włosami przerzuconymi jakby podmuchem wiatru na jedną stronę głowy.
Mimo swojej zachowawczości Bobrowski wprowadza podobne motywy.
Szatę anioła w scenie centralnej stara się natomiast układać w zauważalne
w morawskich obrazach zwłaszcza nurtu klasycyzującego pionowe, rurkowate
marszczenia zgromadzone między nogami postaci53; jednak niedopasowanie
fałd do domyślnego duktu nogi Archanioła zniekształciło zamierzony efekt.
Lepiej uwidacznia się on u miniaturowych bohaterów klejm (kobiety w scenie
Niewiast u grobu), których tuniki o fałdach płynnych, jakby „ciastowatych"
powtarzają rozwiązania najwcześniejszych morawskich artystów nurtu klasy-
cyzującego, takich jak Fisse54 czy Etgens55. Autor ikony w Perespie generalnie
wybiera ostrożniejsze rozwiązania formalne. Brak u niego tak typowego dla
morawskich artystów nurtu ekspresyjnego malowania partii najbardziej oświe-
tlonych innym kolorem niż wyjściowy56. Mimo iż styl scen bocznych u Bo-
browskiego wykazuje pokrewieństwo z morawskimi obrazami budowanymi
przez abstrakcyjne plamy barwne, gdzie rozmyta linia sygnalizuje jedynie
generalną formę57, to bardziej zwarty formalnie Cud w Chonach odsyła do
„klasycyzującej" maniery tego środowiska. Nagminne w peresopskim obrazie
smugi białego pigmentu przywodzą na myśl analogiczne zabiegi w twórczości
Martina Johanna Schmidta zw. Kremser-Schmidt z ostatnich dekad XVIII w.58
Bobrowski - zapewne miejscowy artysta zamoyski - mógł zostać wyszkolo-
ny w orbicie morawskiego nurtu tłumiącego ekspresję, stąd na jego manierę,
z jednej strony, składają się elementy rokokowe, a z drugiej - wyraźniejszy niż
u Sławińskiego rys klasycyzmu.

Uznanie zależności Bobrowskiego od środowiska morawskiego nakazuje
jeszcze raz zastanowić się nad źródłem rysów klasycy żujących w twórczości ma-
larzy doby „ogona rokokowego". Owa „klasycystycznie zorientowana ekspresja"

53 Np. Immaculata, 1779, F.V. Korompay, Jihomoravske Muzeum, Znojmo, inv. O 1489;
zob. V zrcadle stinu (przyp. 47), s. 212.

54 Bohaterowie fresku Zjawienie się Marii Św. Dominikowi w dominikańskim klasztorze
w Znojmie, 1727-1731; zob. Umeni baroka na Morave a ve Slezsku (przyp. 47). s. 491.

55 Obraz Św. Bernard z Clairvaux, ok. 1730. kościół w Velehradzie: zob. Vzrcadle stinu
(przyp. 47), s. 203.

56 Np. na obrazie Josefa Sterna (1716-1775) Trójca Święta (ok. 1757) w Galerii Morawskiej
w Brnie (inv. ć SD 58) azurytowa szata Ojca i cynobrowa tunika Syna są modelowane całymi
płaszczyznami ciepłych ugrów; zob. Vzrcadle stinu (przyp. 47), s. 208.

37 Np. fresk Przekazanie kluczy św. Piotrowi Krackera w kościele Św. Św. Piotra i Pawła
w miejscowości Nova Riśe, 1766-1767; zob. Umeni baroka na Morave a ve Slezsku (przyp.
47), s. 498.

58 Np. na obrazie Ofiarowanie Izaaka, 1782, Jihlava, Muzeum Vysoćiny, nr inw. 2875; zob.
Vzrcadle stinu (przyp. 47), s. 242. O ile Bobrowski za Schmidtem-Kremserem i jemu podobny-
mi stosuje drobne, lekkie pacnięcia pędzla, to wcześniej je wprowadzający wiedeńczyk Troger,
a po nim Maulbertsch czynią je zdecydowanie bardziej ekspresyjnymi.

110