DOI issue:
Recenzje i omówienia
DOI article:Walanus, Wojciech: Wanderungen: Künstler - Kunstwerk - Motiv - Stifter. Beitrage der 10. Tagung des Arbeitskreises deutscher und polnischer Kunsthistoriker in Warschau, 25-28. September 2003, red. M. Omilanowska, A. Straszewska
DOI article:Żuchowski, Tadeusz J.: Gabrielle Dufour-Kowalska, Caspar David Friedrich. U źródeł wyobrażeń romantycznych, tłum. Maria Rostworowska
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19072#0270
archiwalny, autor przedstawił działalność
kupca Francesca Mollo i poczmistrza Cas-
para Richtera, trudniących się - pierwszy
w Niderlandach, drugi w Gdańsku - dostar-
czaniem dzieł sztuki dla króla. Wśród wielu
cytowanych przez Kandta źródeł znalazł
się niepublikowany dotąd list Agostina
Locciego z 6 grudnia 1678, zawierający
szkic stiuków na stropie galerii w Wilano-
wie30; uwagę zwracają także rozważania
autora o możliwej roli Richtera w budowie
gdańskiej Kaplicy Królewskiej.
Ciekawe obserwacje na temat relacji
pomiędzy polskimi klientami a rodzącym
się w XVIII-wiecznych Niemczech rynkiem
sztuki przedstawiła w swym referacie Anna
Oleńska31. Punktem wyjścia rozważań au-
torki jest list hamburskiego handlarza dzie-
łami sztuki, Gerharda Morella, do hetmana
Jana Klemensa Branickiego, zawierający
ofertę sprzedaży kilkudziesięciu obrazów po
okazyjnej cenie. Gromadząc dostępne infor-
macje o działalności Morella i kolekcjoner-
skich gustach Branickiego, Oleńska starała
się zrekonstruować bliższe okoliczności
ewentualnej transakcji (nie wiadomo, czy
w ogóle do niej doszło), której przedmiotem
mogły być prace mistrzów holenderskich.
Zamykający tom artykuł Jolanty Pola-
nowskiej poświęcony jest Stanisławowi Ko-
stce Potockiemu32. Autorka zrelacjonowała
jego niemieckie podróże, w tym zwłaszcza
pobyty w Dreźnie, próbując określić ich
wpływ na późniejszą twórczość pisarską
hrabiego i kształt jego głównego dzieła.
O sztuce u dawnych.
Podsumowując niniejsze omówienie,
trzeba przede wszystkim podkreślić
różnorodność tematów podejmowanych
przez autorów niniejszego zbioru. Niewąt-
pliwie przyczyniła się do tego znaczeniowa
pojemność tytułu konferencji i wiążące się
z nim możliwości wielu interpretacji.
Zróżnicowanie problematyki jest niewątpli-
wie zaletą publikacji, która może do
pewnego stopnia służyć jako przewodnik po
aktualnych kierunkach i metodach badań
nad artystycznymi relacjami Polski i Nie-
miec; jest też z pewnością wizytówką
naukowego potencjału uczonych skupio-
nych w „Grupie roboczej". W tym miejscu
wypada wyrazić zdziwienie, że w prezento-
wanej publikacji tak skromnie reprezento-
wane są badania mediewistyczne (tylko dwa
artykuły!), choć oczywiście trudno za to
winić organizatorów sesji czy redaktorki
tomu. Pozostaje mieć nadzieję, że w następ-
nych zbiorach materiałów „Grupy" uda się
uniknąć tegorodzaju dysproporcji.
Wojciech WALANUS
GABRIELLE DUFOUR-KOWALSKA,
Caspar David Friedrich. U źródeł wyobrażeń
romantycznych, tłum. Maria Rostworowska,
Wyd. Lexis, Kraków 2005, s. 124, il. kol. 25,
fig. 25.
Pod koniec 2005 roku (uroczysta prezen-
tacja miała miejsce w listopadzie w krakow-
skiej siedzibie Instytutu Goethego) na rynku
księgarskim ukazał się przekład z języka
francuskiego książki Gabrielle Dufour-
Kowalskiej wydanej przez Lexis, oficynę
zajmującą się przede wszystkim problema-
30 Tamże, il. 9a-b.
31 A. Oleńska. On a Transaction in Paintings from 1748. Gerhard Moreli 's Acti\'ities as an Ari-Dealer
in the Polish-Lithuanian Commonwealth. s. 379-392.
32 J. Polanowska. Dresdener Inspirationen von Stanisław Kostka Potocki, polnischer Winckelmann
genannt, s. 393^411.
240
kupca Francesca Mollo i poczmistrza Cas-
para Richtera, trudniących się - pierwszy
w Niderlandach, drugi w Gdańsku - dostar-
czaniem dzieł sztuki dla króla. Wśród wielu
cytowanych przez Kandta źródeł znalazł
się niepublikowany dotąd list Agostina
Locciego z 6 grudnia 1678, zawierający
szkic stiuków na stropie galerii w Wilano-
wie30; uwagę zwracają także rozważania
autora o możliwej roli Richtera w budowie
gdańskiej Kaplicy Królewskiej.
Ciekawe obserwacje na temat relacji
pomiędzy polskimi klientami a rodzącym
się w XVIII-wiecznych Niemczech rynkiem
sztuki przedstawiła w swym referacie Anna
Oleńska31. Punktem wyjścia rozważań au-
torki jest list hamburskiego handlarza dzie-
łami sztuki, Gerharda Morella, do hetmana
Jana Klemensa Branickiego, zawierający
ofertę sprzedaży kilkudziesięciu obrazów po
okazyjnej cenie. Gromadząc dostępne infor-
macje o działalności Morella i kolekcjoner-
skich gustach Branickiego, Oleńska starała
się zrekonstruować bliższe okoliczności
ewentualnej transakcji (nie wiadomo, czy
w ogóle do niej doszło), której przedmiotem
mogły być prace mistrzów holenderskich.
Zamykający tom artykuł Jolanty Pola-
nowskiej poświęcony jest Stanisławowi Ko-
stce Potockiemu32. Autorka zrelacjonowała
jego niemieckie podróże, w tym zwłaszcza
pobyty w Dreźnie, próbując określić ich
wpływ na późniejszą twórczość pisarską
hrabiego i kształt jego głównego dzieła.
O sztuce u dawnych.
Podsumowując niniejsze omówienie,
trzeba przede wszystkim podkreślić
różnorodność tematów podejmowanych
przez autorów niniejszego zbioru. Niewąt-
pliwie przyczyniła się do tego znaczeniowa
pojemność tytułu konferencji i wiążące się
z nim możliwości wielu interpretacji.
Zróżnicowanie problematyki jest niewątpli-
wie zaletą publikacji, która może do
pewnego stopnia służyć jako przewodnik po
aktualnych kierunkach i metodach badań
nad artystycznymi relacjami Polski i Nie-
miec; jest też z pewnością wizytówką
naukowego potencjału uczonych skupio-
nych w „Grupie roboczej". W tym miejscu
wypada wyrazić zdziwienie, że w prezento-
wanej publikacji tak skromnie reprezento-
wane są badania mediewistyczne (tylko dwa
artykuły!), choć oczywiście trudno za to
winić organizatorów sesji czy redaktorki
tomu. Pozostaje mieć nadzieję, że w następ-
nych zbiorach materiałów „Grupy" uda się
uniknąć tegorodzaju dysproporcji.
Wojciech WALANUS
GABRIELLE DUFOUR-KOWALSKA,
Caspar David Friedrich. U źródeł wyobrażeń
romantycznych, tłum. Maria Rostworowska,
Wyd. Lexis, Kraków 2005, s. 124, il. kol. 25,
fig. 25.
Pod koniec 2005 roku (uroczysta prezen-
tacja miała miejsce w listopadzie w krakow-
skiej siedzibie Instytutu Goethego) na rynku
księgarskim ukazał się przekład z języka
francuskiego książki Gabrielle Dufour-
Kowalskiej wydanej przez Lexis, oficynę
zajmującą się przede wszystkim problema-
30 Tamże, il. 9a-b.
31 A. Oleńska. On a Transaction in Paintings from 1748. Gerhard Moreli 's Acti\'ities as an Ari-Dealer
in the Polish-Lithuanian Commonwealth. s. 379-392.
32 J. Polanowska. Dresdener Inspirationen von Stanisław Kostka Potocki, polnischer Winckelmann
genannt, s. 393^411.
240