DOI Artikel:
Walczak, Marek: Przyczynek do badań nad wieżą ratuszową w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20623#0035
11. Fryburg w Bryzgowii, wieża zach. katedry (wg Flum, Zur
Baugeschichte des Freiburger Miinsterturms...)
10. Niederhaslach, kolegiata Saint-Florent, widok na nawę pd.
(fot. M. Walczak)
wysokość. Załamania podstawy znajdują kontynua-
cję w smukłych, trójkątnych w przekroju przyporach,
a wysunięty mocno gzyms powtarza ich drapieżny
rytm, kreśląc wysoko nad głowami widzów pogma-
twaną, zygzakowatą linię.
W 1. poi. XIV w. podobne w charakterze przy-
pory zastosowano w kościele Mariackim, pełniącym
funkcję kaplicy zimowej przy krużgankach katedry
w Naumburgu (wzniesiony 1161—1186, podniesiony
do rangi kolegiaty i przebudowany przed r. 1343)39.
W katedrze w Eichstatt, zapewne przed r. 1363,
potężna przypora w północnym ramieniu transeptu
została wzbogacona o masywny, trójkątny w prze-
39 H.-J. Mrusek, K. G. Beyer, Drei sdchsische Kathedra-
len. Merseburg—Naumburg—Meissen, Dresden 1976, s. 131.
40 Fabian, op.cit., s. 54, 120—121, 152—153, il. 34, 36,
96, 97.
41 Kur mann, op.cit., s. 398, il. 3; ten i inne przykłady z
terenów Alzacji omówił: R. Recht, L’Alsace gothiąue de 1300
d 1363, Colmar 1974, s. 54—69.
42 M. Schurr, Gotische Architektur in mittleren Europa
1220—1340. Von Metz bis Wien, Berlin 2007, s. 233—235, il.
256, 257.
kroju występ muru40. Około r. 1340 do strassburskiej
katedry dobudowano kaplicę Św. Katarzyny, a na
osi jej południowej elewacji wstawiono monumen-
talnych rozmiarów przyporę zwróconą narożnikiem
„do widza”41. Dominuje ona swymi rozmiarami nad
pozostałymi przyporami, wprowadzając charaktery-
styczny dwudział tej części budowli. W pobliskiej
kolegiacie w Niederhaslach (2. ćw. w. XIV) filary
zyskały niezwykły rombowy przekrój, a sklepienia
naw bocznych wsparto na trójkątnych w przekroju
podporach (il. 10)42. Opisane rozwiązania wykorzy-
stał Henryk Parler — budowniczy kościoła Świętego
Krzyża w Schwabisch Gmiind43, a niemal równo-
43 H. Kiss ling, Das Munster in Schwabisch Gmiind. Stu-
dien zur Baugeschichte, Plastik und Ausstattung, Schwabisch
Gmiind 1975, s. 38—39, il. 2, 5; M. C. Schurr, Heinrich und
Peter Parler am Heiligkreuzmiinster in Schwabisch Gmiind [w:]
Parlerbauten: Architektur, Skulptur, Restaurierung. Internationales
Parler-Symposium Schwabisch Gmiind 17.—19. Juli 2001, red. R.
Strobel, A. Siefert, K. J. Herrmann, Stuttgart 2004 (Landes-
denkmalamt Baden-Wiirttemberg, Arbeitsheft 13), s. 29—38.
29
Baugeschichte des Freiburger Miinsterturms...)
10. Niederhaslach, kolegiata Saint-Florent, widok na nawę pd.
(fot. M. Walczak)
wysokość. Załamania podstawy znajdują kontynua-
cję w smukłych, trójkątnych w przekroju przyporach,
a wysunięty mocno gzyms powtarza ich drapieżny
rytm, kreśląc wysoko nad głowami widzów pogma-
twaną, zygzakowatą linię.
W 1. poi. XIV w. podobne w charakterze przy-
pory zastosowano w kościele Mariackim, pełniącym
funkcję kaplicy zimowej przy krużgankach katedry
w Naumburgu (wzniesiony 1161—1186, podniesiony
do rangi kolegiaty i przebudowany przed r. 1343)39.
W katedrze w Eichstatt, zapewne przed r. 1363,
potężna przypora w północnym ramieniu transeptu
została wzbogacona o masywny, trójkątny w prze-
39 H.-J. Mrusek, K. G. Beyer, Drei sdchsische Kathedra-
len. Merseburg—Naumburg—Meissen, Dresden 1976, s. 131.
40 Fabian, op.cit., s. 54, 120—121, 152—153, il. 34, 36,
96, 97.
41 Kur mann, op.cit., s. 398, il. 3; ten i inne przykłady z
terenów Alzacji omówił: R. Recht, L’Alsace gothiąue de 1300
d 1363, Colmar 1974, s. 54—69.
42 M. Schurr, Gotische Architektur in mittleren Europa
1220—1340. Von Metz bis Wien, Berlin 2007, s. 233—235, il.
256, 257.
kroju występ muru40. Około r. 1340 do strassburskiej
katedry dobudowano kaplicę Św. Katarzyny, a na
osi jej południowej elewacji wstawiono monumen-
talnych rozmiarów przyporę zwróconą narożnikiem
„do widza”41. Dominuje ona swymi rozmiarami nad
pozostałymi przyporami, wprowadzając charaktery-
styczny dwudział tej części budowli. W pobliskiej
kolegiacie w Niederhaslach (2. ćw. w. XIV) filary
zyskały niezwykły rombowy przekrój, a sklepienia
naw bocznych wsparto na trójkątnych w przekroju
podporach (il. 10)42. Opisane rozwiązania wykorzy-
stał Henryk Parler — budowniczy kościoła Świętego
Krzyża w Schwabisch Gmiind43, a niemal równo-
43 H. Kiss ling, Das Munster in Schwabisch Gmiind. Stu-
dien zur Baugeschichte, Plastik und Ausstattung, Schwabisch
Gmiind 1975, s. 38—39, il. 2, 5; M. C. Schurr, Heinrich und
Peter Parler am Heiligkreuzmiinster in Schwabisch Gmiind [w:]
Parlerbauten: Architektur, Skulptur, Restaurierung. Internationales
Parler-Symposium Schwabisch Gmiind 17.—19. Juli 2001, red. R.
Strobel, A. Siefert, K. J. Herrmann, Stuttgart 2004 (Landes-
denkmalamt Baden-Wiirttemberg, Arbeitsheft 13), s. 29—38.
29