DOI Artikel:
Nogieć-Czepielowa, Ewa: Pozostałości dekoracji rzeźbiarskiej I katedry wawelskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20356#0014
była fundowana przez Chrobrego w r. 10033. Naj-
później, bo na lata 1100-1240, określił J. Strzygowski
czas powstania katedry wraz z jej dekoracją4, na-
tomiast M. Gumowski łączył ją z czasami Włady-
sława Hermana5. J. Hawrot, ze względu na analogie
dekoracji wawelskiej z praską, umieścił czas powsta-
nia katedry krakowskiej w latach 1058—10896.
1. Głowica z transeptu I katedry, widok od pd.-wsch, Kraków-
-Wawel (fot. T. Kaźmierski)
2. Głowice o profilu wybrzuszonym, Bisutun (Iran)
(wg J. Strzygows kiego)
Prace wzmiankujące ornamentowane elementy
w zasadzie nie datują ich bezpośrednio, ale określają
czas powstania poprzez datowanie architektury.
A. Szyszko-Bohusz próbując posłużyć się kapitelem
przy datowaniu katedry stwierdził, że podobne
zabytki spotyka się w architekturze od w. VIII do
XII i w związku z tym głowica nie może dopomóc
przy uściśleniu czasu powstania budowli. Dlatego
opierając się na przesłankach historycznych i archi-
tektonicznych wysunął przypuszczenie, że katedra
3 Szyszko-Bohusz, o.c., s. 8 i n., ryc. 3, 16.
4 J. Strzygowski, Odkrycia na Wawelu a porównawcze
badania sztuki (Pamiętnik Warszawski, I, 1929, s. 20-29,
ryc. 3).
5 M. Gumowski, Starsze bazyliki romańskie w Polsce
średniowiecznej (Przegląd Powszechny 1927, s. 143-144).
6 J. H awrot, Wawel wczesnośredniowieczny (Kwartalnik
AiU, IV, 1959, s. 148).
7 J. Zachwatowicz, Polska architektura monumentalna
Według J. Zachwatowicza wzniesienie katedry miało
miejsce około połowy w. XI7. Bliżej początku
w. XI przesunęli datę wybudowania katedry:
M. Walicki (przed 1038)8 oraz T. Dobrowolski
(1 poł. w. XI)9. Również na wczesne lata w. XI
określa czas powstania katedry A. Bochnak, biorąc
pod uwagę kształt kapitela z transeptu, brak żabek
na bazach oraz archaiczny ornament plecionkowy10.
Rozbieżne są także poglądy dotyczące genezy
dekoracji wawelskiej. Na związki ze sztuką me-
ro X i XI wieku (Kwartalnik AiU, VI, 1961, s. 115, 117, ryc. 14).
8 J. Starzyński, M. Walicki, Dzieje sztuki polskiej [w:]
R. Hamann, Dzieje sztuki od epoki starochrześcijańskiej do
czasów obecnych, II, Warszawa 1934, s. 916.
9 T. Dobrowolski, Sztuka Krakowa, wyd. III, Kra-
ków 1964, s. 66, ryc. 18, 19 oraz pod redakcją tegoż
Historia sztuki polskiej, wyd. II, I, Kraków 1965, s. 103, ryc. 52.
10 A. Bochnak, Najstarsze budowle wawelskie [w:] Prace
z dziejów Polski feudalnej, Warszawa 1960, s. 94-95, 99, oraz
6
później, bo na lata 1100-1240, określił J. Strzygowski
czas powstania katedry wraz z jej dekoracją4, na-
tomiast M. Gumowski łączył ją z czasami Włady-
sława Hermana5. J. Hawrot, ze względu na analogie
dekoracji wawelskiej z praską, umieścił czas powsta-
nia katedry krakowskiej w latach 1058—10896.
1. Głowica z transeptu I katedry, widok od pd.-wsch, Kraków-
-Wawel (fot. T. Kaźmierski)
2. Głowice o profilu wybrzuszonym, Bisutun (Iran)
(wg J. Strzygows kiego)
Prace wzmiankujące ornamentowane elementy
w zasadzie nie datują ich bezpośrednio, ale określają
czas powstania poprzez datowanie architektury.
A. Szyszko-Bohusz próbując posłużyć się kapitelem
przy datowaniu katedry stwierdził, że podobne
zabytki spotyka się w architekturze od w. VIII do
XII i w związku z tym głowica nie może dopomóc
przy uściśleniu czasu powstania budowli. Dlatego
opierając się na przesłankach historycznych i archi-
tektonicznych wysunął przypuszczenie, że katedra
3 Szyszko-Bohusz, o.c., s. 8 i n., ryc. 3, 16.
4 J. Strzygowski, Odkrycia na Wawelu a porównawcze
badania sztuki (Pamiętnik Warszawski, I, 1929, s. 20-29,
ryc. 3).
5 M. Gumowski, Starsze bazyliki romańskie w Polsce
średniowiecznej (Przegląd Powszechny 1927, s. 143-144).
6 J. H awrot, Wawel wczesnośredniowieczny (Kwartalnik
AiU, IV, 1959, s. 148).
7 J. Zachwatowicz, Polska architektura monumentalna
Według J. Zachwatowicza wzniesienie katedry miało
miejsce około połowy w. XI7. Bliżej początku
w. XI przesunęli datę wybudowania katedry:
M. Walicki (przed 1038)8 oraz T. Dobrowolski
(1 poł. w. XI)9. Również na wczesne lata w. XI
określa czas powstania katedry A. Bochnak, biorąc
pod uwagę kształt kapitela z transeptu, brak żabek
na bazach oraz archaiczny ornament plecionkowy10.
Rozbieżne są także poglądy dotyczące genezy
dekoracji wawelskiej. Na związki ze sztuką me-
ro X i XI wieku (Kwartalnik AiU, VI, 1961, s. 115, 117, ryc. 14).
8 J. Starzyński, M. Walicki, Dzieje sztuki polskiej [w:]
R. Hamann, Dzieje sztuki od epoki starochrześcijańskiej do
czasów obecnych, II, Warszawa 1934, s. 916.
9 T. Dobrowolski, Sztuka Krakowa, wyd. III, Kra-
ków 1964, s. 66, ryc. 18, 19 oraz pod redakcją tegoż
Historia sztuki polskiej, wyd. II, I, Kraków 1965, s. 103, ryc. 52.
10 A. Bochnak, Najstarsze budowle wawelskie [w:] Prace
z dziejów Polski feudalnej, Warszawa 1960, s. 94-95, 99, oraz
6