Modus: Prace z historii sztuki (10-11.2011)

jącego się w bogato ukształtowany krajobraz
miasta" (s. 44). Jako szczególny i wyjątkowy
przykład owego „wpisywania miasta w mia-
sto" Autorka podaje Nowy Lwów. Do tego
tematu należy jeszcze wrócić w odpowied-
niejszym miejscu, zgodnie zresztą z zalece-
niem samej R. Cielątkowskiej (por. s. 45).
Tu jednak warto nadmienić, że Nowy Lwów
nie był ani jedynym, ani pierwszym chro-
nologicznie założeniem na kształt miasta
ogrodu w mieście. Najwcześniejsza z nich
Kastelówka była zabudowywana od począt-
ku lat 90. XIX wieku. Do początku I wojny
światowej dołączyło do niej kilka innych
osiedli ogrodowych (Rollerówka, Franzów-
ka). Jednak rozdział Lwów początku XX wie-
ku (s. 45—46), w którym powinny znajdować
się te i podobne informacje, stanowi w cało-
ści cytat z artykułu F. Mączyńskiego z 1908
roku3, który, mimo że dowcipny, tematu nie
wyczerpuje. Należy tu przypomnieć o istnie-
niu wielu publikacji dotyczących omawia-
nego zagadnienia, niewykorzystanych przez
Autorkę4.

Identycznie zostały potraktowane
rozdziały o urbanistyce międzywojennej.
W rozdziale Lwów po I wojnie światowej
Lwowa dotyczy tylko jeden cytat (znów cy-
tat!) - o przepisach miejscowych w zakresie
prawa budowlanego i zabudowy osiedli;
przy tym R. Cielątkowska przemilczała
najważniejszą informację, że był to jedynie

3 F. Mączyński, Urbanistyka Lwowa, „Archi-
tekt" 4. 1908, s. 90-94.

4 Na przykład: I. Drexler, Wielki Lwów. Lwów
1920; tenże, Techniczny substrat do konkursu na
plan rozszerzenia i regulacji Miasta Lwowa, „Cza-
sopismo Fechniczne [lwowskie]" 32, 1914, s. 190—
194; M. Kowalczuk, Rozwój terytorialny miasta,
w: Miasto Lwów w okresie samorządu 1870-1895,
Lwów 1896. s. 209-351; B. Lawicki. Gospodar-
stwo publiczne miasta Lwowa, Lwów 1914; Lwów
w cytatach. Miesięcznik statystyczny wydawany
nakładem Gminy miasta Lwowa; F. Papee, Histo-
rya miasta Lwowa w zarysie, Lwów 1894 (2 wyd.
1924); J. Wiczkowski, Lwów - jego rozwój i stan
kulturalny. Lwów 1924 i wiele innych.

dodatek do ramowej ustawy budowlanej
z 1928 r.

„Stan Lwowa w roku 1924 przedsta-
wiony na wystawie p. t. Wielki Lwów.
Wystawa planów, widoków i modeli miasta"
(s. 47-48) to kolejny cytat z artykułu o pra-
wie analogicznym tytule-. Jego autor nie
miał zamiaru prezentować szczegółów doty-
czących zarówno ówczesnego stanu miasta,
jak i obu projektów konkursowych planu
„Wielkiego Lwowa" autorstwa I. Drexlera
i T. Tołwińskiego (właśnie te projekty były
powodem do zorganizowania omawianej
wystawy). Odpowiednia analiza tych zagad-
nień to obowiązek badacza. Jednak R. Cie-
lątkowskiej wystarczył jeden, i to nie bardzo
odpowiedni cytat. W następnym rozdziale
- Stan w roku 1928 - projektowane zmiany
(s. 48) - Autorka dla urozmaicenia podaje
już nie cytat, a krótkie streszczenie artykułu
I. Drexlera o jego koncepcji przekształ-
cenia ulicy Marszałkowskiej we Lwowie6
(nota bene brak tej pozycji w przypisach).
Ten plan nigdy nie został nawet częściowo
zrealizowany. Jego omówienie służyło
Ignacemu Drexlerowi tylko jako pretekst do
zaprezentowania własnych koncepcji urba-
nistycznych. Autorka - błędnie przekonana
o realizacji przekształcenia ul. Marszał-
kowskiej - podaje tę projektowaną trasę na
dołączonej kolorowej mapie jako istniejącą.
O innych projektach, jak też realizacjach
z lat 20. R. Cielątkowska zachowuje milcze-
nie: taka marginalizacja dorobku tego okre-
su charakterystyczna jest i dla innych części
książki i to mimo istnienia odpowiednich
drukowanych źródeł7.

5 Wielki Lwów. Wystawa map. planów, wido-
ków i modeli miasta, „Czasopismo Fechniczne
[lwowskie]" 43, 1925, s. 181 (u R. Cielątkowskiej:
„R. III, nr 23. s. 18"; zob. s. 52).

6 L Drexler, Pomysł przekształcenia ulicy Mar-
szałkowskiej we Lwowie, „Czasopismo Fechniczne
[lwowskie]" 46, 1928, nr 3-4, s. 40-45, 54-58.

Lwów dawny i dzisiejszy, red. B. Ja-
nusz, Lwów 1928, s. 190.

200