Mercuriale, Girolamo; Coriolanus, Christophorus [Ill.]: Hieronymi Mercvrialis De Arte Gymnastica: Libri Sex, In Qvibvs Exercitationvm Omnivm Vetustarum genera, loca, modi, facultates, & quidquid denique ad corporis humani exercitationes pertinet, diligenter explicatur ; Opus non modo medicis, verum etiam omnibus antiquarum rerum cognoscendarum, & valetudinis conseruandae studiosis admodum vtile (Venetiis, 1601) [Cicognara, 1711-3]

P R 1 M V S i?
Acensuerint ,in qua talis ars desideraretur, nec immerito quidem,
quoniam si animi semper habenda est cura, neque ille absque cor-
poris auxilio quidquam graue,aut dignum efficere ualet: profecto
sindendum est corporissalubritati, bonoquehabitui, ut &:aninto
inscruire, eius operationes nequaquam impedire, sed adiuuare
postit:propter quod in Protagora Plato eumesse claudum appel-
landum dixit, quisolumanimum exercens,corpusignauiaatque
otioconsumit. Quantum porro ars gymnastica ad hunc habitum.
adipiscendum,sanitatemque tum conleruandam, tum etiam repa-
randam conferat, ut Platonis, &Aristoteliscertissimatestimonia
praeteream, unum Galenum in medium adducam, qui se infinitos
prope imbecilles ad bonum habitum reuocaste,&: innumeros item
alios,nein morbos laberentur, sola gymnasticaconseruasse gloria-
B tus est, ut nullo pacto nobis mirandum sit, si maiores nostri usque
adeo corporis exercitationes aestimuuerint, ut non tantum publi-
ca, eaque praeclarissima exercendis corporibus loca,qualia gymna
sia,5c Romanae thermae fuerunt,exstruxerint, uerum etiam in qui-
busuis fere priuatis aedibus exercitationibuslocus aliquisin id de-
signaretur,& quotidie in usu estet.
£)uo tempore & quo pASio coeperit gymna Bica. Cap. V.
V AMV1S Galenus medicorum omnium postHippo-
cratemprinceps eius sentcntiae fuerit,quod gymna-
stica ars Homeri tempore nondum reperta estet, sed
solummodopaullo ante Platonis tempora principium
C habuerit, nihilominus bello Troiano ab ipsomet Poeta descripto
semina quaedam illius iada fuisse,quasiqueprimordia eluxisse ue-
risimile uidetur, nisiquoq. fateamur potuissefacilitermultoprius
exstitisse,uerum aut non tunc temporis nominatam,neque cultam,
& ad regulas,artisque formam redadam esse,autscriptores,qui il-
lam ab interitu , &: obliuione uindicarent, non habuisse ,id quod
credere non est penitus absonum ,si quod alibi Galenusscriptutn prlmo Ue
reliquit,uerum esse non negamus,eundos homines ad musicam,tu-valet,
atque gymnasticam propensos nasci,nec quidquam reperiri, quod
fcorpus, atque animum hisce duabus magis componere, &ad bo-
nam frugem inducere queat contra Asclepiadas iniustos omnium
•exercitationum &: aestimatores,& damnatores: ut his rationibus
gymnasticamnaturalemhomtniesse,&: iccirco semperexstitisse
persuasumhabere deceat. Porro Homeri tenq ore anisgymna-
sticae