω φρουράν οί Θηβαίοι τότε έχουσι τοΰ μνή-
ματος. Ταυτα δέ αί πόλεις αύται πεπιστεύκασιν έκ χρησ-
μών των Βάκιδος. Λέγουσι Φώκον τον Όρνυτίωνος
τού Σίσυφου περιτυχειν αύτή (Αντιόπη) καί έχειν
γυναίκα· και δη ό τάφος έν κοινω τή Αντιόπη καί
Φώκω πεποίηται. — De Bacidis oraculo, vid. infr.
206. Καί τότε δη. — Vs. 3. Vulg. Θερμομένου.
CCVI. Pausan. IV, xxvu, 4. Bacidis oraculum quo
maxime impulsus fuit Epaminondas ut Messenen
restitueret. « Bacis ex Boeotia a Pausania X, xn,
II, et a Clem. Alex. Strom. I, [xxi, 132] χρησμολόγων
numero recensetur... Tres Bacides fuere, de quibus
vid. Suid. et JElian. V. Η. XII, 25. » Fac.
CCVII. Herodot. I, 62. Oraculum Pisistrato datum
ab vate Amphilyto cum haud procul a templo Mi-
nervae Pallenidis, in eo erat ut cum Atheniensibus
pugnam committeret. Memoratur vates Amphilytus
apud Platon, in Theage, N (p. 124, D) ubi vocatur
a Socrate ημεδαπός et χρησμωδός.
CCVIII. Nicol. Damasc. Hist. vu, fragm. 68 ed.
Did. : Κροίσου δέ έπιβαίνοντος τή πυρά, ή Σίβυλλα ώφθη
από τίνος ύψηλοΰ χωρίου καταβαίνουσα, ίνα καί αύτή
ίοη τά γινόμενα. Ταχύ δέ θρούς ήλθε διά τοΰ ομίλου (των
Λυδών), ότι ή χρησμωδός ήκει, καί έν προσδοκία πάντες
έγένοντο, εί τι προς τά παρόντα θειάσειε. Καί μετ’ ού
πολύ έντονόν τι φθεγξαμένη βοά' Ώ μέλεοι κτλ.
CCIX. Ex Heracliti seu potius Pseudo-Heracliti
epist. ultima (paenultim. aut vm, in edit. R. Her-
cheri, Bibi. Did.), ad Hermodorum. Nec videtur ab
epistolographo confictus hic esse versus, sed ex anti-
quiore carmine desumptus; an Samiae, quoniam de
Samio argumento? » Alex. Sapiens de quo agitur
est Pythagoras. « At hunc versum in falsa epistola
Heraclitus ad Hermodorum suum adulatorie trans-
fert his verbis : Είδε σε προ τοσούτου αίώνος, ‘Ερμό-
δωρε, ή Σίβυλλα έκείνη, καί τότε ήσθα... σοφός μεμαρ-
τύρησαι, 'Ερμόδωρε... Ex istis σοφός μεμ. patet vocem
σοφός recte in textum illatam esse, quae aberat e
ms. metrique et sensus causa desiderabatur. » Id. —
Hercherus σοφόν recipit non uncis inclusum.
CCX. E. Pausan. X, ix, 11; repetiit Alexan-
der, in Orae. Sibyll. vol. II, Append. ad Excurs.
III, p. 124-125. « Innuitur praelium navale quo Athe-
nienses ad .zEgos-potamos, vel imperitia vel corrup-
tione ducum, victoriam et imperium amiserunt. »
Alex. — Vs. 2. Alex. ωπερ. —■ Vs. 3. id. et vulg.
νηυσί φέρει πτολέμοιο (Fac. πολέμοιο). — Vs. 4. κακό-
τητι νομ. Αθηναίοι... όμολογοΰσι προδοθήναι... επί
χρήμασιν ύπό των στρατηγησάντων, Τυδε'α δέ είναι καί
Αδείμαντον, οϊ τά δώρα έδέξαντο παρά Λυσάνδρου·
καί ές άπόδειξιν τοΰ λόγου Σιβύλλης παρέχονται τών
χρησμών, Καί τότ’ Αθην...
CCXI. Pausan. VII, νιπ, 8. Sibyllae oraculum
de duobus Philippis Macedoniae regibus. Τά δέ ές
Μακεδόνας δύναμίν τε ήν έπί Φιλίππου περιεβάλοντο τοΰ
Αμύντου καί ώς έπί Φιλίππου τοΰ ύστερου τά πράγ-
ματά σφισιν έφθάρη, Σίβυλλα ούκ άνευ θεοΰ προεθέσπισεν.
— De regibus Macedonum ab origine Argivis vide
Herodt. V, 22.
CCXII. Plutarch. Demosth. XIX. Rebus Grae-
ciae optime a Demosthene ordinatis et ingenti
spe omnibus facta, Τύχη τις, ait Plutarchus, έοίκε
δαιμόνιος. έναντιοΰσθαι τοΐς πραττομένοις, καί πολλά
σημεία τοΰ μέλλοντος άναφαίνειν, έν οίς. χρησμός
ήδετο παλαιός έκ τών Σιβυλλείων- Τής έπί Θερμ... Τόν
δέ Θερμώδοντά φασιν είναι παρ’ ήμΐν έν Χαιρωνεία
ποτάμιον μικρόν εις τόν Κηφισόν έμβάλλον..,, είκάζομεν
δέ τόν καλούμενον Α'ίμωνα Θερμώδοντά λέγεσθαι τότε...
Καί τεκμαιρόμεθα, τής μάχης γενομένης, αίματοςέμπλησ-
θέντα καί νεκρών τόν ποταμόν, ταυτηϊ διαλλάξαι την
προσηγορίαν. — « Citatur ultimus praeterea versus a
Zenobio, centur. 4, Prov. 78, et Diogeniano, centur.
5, Proverb. 75, quorum prior, cum Plutarcho fere
consentiens, ab Erythraea Sibylla praedictum hoc ait
de Philippo ad Chaeroneam victore, mox insidiis
perituro, male tamen inversis apud utrumque verbis
in hunc modum : Κλαίει ό νικήσας, ό δέ νικηθείς άπ.
ubi medelam recte Scaliger vidit. At Gemistus Ple-
tho, Παραλειπομένων lib. II, citatus ad h. 1. a Scali-
gero, tres eosdem versus affert ex oraculo Pythio,
confusos videlicet cum alio oraculo, citato apud
eumdem Plutarchum, ibid., tanquam a Pythia dato,
priorique valde cognato, quippe ab iisdem fere ver-
bis incipiente (V. infr. n. 213). Quorum tamen neu-
trum Delphis allatum, sed utrumque ab otiosis
hominibus ex eventu confictum quivis videt, haud
sine respectu ad Bacidis fragmentum. » Alex.
CCXIII. Plutarch, ibid. ’Επί δε τούτφ χρησμόν (φα-
σιν) άλλον άδεσθαι λέγοντα· Τήνδε έπί Θερμ. Vide supr.
212. — Vs. 2. Alex, άνθρώποισιν.
CCXIV. Ex Zosimo, II, 6, exhibuit Alexander Orae.
Sibyll. vol. ait. p. 248 sqq., sub hoc lemmate : έτερος
χρησμός, ώς έκ τών Σιβυλλιακών βίβλων, νοθεύεται δέ. Est
etiam ap. Phleg. Trall. De Longsev. IV. Fragm. Hist.
gr. ed. Did. III, p. 610. — Vs. 2 : Taffin. De vet. Ro-
manorum anno et Ludis Seczdarib. έκατοστόν κ. ό.,
Gallaeus, Diss. de Orae. Sibyll. I, 6, p. 54, έκατοντά-
δα. —Vs. 3. Politiani cod. antiquiss. et optimae notae :
καί εί μάλα λήσεαι αύτοΰ. Vulg. καί ού μάλα λήσαι εαυ-
τούς, pro quoH. Steph. conjiciebat εαυτόν. Phleg. cod.
IV, έαυτοΰ. Mitscherlich. secuti sumus. — Vs. 6.Vulg.
ροπή, corr. H. Steph. δππη. — Vs. 8. Vitiose vulg. et
Phleg. Trall. IV. Ποντογόνοις, quod apparet inversione
metrica. Παντόγονοι dicuntur Parcae, tanquam Lucinae
πάρεδροι. —Vs. 9. Plerique κυανέας cum seqq. jungunt.
Sed nemo facile Ilithyias, Junonis filias, κυανέας ni-
gras dixerit. — Vs. 11. Phleg. Trall. : Πληθογένη χω-
ροϊς όϊς ίερεύοιτο μ..., quae ut versus staret, sic refin-
gebat Mitscherlich. : πληθογένει (seu potius πληθομένη)
χωροϊσιν όϊς ίέροιτο μ. — Vs. 12-13. Phleg. Mitsch.
(hic ex Zosimo, Ζάλευκοι) Πάνλευκόι... μηδέ τε νυκτί,
reliqui μηδ’ έπί νυκτί. — Vs. 15 pessime ubique inter-
pungitur : ως δέ καί αΰτως ιερεύειν δαμάλεις τε. Βούς
δέμας κτλ. — Vss. 17-18. Phleg. Trall. αίσια δέχθω,
minus commode, ac refragante Horatio, Carni. sec.
v. 49 ■· Quique vos bubus venenatur albis. — Vs. 19