Mercuriale, Girolamo; Coriolanus, Christophorus [Ill.]: Hieronymi Mercvrialis De Arte Gymnastica: Libri Sex, In Qvibvs Exercitationvm Omnivm Vetustarum genera, loca, modi, facultates, & quidquid denique ad corporis humani exercitationes pertinet, diligenter explicatur ; Opus non modo medicis, verum etiam omnibus antiquarum rerum cognoscendarum, & valetudinis conseruandae studiosis admodum vtile (Venetiis, 1601) [Cicognara, 1711-3]

ia LIBER
finem traducere,quaspostea exercitationes cum primi illi,atq. etiaB
posteriores gymnastae a medicis phiIofophis,vt verisimile,est mo
niti mirum in modum corporibus conferre didicissent, alia mode-
rantes,aliaaddentes,necno apublicis ad particulares,propria lo
ca transferentes, tadem regulis quibusdam praeceptis, ac terminis
concluferunt,atq.ita artem totam pepererunt yvy.vxsiKHV vocatam
«7ror&v yvyLVK^aSrxi,idest ab exercendo, quasi nullus alius finis esset,
qua ob habitum corporis bonu obtinendum fanitatemq. conserua-
dam exerceri,hoc aute primos omniu esfecisse Hippocrate,Diocle,
Praxagcra,Erasistratum testatiss est Galenus 5 8. cap.lib.ad Thrasy-
bulum. Quamobre ex his claru faflum arbitror,quomodo ars gym-
nastica principiu,incrementa,vadatum,necnon quo temporesusee-
perit. Siquideprimuin belloTroiano dum milites Graeci in arena
exnauibusdescedentes ( undepost emanasfe prouerbiulnarenarn H
dtscendere opinor)inter se certantes ad beilu exercebantur,tuc ap
parere coepit,artisq. agonisticac,&gymnasticae nomen etiaacce-
pit. Postea ad sacrificia & hominum voluptates traduda non modo
prae di fla nomina retinuit: sed etia athleticae appellatione cosecu-
ta est, &c apud Galenuuitiosagymnallica nominata fuit. Demu ad
gymnasia ,& certos locos pro pueris edocendis pro omniu sanitate
tuenda,ac pro bono habitu parando tradu&a, &:sub normis cocl-u-
sa gymnasticae ucre nomen promeruit, quod ante Plauti tempora
,, fuit,apud quem AtticusilleiuuenisPhilolachesitaloquitur: Cor
,, dolet mihi,quem scio nunc vt sum, atque vt fui olim, quo neque in-
dustrior de iuuentute erat arte gymnastica,disco, hastis,pila,cursu,
,, armis,equo. V eru enim vero haec ars (ut testatum reliquit Marcus
T:n l"cc5d? Varro)apud Graecossolu in vsu viguit,quamdiu rura colentes Ro- f
m 'proocl' mani & cultura soecundistimos agros habuerunt, Scipsi ualetudine
firmiores exsti terunt: sed postqua cresente desidia in opidis otiari,
quam ruri laborare maluerunt, Graecoru vrb ana gymnasia ita fre-
quentistima extulerunt,vt ide Varro conqucstus sit suo tempore uix
singula satis fuisse,quae profedo, duin Roma,sub Imperatoribus flo
ruit,omnium maxima &speciosilIima fuerant:at deinceps Romane
imperio declinante>ceterisquc in peius ruentibus una etiam destm
cta su er ut,& simul cu ipsis ars non paruam iaduram pasla fuit, quam
. a Varronis temporibus vsque ad imperij Romani inclinationem
in srequentissimo vsu habitamfuisse quisqueintelligere potest, qui
omnes medicos ea aetate Romae aestimatos pastim in morbis cu»
f 1.3.ftm- randis «Sc sanis conseruandis exercitatoriam artem adhibuisse ab
$10.6. cotum, quae supersunt, seriptis obseruarit, aut qui Pli.tarchuru
omnes