DOI Artikel:
Chodyński, Antoni Romuald: Gdańskie kolekcje bursztynu od XVII do XIX wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27009#0060
Antoni
Romuald
Chodyński
1. Daniel Gralath (1708-1767), portret nie sygnowany, nie datowany
o profilu humanistycznym. Członkowie reprezentujący przyrodo-
znawstwo, głównie Jacob Klein, David Kade i Johann Breyne, starając się
ograniczyć tematykę humanistyczną na rzecz naturalnej, doprowadzili po
siedmiu latach do rozłamu i zawieszenia działalności „Societas literaria". Po
16 latach przerwy, w styczniu 1743 r. powołali „Societas physicae experi-
mentalis" (Towarzystwo Przyrodnicze Doświadczalne): twórcą i inicjato-
rem był Daniel Gralath (ii. 1), zięć przyrodnika Jacoba Kleina'1’ (il. 2-4).
Pierwszy tom publikowanych referatów ukazał się w 1747 r. W roku 1753
Towarzystwo zmieniło łacińską nazwę na niemiecką „Die Naturforschende
Gesellschaft”. W roku, w którym uczony gdański I. Conradt wydał swoje
Dissertatio, we Frankfurcie nad Menem powstała monografia bursztynu
Philipa Jacoba Hartmanna'2 (il. 5).
Ł. Kurdybacha Stosunki kulturalne polsko-gdańskie w XVIII w., Gdańsk 1937, s. 12 n.; - M. Pelczar
Nauka i kultura w Gdańsku, [w:] Gdańsk, jego dzieje i kultura, Warszawa 1969, s. 535 n.
11 E. Schumann Geschichte der Naturforscheden-Gesellschaft in Danzig", Neue Folgę Bd VIII, Danzig 1743-
1892, "Schriften der Naturforschenden-Gesellsechaft in Danzig", N.F. Bd. VIII, Danzig 1893, H. 2. Już w 2 poł.
XVin w. rozwijające się Towarzystwo Przyrodnicze w Gdańsku zdobyło uznanie za granicą. Należeli doń
m.in. od 1776 r. podróżnik Johann Reinhold Forster, od 1778 r. Johan Bernoulli, następnie August hr. Moszyński
(1781 r.), Caspar hr. von Sternberg (1874 r.) - dyrektor naczelny cesarskiego Muzeum w Pradze, dalej odkrywca
Troi i grobów królewskich w Mykenach Heinrich Schliemann, który w Gdańsku w sierpniu 1875 r. wygłosił
referat. Członkiem honorowym był słynny podróżnik i przyrodnik Alexander von Humbold. W 1868 r.
założono Fundację Humbolda z przeznaczeniem na stypendia nakowe. Uroczyście obchodzone były w Towar-
zystwie rocznice, np. 400-lecie urodzin Kopernika w 1873 r., 200-lecie śmierci Heweliusza w 1887 r., 200-lecie
urodzin Fahrenheita w 1886 r.
12 M. Ph. I. Hartmann Succini Prussici. Physica et Cwilis Historia, Francofurti 1677.
56
Romuald
Chodyński
1. Daniel Gralath (1708-1767), portret nie sygnowany, nie datowany
o profilu humanistycznym. Członkowie reprezentujący przyrodo-
znawstwo, głównie Jacob Klein, David Kade i Johann Breyne, starając się
ograniczyć tematykę humanistyczną na rzecz naturalnej, doprowadzili po
siedmiu latach do rozłamu i zawieszenia działalności „Societas literaria". Po
16 latach przerwy, w styczniu 1743 r. powołali „Societas physicae experi-
mentalis" (Towarzystwo Przyrodnicze Doświadczalne): twórcą i inicjato-
rem był Daniel Gralath (ii. 1), zięć przyrodnika Jacoba Kleina'1’ (il. 2-4).
Pierwszy tom publikowanych referatów ukazał się w 1747 r. W roku 1753
Towarzystwo zmieniło łacińską nazwę na niemiecką „Die Naturforschende
Gesellschaft”. W roku, w którym uczony gdański I. Conradt wydał swoje
Dissertatio, we Frankfurcie nad Menem powstała monografia bursztynu
Philipa Jacoba Hartmanna'2 (il. 5).
Ł. Kurdybacha Stosunki kulturalne polsko-gdańskie w XVIII w., Gdańsk 1937, s. 12 n.; - M. Pelczar
Nauka i kultura w Gdańsku, [w:] Gdańsk, jego dzieje i kultura, Warszawa 1969, s. 535 n.
11 E. Schumann Geschichte der Naturforscheden-Gesellschaft in Danzig", Neue Folgę Bd VIII, Danzig 1743-
1892, "Schriften der Naturforschenden-Gesellsechaft in Danzig", N.F. Bd. VIII, Danzig 1893, H. 2. Już w 2 poł.
XVin w. rozwijające się Towarzystwo Przyrodnicze w Gdańsku zdobyło uznanie za granicą. Należeli doń
m.in. od 1776 r. podróżnik Johann Reinhold Forster, od 1778 r. Johan Bernoulli, następnie August hr. Moszyński
(1781 r.), Caspar hr. von Sternberg (1874 r.) - dyrektor naczelny cesarskiego Muzeum w Pradze, dalej odkrywca
Troi i grobów królewskich w Mykenach Heinrich Schliemann, który w Gdańsku w sierpniu 1875 r. wygłosił
referat. Członkiem honorowym był słynny podróżnik i przyrodnik Alexander von Humbold. W 1868 r.
założono Fundację Humbolda z przeznaczeniem na stypendia nakowe. Uroczyście obchodzone były w Towar-
zystwie rocznice, np. 400-lecie urodzin Kopernika w 1873 r., 200-lecie śmierci Heweliusza w 1887 r., 200-lecie
urodzin Fahrenheita w 1886 r.
12 M. Ph. I. Hartmann Succini Prussici. Physica et Cwilis Historia, Francofurti 1677.
56