DOI Heft:
Kronika: Wystawa "Cantate Domino" w kościele NP Marii w Gdańsku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28100#0478
KRONIKA
Wystawa „Cantate Domino” w kościele NP Marii
w Gdańsku
Dnia 15 sierpnia 2004 r. w kościele NP Marii w Gdańsku udostępniono wy-
stawę „Cantate Domino”, której współtwórcą było Koło Naukowe Historyków
Sztuki im. Willi Drosta przy Zakładzie Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskie-
go. Prezentowała ona ocalałe partie dekoracji rzeźbiarskiej dawnego głównego
prospektu organowego świątyni Mariackiej.
Wielkie organy usytuowane były niegdyś na zachodniej ścianie nad wej-
ściem z kruchty do nawy głównej. Pierwotny instrument powstał w latach
1583-1586 jako fundacja gminy protestanckiej. Wykonanie go zlecono ni-
derlandzkiemu organmistrzowi Juliusowi Antonissenowi z Fryzji, a po jego
śmierci prace ukończył Johann Koppelmann. Wzbudzające powszechny za-
chwyt organy miały 55 głosów, 4349 piszczałek i 26 chórową miksturę. Otrzy-
mały wystawną dekorację rzeźbiarską, na którą składały się figury ewangeli-
stów, personifikacje siedmiu cnót, rozliczne partie ornamentalne oraz konsole
w postaci koźlonogich mężczyzn.
W XVIII w., kiedy stary instrument umilkł, gdańszczanie zamówili nowy
u Friedricha Rudolfa Dalitza. Ukończone w 1760 r. 52-głosowe organy składały
się z wysokiej trój-wieżowej sekcji głównej oraz niższego, również trój wieżo-
wego pozytywu. Nowy instrument wymagał odpowiedniej oprawy. Początko-
wo do wykonania prac rzeźbiarskich zatrudniono Johanna Davida Schnickera,
którego umiejętności okazały się jednak niewystarczające. Zastąpił go Johann
Heinrich Meissner, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy działających w Gdań-
sku. Zleceniodawcy w kontrakcie dokładnie określili program ikonograficzny.
Artysta miał wykonać wyobrażenia muzykujących aniołów oraz króla Dawida
z harfą i jednego z patriarchów dzierżącego zwój z nutami. Powstało 14 drew-
nianych figur pokrytych szarawą polichromią oraz złoceniami. Całość tworzy-
ła spójny program ikonograficzny - wielkie muzykowanie ku chwale Stwórcy.
W 1944 r. zabytek zdemontowano i ewakuowano poza Gdańsk. Po wojnie
zachowane rzeźby i partie ornamentalne uległy rozproszeniu.
Ekspozycja, którą zaprezentowano w kościele Mariackim, ukazała efek-
ty wielomiesięcznych prac badawczo-inwentaryzatorskich mających na celu
rozpoznanie i zespolenie rzeźbiarskich elementów prospektu. Oprócz Koła
Naukowego Studentów Historii Sztuki współtwórcami wystawy byli Bazylika
Mariacka i Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Ekspozycja stanowiła część
472
Wystawa „Cantate Domino” w kościele NP Marii
w Gdańsku
Dnia 15 sierpnia 2004 r. w kościele NP Marii w Gdańsku udostępniono wy-
stawę „Cantate Domino”, której współtwórcą było Koło Naukowe Historyków
Sztuki im. Willi Drosta przy Zakładzie Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskie-
go. Prezentowała ona ocalałe partie dekoracji rzeźbiarskiej dawnego głównego
prospektu organowego świątyni Mariackiej.
Wielkie organy usytuowane były niegdyś na zachodniej ścianie nad wej-
ściem z kruchty do nawy głównej. Pierwotny instrument powstał w latach
1583-1586 jako fundacja gminy protestanckiej. Wykonanie go zlecono ni-
derlandzkiemu organmistrzowi Juliusowi Antonissenowi z Fryzji, a po jego
śmierci prace ukończył Johann Koppelmann. Wzbudzające powszechny za-
chwyt organy miały 55 głosów, 4349 piszczałek i 26 chórową miksturę. Otrzy-
mały wystawną dekorację rzeźbiarską, na którą składały się figury ewangeli-
stów, personifikacje siedmiu cnót, rozliczne partie ornamentalne oraz konsole
w postaci koźlonogich mężczyzn.
W XVIII w., kiedy stary instrument umilkł, gdańszczanie zamówili nowy
u Friedricha Rudolfa Dalitza. Ukończone w 1760 r. 52-głosowe organy składały
się z wysokiej trój-wieżowej sekcji głównej oraz niższego, również trój wieżo-
wego pozytywu. Nowy instrument wymagał odpowiedniej oprawy. Początko-
wo do wykonania prac rzeźbiarskich zatrudniono Johanna Davida Schnickera,
którego umiejętności okazały się jednak niewystarczające. Zastąpił go Johann
Heinrich Meissner, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy działających w Gdań-
sku. Zleceniodawcy w kontrakcie dokładnie określili program ikonograficzny.
Artysta miał wykonać wyobrażenia muzykujących aniołów oraz króla Dawida
z harfą i jednego z patriarchów dzierżącego zwój z nutami. Powstało 14 drew-
nianych figur pokrytych szarawą polichromią oraz złoceniami. Całość tworzy-
ła spójny program ikonograficzny - wielkie muzykowanie ku chwale Stwórcy.
W 1944 r. zabytek zdemontowano i ewakuowano poza Gdańsk. Po wojnie
zachowane rzeźby i partie ornamentalne uległy rozproszeniu.
Ekspozycja, którą zaprezentowano w kościele Mariackim, ukazała efek-
ty wielomiesięcznych prac badawczo-inwentaryzatorskich mających na celu
rozpoznanie i zespolenie rzeźbiarskich elementów prospektu. Oprócz Koła
Naukowego Studentów Historii Sztuki współtwórcami wystawy byli Bazylika
Mariacka i Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Ekspozycja stanowiła część
472