Mercuriale, Girolamo; Coriolanus, Christophorus [Ill.]: Hieronymi Mercvrialis De Arte Gymnastica: Libri Sex, In Qvibvs Exercitationvm Omnivm Vetustarum genera, loca, modi, facultates, & quidquid denique ad corporis humani exercitationes pertinet, diligenter explicatur ; Opus non modo medicis, verum etiam omnibus antiquarum rerum cognoscendarum, & valetudinis conseruandae studiosis admodum vtile (Venetiis, 1601) [Cicognara, 1711-3]

Q V A R T V S. 221
A inceps grauat; quodinsereno nusquam animaduertitur, quin po-
tius ab iilo corpora ad motum adiuuari,spiritusq. suapte natura lu-
ciditati amicos confirmari, & animum recreari perspicuum est. 'Ab.Jaere
quod Hippocratem signiftcade puto, ubi dixit, ccnxrxts aq.&loc.
r{t£<£\hovrxiMthtxi,kxi tcc 7ti/iviMcroc,uentres scilicet, ipiritus tem-
poris constituiionibus commutari. Porro de naturalibus temporis
exercendi generibus uaria ab antiquis determinata inuenio, 6c pri-
mo,quantum artinet ad uniuersale tempus,Aristoteles exfententia 2 partsc>
omnium ueterumauctorum censuitpotiusexercenda este humana prob.zi.
corpora in aestate , quam in hyeme, su b nomine hycmis, ut Petrus 33- &42a
Apponensisiudicauit,aurumnum hyemem,&:uerintelligens. At-
que ad hoc credendum ea ratione permotus fuit,quod in aestate
calor naturalis languidus, ac debilis exsistens minus cibos, crudos-
® que humores concoquit: unde excrementa plura generantur , Sc
ob id exercitatione calor natiuus magis excitandus jlut concoquat
honestius , magisque sudor motu proliciendus,quo excrementa il-
la exinaniamur,neq. intus retenta putredinem contrahant. In hye-
me uero,quod ualidiore exsistente natiuo calore, &: per consequens
melius; cibos, Sdincodos humores conficiente excrementa paucis-
sima generantur, atque inde minus illa educi necessarium est, ne-
que exercitatioconuenit,quaeexiguam utilitatemafferenspericu
lum magnum adnexum habet,ne scilicet aer hyeme madore opple
tus corpora motu reclusaillabensmagnopere laedat. Ex altera par
te uetustistimus audor Hippocrates, siue Polybus tria exercitandos 3-dedIeta
homines admonitos uoluit,ut lastitudinem omni tempore cauerer,
^->ut deambulationibus matutinis corpus exercerent, ut hyeme &fri
gido tempore magis ac diutius exercerentur,cessantes tamen prius
quam lailitudinem,atque calorem sentirent: Hippocratem deinde
secutus Soranus Ephestus,Paulus Aegineta,&: alij medici multi ae- inisagoge
slate, autumno minus; hyeme & uereplus exercendum esse ma- ™e^cm:e
luerunt,iudicantesaestate,atq. etiam autumno corpora ab ambien Lia.cos»
teaere satis exsiccata/qualentiaque reddita haud amplius per mo-
tum arefieri debere,neque item calorem alioqui languidum,&:im-
becillem magisretundendumminuendumue.Galenusuero,multa a sotui*
rum rerum,quas medici sequuntur, audor bonus censuisfe uidetur, uaUa.7.
quod sicuti corpora temperata in temperato tempore,nempe uere,
exerceri postulant,simili pado corpora frigida in calido, calida in
frigidOjhumidain sicco,sicca in humido exercenda siat: quaslsem-
per illud obseruari debeat, ut corporibus ad aliquam intemperie
declinantibus tempus, atque locus contraria in exercendo eligan-
tur*