Mercuriale, Girolamo; Coriolanus, Christophorus [Ill.]: Hieronymi Mercvrialis De Arte Gymnastica: Libri Sex, In Qvibvs Exercitationvm Omnivm Vetustarum genera, loca, modi, facultates, & quidquid denique ad corporis humani exercitationes pertinet, diligenter explicatur ; Opus non modo medicis, verum etiam omnibus antiquarum rerum cognoscendarum, & valetudinis conseruandae studiosis admodum vtile (Venetiis, 1601) [Cicognara, 1711-3]

Li, i. fen.
3. doc. 2.
c.i.


n LIBER
ni si motus vehemens anhelitum alterans, yvpvdcM a Graecis appel- D
latus,quod pleruq.nudi,aut saltem cum paucioribus uestibus exer-
ceretunquemadmodum etiam locum, ubi fiebat appella-
tum superiore libro abunde monstrauimus.Scd quoniam posfet ali
quis etiam in gymnasijsah altero per uim vehementer moueri,qui
tamen nullo paCto exerceri diceretur,iccirco haec Galenica excr-
citatioms(pace eius dicam)aefinitio hae d quaquam integra est.&;
proinde Auicenna Arabum omnium dod slimus cum animaduer-
ti slet haud plene exercitationem a Galeno definitam fuidfe, aliam
definitionem in medium attulit, uidc icet qu ad exercitatio elimo
tus uoluntarius,propter quem anhelit is magnus, 8c frequens est ne
cessarius.Quoin loco eosquoq. merito damna^qui Lenem quamli
betambulationem exercitij nomine compellant: non enim appo-
suit(vehemens)quod,vbi magnus,&: frequens sit anhelitus, semper ®
necessariosequi ur motum illum vehementem exsistere. sed neque
haec definitio Auicennae mihi plene satisfacit: quoniam,etsi con-
ueniat omnibus triplicis gymnasticae exercitationibus, eas tamen
proprie non completliturrde quibus ad medicum tradtare speciar,
&nos etiam loquiinllituimus : liquidem omnia quatuor caudarum
genera haud quaquam compledlitur,cum neq. materialis explice-
tur, neque caulla cuiusgratia. Accedit item illud, quod multi 110-
luntarie uehementer,& cu anhelitu au&o mouentur, qui nullo pa-
tio dicentur proprie exerceri,sicutiserui cum celeritate dominoru
mandata exsequentes,&sicuti illi, qui vel inimicoru impetum, uel
quid aliud triste effugientes,<Se vehementer mouentur, &c frequen-
ter, ac magnopere anhelant: ex quo Auicennae definitio haud per-
fede totam exercitationis natura cople&itur; sicut neq. illa Auer- F
rois,qua dixit in libro colleblaneorum,exercitationem ede mebro-
rum motum aliqua uoluntate fadum. Ideo nos aliter definietes di-
camusjquod exercitatio,de qua medici interest tra&are, jpprie est
moms corporis humani uehemens,uoluntarius,cum anhelitu alte-
rato uel sani tatis ruendae, uel habitus boni comparandi gratia fa-
6tus. ita namq. desinitio omnes caudas comprehendit,atq. soli de-
finito conuenit: uerum enimuero posset aliquis merito a me seisei-
tari, numquia motus equitando, vel nauigando perabfus exercita-
tionis nomen mereatur, eo quod non libere a uoluntate hominis,
sed ab alio dependere uideatur ?cuirespondeo, non minus equi-
tantesj&nauiganres alijs exerceri dici debere,si no proprie,saltem
communiter, dum modo gratiasanitatis,uel etiam militaris stu-
dij illud essiciant: quandoquidem proprie exerceri dicuntur, qui
exercitationem nuper a nobis definitam suscipiunt.quibus vero ali-
qua