DOI Heft:
Recenzje i przeglądy
DOI Artikel:Ostrowski, Jan K.; Petrus, Jerzy T.: Mieczysław Morka, "Polski nowożytny portret konny"
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20542#0179
5. Portret Jana III, Kraków, Muzeum Narodowe, Zbiory Czartoryskich (fot.
S. Michta)
wykonanego malowidła.) Przedstawienie króla
zbliżone jest do kompozycji de Hoogheia, chociaż
nie stanowi jego bezpośredniego powtórzenia. Po
przeciwnej stronie drzwi prowadzących do sąsied-
niej komnaty odpowiada mu wykonany tą samą
techniką, amtytetyczmiie ujęty wizerunek Augu-
sta II, co pozwala, datować całość na przełom
XVII i XVIII w. (ryc. 6a i b).
Tylko hipotetycznie łączy się z ikonografią
Sobieskiego projekt Tylmana z Gameren, przed-
stawiający jedną ze ścian salonu we dworze Sta-
nisława Herakliusza Lubomirskiego na Czerniako-
wie, z kominkiem ozdobionym konnym posągiem
wodza, tratującego powalonego wroga26a. Po
dziele tym pozostał wprawdzie tylko nikły ślad,
ale mogło ono posiadać spore znaczenie z punktu
-konserwatorskich”, maszynopis, PKZ Kraków 1969—1975,
t. I, s. 95—96; t. Va, fot. 129, 195; B. F r e y, M. Kozak,
„Malowidła ścienne w sali nr 301 na zamku w Wiśniczu.
Dokumentacja konserwatorska”, maszynopis w PKZ Kra-
ków, Oddz. Wawel.
26a T. Makowiecki, Archiwum planów Tylmana
z Gameren, Warszawa 1938, il. 20 na s. 167 i tafol. VIII;
widzenia ikonograficznego, jak i ściśle artystycz-
nego.
1.5. W r. 1969 Platon Bielecki opublikował
znacznych rozmiarów obraz należący do Muzeum
Historycznego w Moskwie (ryc. 7), przedstawiają-
cy wodza ubranego w wyraźnie archaizowaną
zbroję płytową z narzuconym na ramiona płasz-
czem podbitym lamparcim futrem, dosiadające-
go rumaka idącego stępa w prawo 27. Ponad jeźdź-
eem unosi się dmąca w surmę Fama, w tle widać
scenę bitwy kawaleryjskiej. Pod golona czupryna,
sumiaste wąsy i buława w dłoni wskazują na
polskość portretowanego. Pierwotnie Bielecki
chciał w nim widzieć hetmana Iwana Mazepę.
Hipoteza ta, w której prawdziwość można było
od początku powątpiewać, nie wytrzymała jed-
A. Miłobędzki, Pałac w Czerniakowie (Kwartalnik
Architektury i Urbanistyki, 11, 1966), s. 386—387, il. 13;
S. Mossakowski, Tylman z Gameren, architekt pol-
skiego baroku, Wrocław 1973, s. 159, il. 74.
27 B i e 1 e c k i j, TJkrainskij portretnyj ziuopis..., s.
124, il. na s. 120.
173
S. Michta)
wykonanego malowidła.) Przedstawienie króla
zbliżone jest do kompozycji de Hoogheia, chociaż
nie stanowi jego bezpośredniego powtórzenia. Po
przeciwnej stronie drzwi prowadzących do sąsied-
niej komnaty odpowiada mu wykonany tą samą
techniką, amtytetyczmiie ujęty wizerunek Augu-
sta II, co pozwala, datować całość na przełom
XVII i XVIII w. (ryc. 6a i b).
Tylko hipotetycznie łączy się z ikonografią
Sobieskiego projekt Tylmana z Gameren, przed-
stawiający jedną ze ścian salonu we dworze Sta-
nisława Herakliusza Lubomirskiego na Czerniako-
wie, z kominkiem ozdobionym konnym posągiem
wodza, tratującego powalonego wroga26a. Po
dziele tym pozostał wprawdzie tylko nikły ślad,
ale mogło ono posiadać spore znaczenie z punktu
-konserwatorskich”, maszynopis, PKZ Kraków 1969—1975,
t. I, s. 95—96; t. Va, fot. 129, 195; B. F r e y, M. Kozak,
„Malowidła ścienne w sali nr 301 na zamku w Wiśniczu.
Dokumentacja konserwatorska”, maszynopis w PKZ Kra-
ków, Oddz. Wawel.
26a T. Makowiecki, Archiwum planów Tylmana
z Gameren, Warszawa 1938, il. 20 na s. 167 i tafol. VIII;
widzenia ikonograficznego, jak i ściśle artystycz-
nego.
1.5. W r. 1969 Platon Bielecki opublikował
znacznych rozmiarów obraz należący do Muzeum
Historycznego w Moskwie (ryc. 7), przedstawiają-
cy wodza ubranego w wyraźnie archaizowaną
zbroję płytową z narzuconym na ramiona płasz-
czem podbitym lamparcim futrem, dosiadające-
go rumaka idącego stępa w prawo 27. Ponad jeźdź-
eem unosi się dmąca w surmę Fama, w tle widać
scenę bitwy kawaleryjskiej. Pod golona czupryna,
sumiaste wąsy i buława w dłoni wskazują na
polskość portretowanego. Pierwotnie Bielecki
chciał w nim widzieć hetmana Iwana Mazepę.
Hipoteza ta, w której prawdziwość można było
od początku powątpiewać, nie wytrzymała jed-
A. Miłobędzki, Pałac w Czerniakowie (Kwartalnik
Architektury i Urbanistyki, 11, 1966), s. 386—387, il. 13;
S. Mossakowski, Tylman z Gameren, architekt pol-
skiego baroku, Wrocław 1973, s. 159, il. 74.
27 B i e 1 e c k i j, TJkrainskij portretnyj ziuopis..., s.
124, il. na s. 120.
173