Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Editor]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Editor]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (7-8.2009)

10. Krucyfiks, kościół św. Trójcy,
Gdańsk, stan po konserwacji,
fot. A. Woziński


Prace restauratorskie dobiegły końca w 2007 r.; tego roku w Wielki Piątek od-
było się w kościele Świętej Trójcy w Gdańsku uroczyste odsłonięcie Krucyfiksu.
Dzięki konserwacji dzieło odzyskało przejmujący wyraz, niewątpliwie
bardzo zbliżony do pierwotnego, który przez kilka stuleci ulegał stopniowym
przemianom oddalającym rzeźbę od autorskiej koncepcji. Zwróćmy uwagę
w ubytkach drewno rzeźby oraz wszystkie drewniane uzupełnienia przyklejono 30% klejem
glutynowym. Ubytki zaprawy na powierzchni rzeźby uzupełniono zaprawą kredowo-klejową
(zgodną z oryginałem) z dodatkiem plastyfikatora (terpentyny weneckiej) i środka biobójczego.
Zaprawę nakładano na gorąco, wielowarstwowo, aby uzyskać grubość oryginału. Po wstępnym
przeszlifowaniu uformowano po śladach żyły przez wklejenie bawełnianego sznurka i oblanie
go zaprawą. Następnie powierzchnię opracowano papierem ściernym do pełnej gładkości.
Przed rozpoczęciem scalania warstwy malarskiej, całość powierzchni została pokryta wernik-
sem damarowym, matowionym woskiem, aby uzyskać nasycenie kolorystyki oraz zaizolować uzu-
pełnienia zaprawy, a także warstwę autorskiej polichromii. Uzupełnienie warstwy malarskiej wy-
konano, stosując spoiwo temperowe półtłuste (tempera kazeinowa z dodatkiem werniksu) i lekko
odsączone artystyczne farby olejne. Tak dobrane spoiwo gwarantowało przyczepność w miejscach
uzupełnień na zaprawie autorskiej, która poprzez kolejne nawarstwienia olejne była niewątpliwie
w pewnym stopniu przetłuszczona. Równocześnie nie zrezygnowano z zastosowania spoiwa tem-
perowego, aby maksymalnie w działaniach malarskich móc przybliżyć się do koncepcji autorskiej.

25