DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.41972#0068
64
Królowa czy podkanclerzyna
III—4. Frontispis dzieła M. Roa, Status animarum purgatori,
Wiedeń 1643
nagrobku Mariano Vecchiarelle-
go w kościele S. Piętro in Vincoli
(po 1639), gdzie dwa stojące
szkielety podtrzymują clipeus
z popiersiem zmarłego oraz dra-
perię (gr. parapetasma) z żałob-
ną inskrypcją35.
Wszystkie te dzieła mógł
Gisleni widzieć w Rzymie. Nie
wykluczone, że dane mu było
nawet zapoznać się z wykańcza-
nym właśnie wówczas w praco-
wni Berniniego brązowym frag-
mentem nagrobka Urbana VIII
przedstawiającym szkielet-
-śmierć, która w roli personifi-
kacji Sławy, względnie jako Clio,
muza historii, wpisuje imię pa-
pieża na kartę Księgi Życia36.
Na pewno jednak znał nasz ar-
tysta, choćby z rytowanego wi-
zerunku i dokładnego opisu An-
tonia Gerardiego, okazały kata-
falk, jaki wedle projektu Andrea
Sacchiego, wystawili jezuici
w kościele del Gesu w listopa-
dzie 1639 roku na egzekwie za
dusze dobrodziejów Societatis
Jesu z okazji zbliżającej się ro-
cznicy stulecia zatwierdzenia
zakonu (il. 1II-3)37. O katafal-
ku jezuickim wiedziano także
wyd. 4, London 1997, s. 261-262 (poz. 43). Por. także B. Boucher, Italian BaroąueSculpture, London 1998,
s. 116-120. Na oba te dzieła Berniniego w kontekście projektów epitafijnych Gisleniego pierwszy zwrócił
uwagę M. Karpowicz, Giovanni Battista Gisleni i Francesco de’Rossi. Z dziejów współpracy architekta i rzeź-
biarza, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. 36, 1991, s. 8, il. 12.
35 Zob. I. Lavin, Bemini et /'unita delle arti visive, Roma 1980, s. 74-75, il. 126.
36 Takie przedstawienie śmierci na nagrobku papieża planowano już w roku 1630; od wiosny 1639 odlewano
brązowe partie pomnika. Wizerunek śmierci ukończony został w początku roku 1644. Zob. Wittkower,
op. cit., s. 252 (poz. 30) oraz interpretacja s. 122-123.
37 Zob. M. Fagiolo Dell'Arco, Lajesta barocca (Corpus dellejeste a Roma, 1), Roma 1997, s. 311-314. Przed-
stawiająca ten katafalk rycina G. Valdora, datowana 3 stycznia 1640, zawiera dedykację dla krewnych pa-
pieża, karmelitanek bosych; Innocenty i Marii Gracji Barberini.
Królowa czy podkanclerzyna
III—4. Frontispis dzieła M. Roa, Status animarum purgatori,
Wiedeń 1643
nagrobku Mariano Vecchiarelle-
go w kościele S. Piętro in Vincoli
(po 1639), gdzie dwa stojące
szkielety podtrzymują clipeus
z popiersiem zmarłego oraz dra-
perię (gr. parapetasma) z żałob-
ną inskrypcją35.
Wszystkie te dzieła mógł
Gisleni widzieć w Rzymie. Nie
wykluczone, że dane mu było
nawet zapoznać się z wykańcza-
nym właśnie wówczas w praco-
wni Berniniego brązowym frag-
mentem nagrobka Urbana VIII
przedstawiającym szkielet-
-śmierć, która w roli personifi-
kacji Sławy, względnie jako Clio,
muza historii, wpisuje imię pa-
pieża na kartę Księgi Życia36.
Na pewno jednak znał nasz ar-
tysta, choćby z rytowanego wi-
zerunku i dokładnego opisu An-
tonia Gerardiego, okazały kata-
falk, jaki wedle projektu Andrea
Sacchiego, wystawili jezuici
w kościele del Gesu w listopa-
dzie 1639 roku na egzekwie za
dusze dobrodziejów Societatis
Jesu z okazji zbliżającej się ro-
cznicy stulecia zatwierdzenia
zakonu (il. 1II-3)37. O katafal-
ku jezuickim wiedziano także
wyd. 4, London 1997, s. 261-262 (poz. 43). Por. także B. Boucher, Italian BaroąueSculpture, London 1998,
s. 116-120. Na oba te dzieła Berniniego w kontekście projektów epitafijnych Gisleniego pierwszy zwrócił
uwagę M. Karpowicz, Giovanni Battista Gisleni i Francesco de’Rossi. Z dziejów współpracy architekta i rzeź-
biarza, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. 36, 1991, s. 8, il. 12.
35 Zob. I. Lavin, Bemini et /'unita delle arti visive, Roma 1980, s. 74-75, il. 126.
36 Takie przedstawienie śmierci na nagrobku papieża planowano już w roku 1630; od wiosny 1639 odlewano
brązowe partie pomnika. Wizerunek śmierci ukończony został w początku roku 1644. Zob. Wittkower,
op. cit., s. 252 (poz. 30) oraz interpretacja s. 122-123.
37 Zob. M. Fagiolo Dell'Arco, Lajesta barocca (Corpus dellejeste a Roma, 1), Roma 1997, s. 311-314. Przed-
stawiająca ten katafalk rycina G. Valdora, datowana 3 stycznia 1640, zawiera dedykację dla krewnych pa-
pieża, karmelitanek bosych; Innocenty i Marii Gracji Barberini.