DOI article:
Fischinger, Andrzej: Ze studiów nad twórczością Bartołomieja Berrecciego i jego warsztatem: Nagrobki Szydłowiekich i Tarnowskich
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20356#0137
szkodzie dodawaniu następnych jej członów. Wy-
pukłorzeźbione postacie rycerzy są przy tym znacz-
nie zróżnicowane: podczas gdy Jan Amor spoczywa
w pozie znanej z nagrobka Mikołaja Szydłowieckiego,
z głową wspartą na ręce, jego syn leży na wznak,
z głową odchyloną do tyłu, a zatem niemal analo-
gicznie jak Zygmunt I na królewskim pomniku
w kaplicy Zygmuntowskiej. Wyraźne rozróżnienie
formalne postaci jest nielogiczne przy szeregowym
12. Płyta z figurą dziecka (Jana Aleksandra) na nagrobku
„trzech Janów", Tarnów, katedra (fot. A. Wierzba)
ich ustawieniu i nasuwa myśl o innym pierwotnie
umieszczeniu płyt. Jednocześnie wśród elementów
pomnika zachodzą znaczne różnice wskazujące,
że nie powstały one równocześnie (ryc. 14-16).
Tylko jedna skrajna, wolutowa konsola ma zewnętrz-
ną stronę ornamentowaną (druga jest gładka, po-
dobnie jak środkowa), przy czym zdobiące ją rozeta
i wić roślinna zdecydowanie odbiegają od analogicz-
nych ornamentów wchodzących w skład wieńczą-
cego akroterionu. Różnią się między sobą półpilastry
tworzące tło skrajnych konsol; znaczne odmien-
ności występują także między wolutami wspierają-
34 W czasie przebudowy kościoła w r. 1827 znaleziono
kryptę Tarnowskich po północnej stronie prezbiterium, na-
tomiast w krypcie pod kaplicą Św. Anny znajdowały się jedynie
cymi po bokach tablice z napisami. Zresztą rozmiary
tych tablic wyraźnie wskazują, że dostosowano je do
wmontowanej płyty z figurą dziecka. Pomnik dwóch
Janów Tarnowskich musiał mieć zatem dawniej
odmienny kształt; ponadto nasuwa się przypuszcze-
nie, że pierwotnie znajdował się w innym miejscu.
Według tekstów wyrytych na nagrobku, pod nim
winno się znajdować miejsce spoczynku obydwu
Tarnowskich. Jednakże w krypcie pod kaplicą
13. Szczegół płyty z figurą dziecka z nagrobka „trzech Janów",
Tarnów, katedra (fot. A. Wierzba)
próżno szukać tego grobu — mieści się on pod prezbi-
terium34 i wedle wszelkiego prawdopodobieństwa
tam właśnie, na ścianie północnej, stał pierwotnie
pomnik dwóch Janów. Krótkie i wysokie wnętrze
dawnego chóru kolegiaty sugeruje kształt nagrobka:
trumny ze zwłokami kanoników kolegiaty. W. Balicki, Miasto
Tarnów pod względem historycznym, statystycznym i nauko-
wym, Tarnów 1831, s. 137 i 158.
9 — Folia Historiae Artium, t. X
129
pukłorzeźbione postacie rycerzy są przy tym znacz-
nie zróżnicowane: podczas gdy Jan Amor spoczywa
w pozie znanej z nagrobka Mikołaja Szydłowieckiego,
z głową wspartą na ręce, jego syn leży na wznak,
z głową odchyloną do tyłu, a zatem niemal analo-
gicznie jak Zygmunt I na królewskim pomniku
w kaplicy Zygmuntowskiej. Wyraźne rozróżnienie
formalne postaci jest nielogiczne przy szeregowym
12. Płyta z figurą dziecka (Jana Aleksandra) na nagrobku
„trzech Janów", Tarnów, katedra (fot. A. Wierzba)
ich ustawieniu i nasuwa myśl o innym pierwotnie
umieszczeniu płyt. Jednocześnie wśród elementów
pomnika zachodzą znaczne różnice wskazujące,
że nie powstały one równocześnie (ryc. 14-16).
Tylko jedna skrajna, wolutowa konsola ma zewnętrz-
ną stronę ornamentowaną (druga jest gładka, po-
dobnie jak środkowa), przy czym zdobiące ją rozeta
i wić roślinna zdecydowanie odbiegają od analogicz-
nych ornamentów wchodzących w skład wieńczą-
cego akroterionu. Różnią się między sobą półpilastry
tworzące tło skrajnych konsol; znaczne odmien-
ności występują także między wolutami wspierają-
34 W czasie przebudowy kościoła w r. 1827 znaleziono
kryptę Tarnowskich po północnej stronie prezbiterium, na-
tomiast w krypcie pod kaplicą Św. Anny znajdowały się jedynie
cymi po bokach tablice z napisami. Zresztą rozmiary
tych tablic wyraźnie wskazują, że dostosowano je do
wmontowanej płyty z figurą dziecka. Pomnik dwóch
Janów Tarnowskich musiał mieć zatem dawniej
odmienny kształt; ponadto nasuwa się przypuszcze-
nie, że pierwotnie znajdował się w innym miejscu.
Według tekstów wyrytych na nagrobku, pod nim
winno się znajdować miejsce spoczynku obydwu
Tarnowskich. Jednakże w krypcie pod kaplicą
13. Szczegół płyty z figurą dziecka z nagrobka „trzech Janów",
Tarnów, katedra (fot. A. Wierzba)
próżno szukać tego grobu — mieści się on pod prezbi-
terium34 i wedle wszelkiego prawdopodobieństwa
tam właśnie, na ścianie północnej, stał pierwotnie
pomnik dwóch Janów. Krótkie i wysokie wnętrze
dawnego chóru kolegiaty sugeruje kształt nagrobka:
trumny ze zwłokami kanoników kolegiaty. W. Balicki, Miasto
Tarnów pod względem historycznym, statystycznym i nauko-
wym, Tarnów 1831, s. 137 i 158.
9 — Folia Historiae Artium, t. X
129