DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.10185#0303
5*3
GISBERTICUPERI
534-
MON UMENTA
A NTIQU A
I N E D I T A
Onumenta Antiqua haud
pcenitendam, imo praeci-
puam Philologici studii
partem esse, plurimos sum-
mae etiam dignitatis viros
illorum amore duci, eos-
demque nihil antiquius
habere, quam veteris sevi
relliquias conquirere, ne-
minem, nisi cui mens tar-
«a plane, & qui harum deliciarum ignarus vivit,
strbitror dubitaturum. Atque hinc consilium mihi
^atum, Inscriptiones, Statuas, Nummos edere
°t HARPOCRATI adjicere ; idque eo magis ,
quiaomnia novaplane & aWxJbrar, habiturique
Palaestram sint eruditi, in qua bona fide sese exer-
cere queant. Agmen eorum ducent veteris super-
stitionis relliqutee, apud Noviomagum reperta: ,
quibus feliciter Cimeliarchium suum , nummise-
legantissimis aliisque rebus refertum non ita pn-
dem exornavit, natalibus &meritis iniignis Do-
minus Baro de Heekeren, Comitatus Zutphanien-
sis Praefe&us, & adCollegium Perillustrium Fce-
deratae Belgicae Ordinum Equestris Ordinisnomi-
neDelegatus. Et lapis quidem notatus littera A.
crassus est duos, & altus tres pollices cum dimidio
roensurse Rhenolandiae. Capita humanum , ca-
ninum & alterius bestiae ex aere sunt, & lapidi in-
serta, ita tamen ut eximi inde non possint. Quid
autemhaec sibivelint, aut quomodo interpretari
debeant, malome fateri ignorare, quam frivolis
conjecluris indulgere . Litterae O. M. videntur
luadere extritum esse I.itautsit JOVI OPTIMO
MAXIMO.& nomen viri, quj hoc monumen-
tum posuit, erit, JULIUS. LUCIUS. VILO. Nam
licet initio apud Romanos Julius fuerit nomen
gentis, postea tamen prxnomen fa&um est, uti
ex variis apud Gruterum & Reinesium Inscriptio-
nibus patet. Ad quem vultus juvenilis debeat re-
ferri incompertum plane mihi est. Nihil certe cum
Jove similehabet; videturque potiusesse vdVilo-
, vel consanguinei ipiius, cujus vultum ille Jo-
vivelalterideo, quia sanitati restitutus, morius
forte a cane, fuit, sive aliam ob causam, dedica-
vit. Neque tamen Optimi Maxlmi cognamen soli
Jovi tribuitur: tulitque idem Penninus Deus teste
inscriptione, quae legitur in monte S. Bernardi
LUCIUS. LUCILIUS
DEO. PENNINO
OPTUMO
MAXUMO
DONUM. DEDIT.
cujus dcistatuae dejeclaealteram Jovis substituisse
^ysustum Antiquariiobservarunt. Sic etiam MA-
?{^uSaliorumnuminum epithetonest. MER-
lV s MAXIMUS occurrit in lapide veteri
^'PPkm.Tom.IL
B
apud Tomasinum lib. de Donariis & Sponium :
Juno se maximam vocat apud Ovid. lib. 3. Metam.
Pausanias in Achaicis memorat fanum (tiyis-av
xctbxsiivuv Sieov; & Inscriptio apud Transylva-
nos reperta, posita est DEO. QUI. EST. MAXI-
MUS, Lazio teste. Sed edita nuper est inscriptio,
quasbinailla Jovis cognomina servat, quamillu-
strare hac occasione conabor;
JOVL O. M. ET
FIDEI. CAnD. SACR.
Vir prastantissimus, qui rebus humanis jam exem-
ptus est, & plurima de Rep. Litterariameruit,
ingeniose arbirratur sese Fidem Candidatorum
repperisse : sed mtbi FIDES cognominatur CAN-
DIDA ; quippe quam S. Rufus & Viclor in regio-
ne Urbis octava memorant, & quae illud nomen
forte habuit a vestitu candido: Horatius,
Te spes & albo rara Fides colk
Velata panno->
Urna sepulchralis una cum basi notata littera B.
est undecim pollicum altitudine ; figulina, colo-
ris albicantis; utmultas limiles in ripaRheni&
VahalisGallica inveniuntur; basis, quam eaqua
est magnitudine , etiam exhibeo, est Japis qua-
dratus ex monte excisus, & tam firmiter urnas
materia quadam affixus, ut post tantum temporis-
spatium avulsa non sit. Ab unolatere legitur , uti
clarissime apparet,
D
M E R C U R O
E T. R E G I S.
F I L.
Mercurium a Gallis praecipua relligione cultum
eiie, docet JuliusCsesar lib. 6. de Bel. Gal.c 17.
Deummaxime Mercurhtm colunt: bujus futtt plu-
rima fimulacra : hunc omnium inventorem artium
saciunt : bunc viarum atque itinerum ducem r
bunc ad quteftus pecuni<e, mercaturafque habere
vim maximam arbitrantur: Gernunos Gallorum
vicinosidem numen coluisse testis estTacitus in
Germania; apud quem etiam in Annalibus, Vi-
clores diversam aciem Marti & Mercurio sacrant,
quovoto equi, viri, cuntla vicla occidioni dan-
tur. Sedhsecnon estpraecipua causa, quareno-
men ejuslegatur in urnse sepulchralis basi ; verum
quia ut Claudianus canit,
Commune profundis
Et supcris numen , qui sas per limen utrum-
Solus babet, geminoque sacit
commercia mun-
do.
Ll ij
GISBERTICUPERI
534-
MON UMENTA
A NTIQU A
I N E D I T A
Onumenta Antiqua haud
pcenitendam, imo praeci-
puam Philologici studii
partem esse, plurimos sum-
mae etiam dignitatis viros
illorum amore duci, eos-
demque nihil antiquius
habere, quam veteris sevi
relliquias conquirere, ne-
minem, nisi cui mens tar-
«a plane, & qui harum deliciarum ignarus vivit,
strbitror dubitaturum. Atque hinc consilium mihi
^atum, Inscriptiones, Statuas, Nummos edere
°t HARPOCRATI adjicere ; idque eo magis ,
quiaomnia novaplane & aWxJbrar, habiturique
Palaestram sint eruditi, in qua bona fide sese exer-
cere queant. Agmen eorum ducent veteris super-
stitionis relliqutee, apud Noviomagum reperta: ,
quibus feliciter Cimeliarchium suum , nummise-
legantissimis aliisque rebus refertum non ita pn-
dem exornavit, natalibus &meritis iniignis Do-
minus Baro de Heekeren, Comitatus Zutphanien-
sis Praefe&us, & adCollegium Perillustrium Fce-
deratae Belgicae Ordinum Equestris Ordinisnomi-
neDelegatus. Et lapis quidem notatus littera A.
crassus est duos, & altus tres pollices cum dimidio
roensurse Rhenolandiae. Capita humanum , ca-
ninum & alterius bestiae ex aere sunt, & lapidi in-
serta, ita tamen ut eximi inde non possint. Quid
autemhaec sibivelint, aut quomodo interpretari
debeant, malome fateri ignorare, quam frivolis
conjecluris indulgere . Litterae O. M. videntur
luadere extritum esse I.itautsit JOVI OPTIMO
MAXIMO.& nomen viri, quj hoc monumen-
tum posuit, erit, JULIUS. LUCIUS. VILO. Nam
licet initio apud Romanos Julius fuerit nomen
gentis, postea tamen prxnomen fa&um est, uti
ex variis apud Gruterum & Reinesium Inscriptio-
nibus patet. Ad quem vultus juvenilis debeat re-
ferri incompertum plane mihi est. Nihil certe cum
Jove similehabet; videturque potiusesse vdVilo-
, vel consanguinei ipiius, cujus vultum ille Jo-
vivelalterideo, quia sanitati restitutus, morius
forte a cane, fuit, sive aliam ob causam, dedica-
vit. Neque tamen Optimi Maxlmi cognamen soli
Jovi tribuitur: tulitque idem Penninus Deus teste
inscriptione, quae legitur in monte S. Bernardi
LUCIUS. LUCILIUS
DEO. PENNINO
OPTUMO
MAXUMO
DONUM. DEDIT.
cujus dcistatuae dejeclaealteram Jovis substituisse
^ysustum Antiquariiobservarunt. Sic etiam MA-
?{^uSaliorumnuminum epithetonest. MER-
lV s MAXIMUS occurrit in lapide veteri
^'PPkm.Tom.IL
B
apud Tomasinum lib. de Donariis & Sponium :
Juno se maximam vocat apud Ovid. lib. 3. Metam.
Pausanias in Achaicis memorat fanum (tiyis-av
xctbxsiivuv Sieov; & Inscriptio apud Transylva-
nos reperta, posita est DEO. QUI. EST. MAXI-
MUS, Lazio teste. Sed edita nuper est inscriptio,
quasbinailla Jovis cognomina servat, quamillu-
strare hac occasione conabor;
JOVL O. M. ET
FIDEI. CAnD. SACR.
Vir prastantissimus, qui rebus humanis jam exem-
ptus est, & plurima de Rep. Litterariameruit,
ingeniose arbirratur sese Fidem Candidatorum
repperisse : sed mtbi FIDES cognominatur CAN-
DIDA ; quippe quam S. Rufus & Viclor in regio-
ne Urbis octava memorant, & quae illud nomen
forte habuit a vestitu candido: Horatius,
Te spes & albo rara Fides colk
Velata panno->
Urna sepulchralis una cum basi notata littera B.
est undecim pollicum altitudine ; figulina, colo-
ris albicantis; utmultas limiles in ripaRheni&
VahalisGallica inveniuntur; basis, quam eaqua
est magnitudine , etiam exhibeo, est Japis qua-
dratus ex monte excisus, & tam firmiter urnas
materia quadam affixus, ut post tantum temporis-
spatium avulsa non sit. Ab unolatere legitur , uti
clarissime apparet,
D
M E R C U R O
E T. R E G I S.
F I L.
Mercurium a Gallis praecipua relligione cultum
eiie, docet JuliusCsesar lib. 6. de Bel. Gal.c 17.
Deummaxime Mercurhtm colunt: bujus futtt plu-
rima fimulacra : hunc omnium inventorem artium
saciunt : bunc viarum atque itinerum ducem r
bunc ad quteftus pecuni<e, mercaturafque habere
vim maximam arbitrantur: Gernunos Gallorum
vicinosidem numen coluisse testis estTacitus in
Germania; apud quem etiam in Annalibus, Vi-
clores diversam aciem Marti & Mercurio sacrant,
quovoto equi, viri, cuntla vicla occidioni dan-
tur. Sedhsecnon estpraecipua causa, quareno-
men ejuslegatur in urnse sepulchralis basi ; verum
quia ut Claudianus canit,
Commune profundis
Et supcris numen , qui sas per limen utrum-
Solus babet, geminoque sacit
commercia mun-
do.
Ll ij