DOI Heft:
Recenzje i przeglądy
DOI Artikel:Węcławowicz, Tomasz: Paul Crossley, Gothic Architecture in the Reign of Kazimir the Great: Church Architecture in Lesser Poland 1320 - 1380
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20541#0177
6. Kraików, Kazimierz, kościół Bożego Ciała, wnętrze
nawy głównej, ok. l!3'85-—przed 147'7 (fot. J. Langda)
łom „szkoły krakowskiej”, ale interesujące przez
swój ukłald przestrzenny.
Wspomniany kościół Św. Marcina w Oberwe-
sei jest dobrym przykładem ilustrującym starą
koncepcję Łuszczkiewieża o genezie systemu fi-
larowo-przyipor owego, może zbyt pochopnie od-
rzuconą przez Autora (s. 54). Łuszczkiewicz poró-
wnał mianowicie krakowskie bazyliki z kościoła-
mi jednonawowymi, do których dobudowano póź-
niej nawy boczne 16. W kościele Św. Marcina, za-
mierzonym od początku jako trójnawowy, pół-
nocną nawę boczną wzniesiono ze stuletnim opóź-
nieniem, a nawy południowej wcale nie zrealizo-
wano i zamurowane arkady międzynawowe wido-
czne są zarówno od wnętrza, jak i z zewnątrz,
16 W. Łuszczkiewicz, Czyli można konstrukcje
kościołów gotyckich krakowskich wieku XIV uznać za
cechę specjalną ostrołuku w Polsce? [w:| Pamiętnik I
Zjazdu Historycznego polskiego im. Jana Długosza, Kra-
ków 18)81, s. 56. Za Łuszczkiewdczem 'porównanie to po-
wtarzają: Wojciechowski, o.c., s. 226, i A. Szysz-
ko-Bo hu sz, Architektura Kościoła Najświętszej Panny
Maryji w Krakowie, Kraków 1913 (Biblioteka Krakowska
nir 46), s. 81.
równawcze pomogą zapewne wyjaśnić, czy jest
to ewolucja samodzielna, czy też kolejny impuls
warsztatowy innego środowiska.
Horyzont porównawczy kościołów filarowo-
-przyporowych w Europie Środkowej (s. 73, tab.
4) można rozszerzyć dodatkowymi przykładami z
Nadrenii i Węgier. Są to: dwa kościoły w Ober-
wesel (pierwszy p.w. Najświętszej Panny Marii,
wskazany jeszcze przez Wojciechowskiego 12, i dru-
gi p.w. Św. Marcina 13) oraz popauliński w Csatka
w Lesie Ba końskim 14 i parafialny w Sybinie (Her-
mannstadt) w Siedmiogrodzie 15. Kościoły nadreń-
Skie pochodzą z pierwszej tercji, a węgierskie z
trzeciej ćwierci wieku XIV i należy je traktować
jako rozwiązania niezależne, równoczesne kościo-
12 Wojciechowski, o.c., s. 228—229.
13 Por.: W. Bornheim gen. S c h i 11 i n g, Ober-
wesel, Koln 1978 (Rheindsche Kunststattein, z. 81), s. 6—
—21.
14 Por.: G. Entz, Gotische Baukunst in Ungarn,
Budapest 1976, s. 2iC13.
15 Por.: Sybin (Sibiu, Nagyszeben, Hermannstadt),
ibidem, s. 209; V. D r a g u t, Arta gotica in Romania, Bu-
curesti 1979, s. 41 i n.
5. Bardiów, kościół Sw. Idziego, wnętrze nawy głównej,
ok. 1360—ok. 1400 (fot. L. Borodac, repr. A. Rzepecki)
169
nawy głównej, ok. l!3'85-—przed 147'7 (fot. J. Langda)
łom „szkoły krakowskiej”, ale interesujące przez
swój ukłald przestrzenny.
Wspomniany kościół Św. Marcina w Oberwe-
sei jest dobrym przykładem ilustrującym starą
koncepcję Łuszczkiewieża o genezie systemu fi-
larowo-przyipor owego, może zbyt pochopnie od-
rzuconą przez Autora (s. 54). Łuszczkiewicz poró-
wnał mianowicie krakowskie bazyliki z kościoła-
mi jednonawowymi, do których dobudowano póź-
niej nawy boczne 16. W kościele Św. Marcina, za-
mierzonym od początku jako trójnawowy, pół-
nocną nawę boczną wzniesiono ze stuletnim opóź-
nieniem, a nawy południowej wcale nie zrealizo-
wano i zamurowane arkady międzynawowe wido-
czne są zarówno od wnętrza, jak i z zewnątrz,
16 W. Łuszczkiewicz, Czyli można konstrukcje
kościołów gotyckich krakowskich wieku XIV uznać za
cechę specjalną ostrołuku w Polsce? [w:| Pamiętnik I
Zjazdu Historycznego polskiego im. Jana Długosza, Kra-
ków 18)81, s. 56. Za Łuszczkiewdczem 'porównanie to po-
wtarzają: Wojciechowski, o.c., s. 226, i A. Szysz-
ko-Bo hu sz, Architektura Kościoła Najświętszej Panny
Maryji w Krakowie, Kraków 1913 (Biblioteka Krakowska
nir 46), s. 81.
równawcze pomogą zapewne wyjaśnić, czy jest
to ewolucja samodzielna, czy też kolejny impuls
warsztatowy innego środowiska.
Horyzont porównawczy kościołów filarowo-
-przyporowych w Europie Środkowej (s. 73, tab.
4) można rozszerzyć dodatkowymi przykładami z
Nadrenii i Węgier. Są to: dwa kościoły w Ober-
wesel (pierwszy p.w. Najświętszej Panny Marii,
wskazany jeszcze przez Wojciechowskiego 12, i dru-
gi p.w. Św. Marcina 13) oraz popauliński w Csatka
w Lesie Ba końskim 14 i parafialny w Sybinie (Her-
mannstadt) w Siedmiogrodzie 15. Kościoły nadreń-
Skie pochodzą z pierwszej tercji, a węgierskie z
trzeciej ćwierci wieku XIV i należy je traktować
jako rozwiązania niezależne, równoczesne kościo-
12 Wojciechowski, o.c., s. 228—229.
13 Por.: W. Bornheim gen. S c h i 11 i n g, Ober-
wesel, Koln 1978 (Rheindsche Kunststattein, z. 81), s. 6—
—21.
14 Por.: G. Entz, Gotische Baukunst in Ungarn,
Budapest 1976, s. 2iC13.
15 Por.: Sybin (Sibiu, Nagyszeben, Hermannstadt),
ibidem, s. 209; V. D r a g u t, Arta gotica in Romania, Bu-
curesti 1979, s. 41 i n.
5. Bardiów, kościół Sw. Idziego, wnętrze nawy głównej,
ok. 1360—ok. 1400 (fot. L. Borodac, repr. A. Rzepecki)
169