DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.27070#0029
P R I M V S. „ 7
A msccmodi conslituuntur. Agenda vero exercitationibus, sludijs,
vigili ;s,somno,venere,ira,cura, iotionibus,ceterisquc eiusdemge-
neris comprehenduntur, vnde nulla res cst,nuliumue auxilium,
quodadsanitatem desendendam conducat, quin sub aliquo prae-
didorum quatuor generum , quae totam conseruatoriam artem
quant itate, qualitate, occallone conucnientibus perficiunt,con-
cludatur . Sed quoniam de omnibus tfere tum ab antiquioribus,
tum a recentioribus copiose satis tradatum eit: de gymnasijsau-
tem siue exercitationibus,a quibus ars gymnaslicaapud veteres val
de celebris constituta,&: denominata fuit, aut nulla, aut quam pau-
cissima>&: fortuito, confuseq. tradita reperiuntur, ideo de his, deq,
gymnaslica arte a Latinis cxercitatona dibla integram,& forsan ab
alio numquamabsolucam tradationem habere decreui, eo magis
B quod Galenus hanc haud ignobilisiimam conseruatoriaefaculta-
tis partem esseseriptum reliquitromnesque fere reslantur exercita-
tionum artem, & ad auertendos futuros morbos, &:ad cuslodien-
dam praebentem sanitatem, & ad valetudinarios reficiendos,(quae
tres partes vniuersam conseruatoriam essiciunt) incredibilemuti-
iitatem afferre; ut etiam nos uberrime demonllraturi sumus, ubi
haec omnia disfinde simul, atque copiose, prout resipsa postula-
bit, in hisce libris.declarabimus. Primo, quid sit gymnaslicaipsa,
quomodo,8cquando inuenta,auda, Sc perfeda,quot eius spe-
cies: deinde, quidjexercitatio, quot genera, Se quomodo ab anti-
quis efficerentur rpostremo, quid sit illa quali tas, quantitas, Se oc-
cabo , quibus haec ars tantopere bonae valetudini conseruandae
conferat: demum, quae commoditates, quaeue damna ab vno-
C quoque exercitationum genere gymnaslicae studiosis expetstanda
sint:quibus omnibus diligenter explicatis nil relidtumiri spero,
quod in huiusmodi tradatione desiderari possit: quam ideo ue-
hementiusomnesualetudinis studiosbsamplexuros eslc auguror,
quoniam haec pars a nobis traclandaicuratiuam partem tanto ante
cellere videtur, quanto medicamenta ipsa ab exercitationibus su-
perantur; de quibus Galenus, atque Auicennacelebratissimi me- a^tu.ral
dicinaescriptoresita prodiderunt, exercitationes tum excremcn- ^c?rlcml
ta soluere, tumpersudoris meatus eijccreposTe; rantoque tam cibis
quam medicamentis attenuantibuspraeslare,quanto satius est nul-
lo corporis nostri incommodo exigi, quae redundant, quam pari-
ter Se carne liquada,Sesolidis extenuandisihaec namque incomma
da calidis attenuantibusque medicamentisaslociaturrexercitauo-
nes vero tantum abest ut aliquid tale sequatur, ut potius firmitas
A msccmodi conslituuntur. Agenda vero exercitationibus, sludijs,
vigili ;s,somno,venere,ira,cura, iotionibus,ceterisquc eiusdemge-
neris comprehenduntur, vnde nulla res cst,nuliumue auxilium,
quodadsanitatem desendendam conducat, quin sub aliquo prae-
didorum quatuor generum , quae totam conseruatoriam artem
quant itate, qualitate, occallone conucnientibus perficiunt,con-
cludatur . Sed quoniam de omnibus tfere tum ab antiquioribus,
tum a recentioribus copiose satis tradatum eit: de gymnasijsau-
tem siue exercitationibus,a quibus ars gymnaslicaapud veteres val
de celebris constituta,&: denominata fuit, aut nulla, aut quam pau-
cissima>&: fortuito, confuseq. tradita reperiuntur, ideo de his, deq,
gymnaslica arte a Latinis cxercitatona dibla integram,& forsan ab
alio numquamabsolucam tradationem habere decreui, eo magis
B quod Galenus hanc haud ignobilisiimam conseruatoriaefaculta-
tis partem esseseriptum reliquitromnesque fere reslantur exercita-
tionum artem, & ad auertendos futuros morbos, &:ad cuslodien-
dam praebentem sanitatem, & ad valetudinarios reficiendos,(quae
tres partes vniuersam conseruatoriam essiciunt) incredibilemuti-
iitatem afferre; ut etiam nos uberrime demonllraturi sumus, ubi
haec omnia disfinde simul, atque copiose, prout resipsa postula-
bit, in hisce libris.declarabimus. Primo, quid sit gymnaslicaipsa,
quomodo,8cquando inuenta,auda, Sc perfeda,quot eius spe-
cies: deinde, quidjexercitatio, quot genera, Se quomodo ab anti-
quis efficerentur rpostremo, quid sit illa quali tas, quantitas, Se oc-
cabo , quibus haec ars tantopere bonae valetudini conseruandae
conferat: demum, quae commoditates, quaeue damna ab vno-
C quoque exercitationum genere gymnaslicae studiosis expetstanda
sint:quibus omnibus diligenter explicatis nil relidtumiri spero,
quod in huiusmodi tradatione desiderari possit: quam ideo ue-
hementiusomnesualetudinis studiosbsamplexuros eslc auguror,
quoniam haec pars a nobis traclandaicuratiuam partem tanto ante
cellere videtur, quanto medicamenta ipsa ab exercitationibus su-
perantur; de quibus Galenus, atque Auicennacelebratissimi me- a^tu.ral
dicinaescriptoresita prodiderunt, exercitationes tum excremcn- ^c?rlcml
ta soluere, tumpersudoris meatus eijccreposTe; rantoque tam cibis
quam medicamentis attenuantibuspraeslare,quanto satius est nul-
lo corporis nostri incommodo exigi, quae redundant, quam pari-
ter Se carne liquada,Sesolidis extenuandisihaec namque incomma
da calidis attenuantibusque medicamentisaslociaturrexercitauo-
nes vero tantum abest ut aliquid tale sequatur, ut potius firmitas