Mercuriale, Girolamo; Coriolanus, Christophorus [Ill.]: Hieronymi Mercvrialis De Arte Gymnastica: Libri Sex, In Qvibvs Exercitationvm Omnivm Vetustarum genera, loca, modi, facultates, & quidquid denique ad corporis humani exercitationes pertinet, diligenter explicatur ; Opus non modo medicis, verum etiam omnibus antiquarum rerum cognoscendarum, & valetudinis conseruandae studiosis admodum vtile (Venetiis, 1601) [Cicognara, 1711-3]

P ii i M V !S 2;

Atatores ut pote nullis negotijsoccupati eoaccedebac.Quo
in loco id etiam animaduertendum ccseo,diebusfesbuis gymnaiia
magis frequentata fuisse,quando artifices, aut alijs seruitijs detenti
otiantesin illis ob remittendos labores,6c uoluptatemcapiundam
uersahantur.An in Romanorum Thermis mulieres quoq. uersarem
tur,quemadmodum uiri,nil certi affirmare ausim, ni si quod Roma-
na maieslate illud dedecui (Te videtur, facileq. fieri potest,ut impu-
rae aliquae & spe&andi,& ludedi gratia,quod luuenalis,&: Martia-
lis innuut,publice versarentur in gymnasijs, necnon in locissepara-
tis,quae ibi lauadis feminis solis exstru&a essent,perinde ac in priua
tis balneis honeslae mulieres lauarentur tam ignobiles &; mediocri
loco natae,qua illustriores, cu de Poppaea Domitij Neronis uxore C4X
referat Plinius, quod ad augendu cutis candore quingentas asinas
B fetas per omnia secum trahebat , balnearum etiam solio totum
corpus illo lade macerabat: quod intellexit luuenalis dum seripiit.

Saty.6,

aut pinguia Poppaeana.
Spirat &
- Incipit agnosci,atq. illo laclesouctur
Tropter quod fecum comites educit ajellas, in quem dealbandi corpo-
ris usum alias mulieres farinam fabaceam, alios nitrum,aphroni
trumue in balneis vsurpaise meminit Galenus. Atqui Spartanorum Primo de
mulieres una cum uirisinpalaestris exerceri se confueuisse, praeter al!m,fac‘
a-liosjsatis testatum facit Propertius libro tertio

Multa tuae Sparte miramur iurapalaestrae,
Sed mage virginei tot bonagymnasii.
Quod non insames exercet torpore ludos
G Inter Inssantes nuda puellas uiros,
Cum pila uetoces sallit per brachia iaflusy
Increpat & versi clauis adunca trochi, i'
Tuluerulentaq. ad extremas Jiat semina metas ,
Et patitur duro vulnera pancratio ,
Tsnnc ligat ad cejium gaudentia brachia loris,
Mijsile nunc diseipondus in orbe rotat.

Neq. de Hoc Spartanoru more quifquam mirari debet, quando &
Plato in quindto de repub.grauilsimis argumentis probauit ad feli-
cem rerum publicarum slatum maximopere conducere,si mulieres
tam iuuenes, quam seniores una eum viris nudae in palaeslris, at-
que gymnasijs exerceantur, quod an sapienter decretum fuerit, &c
an ad continentiam temperantiamue ex consuctudine consequen-
danijUt Platoni in animo €rar3conserret?non esl locus examinandi.

Pe