DOI Heft:
Recenzje i przeglądy
DOI Artikel:Ostrowski, Jan K.; Petrus, Jerzy T.: Mieczysław Morka, "Polski nowożytny portret konny"
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20542#0189
pozwala ma upatrywanie w nim przekazu ikono-
graficznego sprzed koronacji na początku r. 1676.
Talki ,skromny wizerunek Sobieskiego mógł z po-
wodzeniem zostać wykonany w kraju, o czym
świadczy dodatkowo pewien nadzwyczaj rzadki,
a specyficznie polski szczegół. Król l(właściwie je-
szcze hetman) ma odsłoniętą po łokieć rękę, co
nie jest żadnym anachronizmem, jak pisze Morka,
ale odbiciem obyczaju wyróżniania wodza w bit-
wie, opisanego w pana Paskowych Pamiętni-
kach 52.
Portret Marii Kazimiery — wzorowany, jak
wykazał Autor, na pełnym monarszej symboliki
wizerunku Karola I pędzla van Dycka — po-
wstał z pewnością później i być może rzeczywi-
ście poza granicami kraju. Niemniej istnienia w
Polsce wzoru w postaci kopii portretu popularne-
go króla Angli nie da Się wykluczyć 53.
* * *
Łatwo zauważyć, że najwięcej interesujących
problemów, w tym również dyskusyjnych, nasu-
wa ikonografia Wazów oraz Jana III. Jeśli cho-
dzi o fcoinne wizerunki Michała Korybuta Wiśnło-
wieckiego oraz obydwu Augustów — są one albo
mało interesujące, albo też ich problematyka ar-
tystyczna i ideowa ma niewiele wspólnego z sy-
tuacją polską. Marginalną rolę odgrywają rów-
nież konne wizerunki osób spoza dynastii. Przed-
stawione powyżej uzupełnienia nie zmieniły pro-
52 J. Ch. Pasek, Pamiętniki. Oprać. R. Pollak,
Warszawa 1987, s. 71, obj. na s. 281.
porcji i hierarchii problemów zaproponowanej
przez, Autora.
Przechodząc dio krótkiego omówienia redakcyj-
nej i, edytorskiej strony książki — należy raz
jeszcze podkreślić, iż zestawiona przez Mieczysła-
wa Morkę bibliografia stanowi imponujący do-
wód erudycji. Ów przebogaty materiał cytowany
jest w skróconej formie w przypisach, a osobny
spis literatury i dokładny indeks, pozwalają na
szybkie odnalezienie i identyfikację każdej pozy-
cji. Niepokój budzi natomiast znaczna ilość błę-
dów literowych, interpunkcyjnych, a nawet gra-
matycznych w zapisach pozycji obcojęzycznych.
Trudno określić stopień odpowiedzialności za ten
stan rzeczy Autora, wydawnictwa i drukarni, nie-
mniej trzeba wyrazić żal, że książka o tak wy-
sokiej randze naukowej pozostawia od tej strony
wiele do życzenia.
Cenne uzupełnienie wywodów Autora stanowi
250 ilustracji, trafnie dobranych i ma ogół nieźle,
jak na polskie warunki, zreprodukowanych. Umie-
szczenie albumu ilustracyjnego na końcu tomu,
wykazane jako błąd w erratach, w gruncie rzeczy
ułatwia korzystanie z niego1.
Książka Mieczysława Morki pobudza do dysku-
sji specjalistycznej. Ograniczenie objętości recen-
zji sprawiło, że owe momenty dyskusyjne zajęły
w jej ramach pozycję dominującą. Nie umniejsza
to jednak wyrażonego na wstępie uznania dla Au-
tora, którego praca uzyska z pewność'ą ważne
miejsce w polskim piśmiennictwie dotyczącym
sztuki nowożytnej.
Jan K. Ostrowski, Jerzy T. Petrus
53 Taka kopia znajduje się w Państwowych Zbiorach
Sztuki na Wawelu, nr inw. 7057, ol. pł., 100,5X88,4 cm.
graficznego sprzed koronacji na początku r. 1676.
Talki ,skromny wizerunek Sobieskiego mógł z po-
wodzeniem zostać wykonany w kraju, o czym
świadczy dodatkowo pewien nadzwyczaj rzadki,
a specyficznie polski szczegół. Król l(właściwie je-
szcze hetman) ma odsłoniętą po łokieć rękę, co
nie jest żadnym anachronizmem, jak pisze Morka,
ale odbiciem obyczaju wyróżniania wodza w bit-
wie, opisanego w pana Paskowych Pamiętni-
kach 52.
Portret Marii Kazimiery — wzorowany, jak
wykazał Autor, na pełnym monarszej symboliki
wizerunku Karola I pędzla van Dycka — po-
wstał z pewnością później i być może rzeczywi-
ście poza granicami kraju. Niemniej istnienia w
Polsce wzoru w postaci kopii portretu popularne-
go króla Angli nie da Się wykluczyć 53.
* * *
Łatwo zauważyć, że najwięcej interesujących
problemów, w tym również dyskusyjnych, nasu-
wa ikonografia Wazów oraz Jana III. Jeśli cho-
dzi o fcoinne wizerunki Michała Korybuta Wiśnło-
wieckiego oraz obydwu Augustów — są one albo
mało interesujące, albo też ich problematyka ar-
tystyczna i ideowa ma niewiele wspólnego z sy-
tuacją polską. Marginalną rolę odgrywają rów-
nież konne wizerunki osób spoza dynastii. Przed-
stawione powyżej uzupełnienia nie zmieniły pro-
52 J. Ch. Pasek, Pamiętniki. Oprać. R. Pollak,
Warszawa 1987, s. 71, obj. na s. 281.
porcji i hierarchii problemów zaproponowanej
przez, Autora.
Przechodząc dio krótkiego omówienia redakcyj-
nej i, edytorskiej strony książki — należy raz
jeszcze podkreślić, iż zestawiona przez Mieczysła-
wa Morkę bibliografia stanowi imponujący do-
wód erudycji. Ów przebogaty materiał cytowany
jest w skróconej formie w przypisach, a osobny
spis literatury i dokładny indeks, pozwalają na
szybkie odnalezienie i identyfikację każdej pozy-
cji. Niepokój budzi natomiast znaczna ilość błę-
dów literowych, interpunkcyjnych, a nawet gra-
matycznych w zapisach pozycji obcojęzycznych.
Trudno określić stopień odpowiedzialności za ten
stan rzeczy Autora, wydawnictwa i drukarni, nie-
mniej trzeba wyrazić żal, że książka o tak wy-
sokiej randze naukowej pozostawia od tej strony
wiele do życzenia.
Cenne uzupełnienie wywodów Autora stanowi
250 ilustracji, trafnie dobranych i ma ogół nieźle,
jak na polskie warunki, zreprodukowanych. Umie-
szczenie albumu ilustracyjnego na końcu tomu,
wykazane jako błąd w erratach, w gruncie rzeczy
ułatwia korzystanie z niego1.
Książka Mieczysława Morki pobudza do dysku-
sji specjalistycznej. Ograniczenie objętości recen-
zji sprawiło, że owe momenty dyskusyjne zajęły
w jej ramach pozycję dominującą. Nie umniejsza
to jednak wyrażonego na wstępie uznania dla Au-
tora, którego praca uzyska z pewność'ą ważne
miejsce w polskim piśmiennictwie dotyczącym
sztuki nowożytnej.
Jan K. Ostrowski, Jerzy T. Petrus
53 Taka kopia znajduje się w Państwowych Zbiorach
Sztuki na Wawelu, nr inw. 7057, ol. pł., 100,5X88,4 cm.