DOI article:
Haslinghuis, Edward Johannes: Bouwgeschiedenis de St. Nicolaaskerk te Utrecht
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19960#0016
10 BOUWGESCHIEDENIS DER ST. NICOLAASKERK TE UTRECHT.
de reconstructie van den plattegrond eener Romaansche kruisbasiliek, waarvan het
middenschip, voorafgegaan door een westbouw met twee torens, drie traveeën diep
was en geflankeerd werd door zijschepen te halver breedte van den hoofdbeuk.
Minder gemakkelijk valt het den vroegeren toestand der ten Oosten van het
Romaansche transept gelegen partij in den geest te herstellen. Een kostbaar gegeven
hiervoor levert ons het gewelf met de rechthoekige ribben, dat de travee vóór het
5 IO 20 30 METER
Afb. 3. Lengtedoorsnede der kerk.')
koor overspant. Het gewelf en de muren, waarop het rust, zijn van tufsteen; het
muurwerk der aangrenzende partijen, dus van het koor en het dwarspand der
tegenwoordige kerk, is van baksteen. Is het koor overkluisd met gotische kruisrib-
gewelven, en zijn de belendende gedeelten van het dwarspand overspannen door
houten spitstongewelven, aan de westzijde hangt daarentegen een houten, met stuc
besmeerde constructie, quasi rustende op een „gordelboog” van onmogelijke spanning.
Zoo lijkt ons gewelf als een „survival” zonder eenigen samenhang met de eenige
regelen tevoren gereconstrueerde partij.
Een in het stedelijk archief bewaard document geeft de verklaring van het
geval. Het is een door drie aannemers voor de reparatie der „dakkappen” ingediend
bestek met teekeningen (Cat. top. atl. nr. 828) van het jaar 1718, waaruit blijkt, dat
') De plattegrond en de doorsneden van afb. 2, 3 en 4 zijn verbeterde en aangevulde reproducties
van teekeningen in het stedelijk archief van Utrecht. De schaduwing kon helaas niet worden verwijderd.
de reconstructie van den plattegrond eener Romaansche kruisbasiliek, waarvan het
middenschip, voorafgegaan door een westbouw met twee torens, drie traveeën diep
was en geflankeerd werd door zijschepen te halver breedte van den hoofdbeuk.
Minder gemakkelijk valt het den vroegeren toestand der ten Oosten van het
Romaansche transept gelegen partij in den geest te herstellen. Een kostbaar gegeven
hiervoor levert ons het gewelf met de rechthoekige ribben, dat de travee vóór het
5 IO 20 30 METER
Afb. 3. Lengtedoorsnede der kerk.')
koor overspant. Het gewelf en de muren, waarop het rust, zijn van tufsteen; het
muurwerk der aangrenzende partijen, dus van het koor en het dwarspand der
tegenwoordige kerk, is van baksteen. Is het koor overkluisd met gotische kruisrib-
gewelven, en zijn de belendende gedeelten van het dwarspand overspannen door
houten spitstongewelven, aan de westzijde hangt daarentegen een houten, met stuc
besmeerde constructie, quasi rustende op een „gordelboog” van onmogelijke spanning.
Zoo lijkt ons gewelf als een „survival” zonder eenigen samenhang met de eenige
regelen tevoren gereconstrueerde partij.
Een in het stedelijk archief bewaard document geeft de verklaring van het
geval. Het is een door drie aannemers voor de reparatie der „dakkappen” ingediend
bestek met teekeningen (Cat. top. atl. nr. 828) van het jaar 1718, waaruit blijkt, dat
') De plattegrond en de doorsneden van afb. 2, 3 en 4 zijn verbeterde en aangevulde reproducties
van teekeningen in het stedelijk archief van Utrecht. De schaduwing kon helaas niet worden verwijderd.