Mercuriale, Girolamo; Coriolanus, Christophorus [Ill.]: Hieronymi Mercvrialis De Arte Gymnastica: Libri Sex, In Qvibvs Exercitationvm Omnivm Vetustarum genera, loca, modi, facultates, & quidquid denique ad corporis humani exercitationes pertinet, diligenter explicatur ; Opus non modo medicis, verum etiam omnibus antiquarum rerum cognoscendarum, & valetudinis conseruandae studiosis admodum vtile (Venetiis, 1601) [Cicognara, 1711-3]

i?o LIBER
sole,uel in umbra,& hac aut clausa^aut aperta flatur. Asitu demum 0
euariantur flandigenera,quando uelutiopede ,uel ambobus,&
uelijs totis,&:planis,uel extremitatibus eorum; calcibus scilicet,&:
summis digitis flamus. Ante cibum flare uentricuii excrementis
inaniendis auxiliatur ,asthmaticos,&; difficiliter spirantesadiuuat,
uentrem emollit,Urinam prouocat, crura pedes corroborat, &c
siquando deambulationi uacare non concedatur, illius uices sup-
plerepotest. Vertiginosis tamen,&: quibus ad superiora rapiuntur
uaposes, nullo pado conducit, cum ex tali eredastatione sacilius
caput a fumis petatur: nam tantam ad hoc efficiendum potentiam
, A similis exercitatio habet, ut nonnulli boues,&caetera animantia
ponenHsP (quodscripsit Aristoteles) minus homines tussire , minusque catar-
j partic. rhis uexari crediderintiquoniam ipsis minime eredis flatibus haud
?lob,I‘ ita uapores natura sursum tendentes in eorum capita ferri possunt. E
Qua item ratione eos omnes damnare uehementer (oleo , quissi al-
to capite dormiant,minus a catarrhis se vexatum iri putant,cum po
tius contrarium euemat,vtscilicetqui humiliori,& fere ceteris me
bris aequali capitis litu dormiunt, uel aliter iacent, minus a uapo-
ribus capite tentent,minusq. a capite ad pedtis humores dessuant.
Quamuissecus iudicadum sit,vbi quis ventriculi in conficiendo ci-
bum debilitate uexatur.Quoin cafu Posidoniusapud Aetium ma-
gnopere Audendum esse iussit, vt in decumbendo caput altiori situ
contineatur, quo cibus magis in ventriculi fundo accommodetur,
& ob id nutrimentum minori molestia coquatur.Atque hoc intelli
gi debet de ljs, qui multum flant: slare etenim pauco tempore exi-
guum quid prodesse,neque multum obesse pote st. Qui porro com-
muni illo effiito,Prandia poflflabis, indudipostsumptos cibos fla- F
re deledanttssdjssidre debent,si mediocri quodam tempore ssetur,
descensui ciborum in uentricuii fundum id insigniter cooperari,
consequcnter illoru concodionemperbelle adiuuare, nec alioqui
ullam esfatu dignam laesionem afferre: u erum si multo tempore ira
quis permanserit,praeter molestiam,qua ob ciborum interdu pon-
dus, praeter lassitudinem,qua ex labore afficitur , varias irem oflfen-
sionessubirecogitur.Primonamque maior vaporum copia superio
rem corporis regionem impctir3maior humorum multitudo ad in-
feriora praecipitat, atq. inde vlcera in cruribus,gonagras, &poda
gras generat,deinde thoracem,atque spirationc vniuersam non pa-
rum labefadat,vti ex difficultate sp irandi tsse apparete facile quisq.
cognolcere valet:poflremo renes, atque vesica,& totam mingendi
adionem uitiant, c]uando videlicet crudi humores exsimiiisiti ad
eas