Modus: Prace z historii sztuki (5.2004)

się do swego doświadczenia o. Gotti zasugerował nieznaczną korektę projek-
tu, pozwalającą uzyskać, jego zdaniem, najbardziej funkcjonalny rozkład po-
szczególnych pomieszczeń, ich najkorzystniejszą wielkość i sposób doświe-
tlenia37. Równocześnie koncepcję Żołdaniego przedstawiono hr. Działyńskiej,
prosząc ją o przesłanie z Paryża nowego rysunku fasady „szczególnie na ko-
ściół (...) żeby z ulicy [Łobzowskiej - UB] ładnie wyglądało". W opinii sióstr
elewacja wykreślona przez Żołdaniego „bardzo się [bowiem] nie udała". Za-
znaczono, że szkic powinien być utrzymany w stylu romańskim, tak by har-
monizował z resztą projektu, dopuszczając jednakże możliwość zmiany form
stylowych całego gmachu, gdyby wiązała się ona ze znacznymi oszczędno-
ściami38. „Delicjonalny klasztorek! Ach jaka różnica z tym cośmy posłały (...)
nie można się napatrzyć i te okienka łączące budynki do kościółka, jakie ślicz-
ne, a drzwi, a okna, a dachy, a wieżyczki" - pisała w następnym liście s. Maria
Ksawera w odpowiedzi na otrzymany rysunek39. Uwzględniwszy naniesione
poprawki oraz dodatkowe uwagi władz konwentu, architekt przygotował osta-
teczny plan, zatwierdzony w 1891 roku przez Definitorium Generalne w Rzy-
mie40. Zgodnie z oczekiwaniami karmelitanek ich siedziba, w zakresie planu,
czerpała wzór z „belgijskiego klasztoru"41 i choć w kronikach wzmiankuje
się o chęci nawiązania do założenia macierzystego w Cornillon42, opracowa-
ny przez budowniczego projekt wykazuje wyraźne podobieństwo do klaszto-

AKŁ, Kronik tom IV... (przyp. 19), s. 101-102; Archiwum Krakowskiej Prowincji Kar-
melitów Bosych w Czernej (dalej: AKPKBCz.), AKKŁ 4, Listy generała zakonu o. Hieroni-
ma Gotti do matki przełożonej (dalej: Listy generała zakonu o. Hieronima Gotti...), list z 9 II
i 2 V 1891. Należy zwrócić uwagę, że w Katalogu Archiwum Krakowskiej Prowincji Karmeli-
tów Bosych pod wezwaniem Ducha Sw. w Czernej zbiór wzmiankowanych listów został błędnie
określony jako Instrukcje o. Hieronima Gotti generała zakonu, dotyczące planu budowy klasz-
toru karmelitanek bosych w Cornillon we Francji.

38 O wycenę zastosowanych przez Żołdaniego rozwiązań i sugestie zmian pozwalających
obniżyć koszty budowy hrabina miała zwrócić się do architektów paryskich. B. Czart., Listy s.
Marii Ksawery... (przyp. 13), list z 5 I 1891.

39 B. Czart., Listy s. Marii Ksawery... (przyp. 13), list z 8 II 1891. Rok później nadeszły
z Paryża kolejne szkice, które choć „prześliczne" nie mogły zostać zrealizowane, były bowiem
nazbyt wystawne, nie odpowiadające karmelitańskiej regule i ograniczonym możliwościom fi-
nansowym konwentu. B. Czart., Listy s. Marii Ksawery... (przyp. 13), list z 7 VII 1892.

40 AKŁ, Kronik tom IV... (przyp. 19), s. 101.

41 B. Czart., Listy s. Marii Ksawery... (przyp. 13), list z 5 I 1891.

42 Kronik tom IV... (przyp. 19), s. 99. Kroniki krakowskich karmelitanek dostarczają wielu
argumentów na rzecz tezy o towarzyszącym siostrom silnym poczuciu łączności z ich belgijski-
mi korzeniami, stąd pragnienie odwołania się do wzoru Cornillon w czasie budowy własnego
klasztoru nie wydaje się zaskakujące. Wprawdzie w latach osiemdziesiątych związki krakow-
skiej wspólnoty z klasztorem macierzystym nie były już tak ożywione, jak w początkach funda-
cji, kiedy konsultowano z nim nawet kwestie żywienia sióstr, ale obie strony nadal dbały o ich

71