Modus: Prace z historii sztuki (15.2015)

malarki, a zwłaszcza różnych domysłów, które
często traktowane są jako istotne fakty, ode-
grała Mary Garrard. Poświęciła ona Artemisii
dwie książki i kilka artykułów, skupiając się na
akcentowaniu oryginalności przedstawień jej
autorstwa na tle zasadniczo męskiej tradycji
artystycznej, w celu wykazania, iż płeć jest
czynnikiem warunkującym odbiór świata i że
wobec tego kobiety rozumieją go i malują
inaczej niż mężczyźni^. W obu publikacjach
badaczka porusza między innymi problem
autorstwa dwóch obrazów ukazujących Ztt-
i starców - jednego z roku 1610 (il. 1)
i drugiego namalowanego 12 lat później
(zob. il. 2). Atrybucję wcześniejszego rozstrzy-
ga na korzyść malarki, natomiast w drugim
dostrzega istotną ingerencję innego artysty.
W swych rozważaniach skupia się przede
wszystkim na ustaleniu płci twórcy dzieła.
Wychodząc od analizy tradycji artystycznej
przedstawień biblijnego tematu, zauważa, że
większość nowożytnych artystów ignorowała
charakter dydaktyczny opowieści o Zuzannie
i ukazywała moment kąpieli dziewczyny, co
stawało się pretekstem do zaprezentowania
nagiego kobiecego ciała w scenie o charakterze czysto erotycznym, odbiegającym
od wszelkich konotacji religijnych związanych z biblijnym tekstem źródłowymi
Na ich tle obraz z roku i6ro jawi się jako nietypowy, ukazuje nowatorskie po-
dejście do tematu świadczące o tym, według Garrard, że dzieło musiało zostać
wykonane przez kobietę. Jej zdaniem, za autorstwem Artemisii przemawia daleki
od konwencjonalnych standardów piękna, „naturalistyczny" sposób przedsta-
wienia Zuzanny, której skręcone ciało stanowi formę obrony młodej kobiety,
wskazuje na jej przeciwstawienie się zalotom sędziów". Autorka analizy wiąże
dzieło z biografią malarki, utożsamia figurę Zuzanny z samą Artemisią, widząc
w przedstawionej scenie odniesienie do świata, w którym żyła artystka, gdzie
kobiety były podległe mężczyznom ustalającym wszelkie reguły*".
Inny sposób patrzenia na obrazy Artemisii Gentileschi zaproponował Wojciech
Suchocki w interpretacji dzieła Zuzunnu i sfurcy z roku 1610**. Nie zastanawia się on,

2. Artemisia Gentiteschi,
Zuzanna /' starcy, 1622, The
Burghiey House Coitection,
Stamford (Lincoinshire),
Angtia. Wg M.D. Garrard,
Artem/s/a Genf;7esc/u around
7622. The Shaping and Re-
shaping of an Arf/sf/c /denti-
ty, Catifornia 2001, tabt. 6

7 M.D. Garrard, Artemis;'# Gentiieschis Seiy Portrait as the Allegory of Painting, „The Art Bulletin",
62,1980, nr 1, s. 97-112; eadem, Artemisia Gentileschi; The image of the Female Nero in itaiian
Baroque Art, Princeton 1989; eadem, Artemisia Gentiieschis Corisca and the Satyr, „Burlington
Magazine", 135,1993, nr 1078, s. 34-38; eadem, Artemisia Gentileschi around 1622. The Shaping
and Reshaping of an Artistic identity, California 2001; eadem, Artemisias Hand, w: The Artemisia
Files, s. 1-31.
8 Eadem, Artemisia Gentileschi. The image, s. 194.
9 Ibidem, s. 200.
10 Ibidem, s. 209.
11 W. Suchocki, „Zuzanna". Co my widziem na tym obrazka?, „Artium Quaestiones", 10, 2000,
s- 25-33.

Artemisia i Zuzanna - między biografizmem a strukturą obrazową

189