DOI Artikel:
Vermeulen, Frans A. J.: De kerk te deinum en Haar Toren
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19960#0060
54
DE KERK TE DEINUM EN HAAR TOREN.
Er is dus alle reden de vergrooting der parochie, en bijgevolg ook van de kerk,
omstreeks 1300 te stellen. De bouwvormen verzetten zich niet tegen deze onderstelling.
De kerk werd naar het oosten uitgelegd en kreeg een met vijf zijden van een
tienhoek gesloten koor van roode en gele baksteen; grootere spitsbogige vensters
vervingen de kleine romaansche lichtopeningen en tegen de noordzijde werd een
(later weer gesloopte)
sacristie aangebracht.
Blijkbaar is toen tevens
de eerste toren opgetrok-
ken, die later •— zooals
de meeste middeleeuw-
sche torens — door
brand vernield, op den
ouden voet herrees. Dezen
ouden torenvoet vinden
we hier nog terug van
dezelfde baksteen (for-
maat 30 X 15 X 8 c.M.)
als de kerk. Ongetwijfeld
had de herbouwing van
den toren plaats in het
eind der 15e of het be-
gin der 16e eeuw. Al-
thans wat de middelste
geleding betreft. Niet
alleen wijst hierop het
kleinere formaat bak-
steen, waarmede dit
nieuwe werk werd op-
gemetseld, maar ook de
tt . . . t'. • spitsbogige nissen met
N. H. kerk te Deinum (Friesland). r
(Foto Rijksbureau v. d. Monumentenzorg). hare vischblaastracee-
ringen spreken onmis-
kenbaar de vormentaal van omstreeks 1500, en in de forsche bergsteenen lijsten
tusschen de geledingen, in de rijke toepassing van zandsteenen hoek- en negblokken,
doet zich reeds de naderende Renaissance gevoelen. In de bovenste geleding komt
dit uitteraard nog duidelijker aan den dag. We zien hier in de traceeringen boven
de wijzerplaten den vischblaasvorm vereenvoudigd tot die weekere, ovale gedaante,
die karakteristiek is voor het laatste tijdperk der gothiek in de 16e eeuw.
Zoeken wij nu ter dateering van dezen toren naar verwante vormverschijnselen
bij monumenten waarvan de bouwtijd met zekerheid bekend is, dan vinden wij die
o. a. bij den toren der voormalige kerk van Oldenhove te Leeuwarden sinds 1530
DE KERK TE DEINUM EN HAAR TOREN.
Er is dus alle reden de vergrooting der parochie, en bijgevolg ook van de kerk,
omstreeks 1300 te stellen. De bouwvormen verzetten zich niet tegen deze onderstelling.
De kerk werd naar het oosten uitgelegd en kreeg een met vijf zijden van een
tienhoek gesloten koor van roode en gele baksteen; grootere spitsbogige vensters
vervingen de kleine romaansche lichtopeningen en tegen de noordzijde werd een
(later weer gesloopte)
sacristie aangebracht.
Blijkbaar is toen tevens
de eerste toren opgetrok-
ken, die later •— zooals
de meeste middeleeuw-
sche torens — door
brand vernield, op den
ouden voet herrees. Dezen
ouden torenvoet vinden
we hier nog terug van
dezelfde baksteen (for-
maat 30 X 15 X 8 c.M.)
als de kerk. Ongetwijfeld
had de herbouwing van
den toren plaats in het
eind der 15e of het be-
gin der 16e eeuw. Al-
thans wat de middelste
geleding betreft. Niet
alleen wijst hierop het
kleinere formaat bak-
steen, waarmede dit
nieuwe werk werd op-
gemetseld, maar ook de
tt . . . t'. • spitsbogige nissen met
N. H. kerk te Deinum (Friesland). r
(Foto Rijksbureau v. d. Monumentenzorg). hare vischblaastracee-
ringen spreken onmis-
kenbaar de vormentaal van omstreeks 1500, en in de forsche bergsteenen lijsten
tusschen de geledingen, in de rijke toepassing van zandsteenen hoek- en negblokken,
doet zich reeds de naderende Renaissance gevoelen. In de bovenste geleding komt
dit uitteraard nog duidelijker aan den dag. We zien hier in de traceeringen boven
de wijzerplaten den vischblaasvorm vereenvoudigd tot die weekere, ovale gedaante,
die karakteristiek is voor het laatste tijdperk der gothiek in de 16e eeuw.
Zoeken wij nu ter dateering van dezen toren naar verwante vormverschijnselen
bij monumenten waarvan de bouwtijd met zekerheid bekend is, dan vinden wij die
o. a. bij den toren der voormalige kerk van Oldenhove te Leeuwarden sinds 1530