Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (3.1994)

Izabella

Rejduch-

■Samkowa

1. Portret Lessera Gieldziń-
skiego

zaszczyty, przyznawane mu, uczynią zaszczyt wszystkim Żydom,
pomagając przezwyciężyć przesądy".

Gieldziński dużo podróżował po Europie, oglądał wiele miast i modne
w ówczesnych czasach „antykwariaty". Trudno też wyobrazić sobie, aby
nie widział pierwszych wystaw przedmiotów sztuki żydowskiej
w Paryżu i w Londynie. Można go uważać za typowego przedstawiciela
wieku XIX, okresu, który nauka określa epoką „pary i muzeów".

Co Gieldziński kolekcjonował? Czy czynił jakiś wybór wśród skupo-
wanych przez siebie przedmiotów? Dla poznania sylwetki tego niepos-
politego człowieka - istotne jest dla nas stwierdzenie, że jego kolekcja po-
wstała nie jako przypadkowe zbieractwo, ale jako celowo przemyślany
i konsekwentnie gromadzony zbiór antyków i dzieł sztuki.

Interesowały go szczególnie „gdańszczana", wyroby gdańskich mis-
trzów, pracujących głównie w drewnie, srebrze i cynie. Gromadził więc
wspaniałe gdańskie meble - szafy, skrzynie, stoły, krzesła z XVII i XVIII w.
Niektóre meble miały być wykonane przez znanych gdańskich snycerzy:
Abrahama van den Blocke, czy Simona Hoerle. Bogaty zbiór obrazów
przedstawiał dzieła artystów włoskich i holenderskich. W dziale rzemiosła

162