DOI Artikel:
Kaleciński, Marcin: Gdańskie czytanie Liwiusza i Owidiusza: obrazy Mistrza Georga w Dworze Artusa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28100#0138
Marcin Kaleciński
Gdańskie czytanie Liwiusza i Owidiusza.
Obrazy Mistrza Georga w Dworze Artusa
Problematyka antykizacji w nowożytnym malarstwie gdańskim zasługuje
na pogłębione badania. Uwaga ta dotyczy także cyklu Mistrza Georga, któ-
rego dotychczasowe omówienia nie można uznać za satysfakcjonujące1.
Zachowane do dzisiaj cztery obrazy Mistrza Georga (Jerzego) zostały
namalowane w latach 1531-1534 dla Ławy św. Rajnolda w Dworze Artu-
sa. Pierwotnie wyglądała ona następująco: nad boazerią znajdował się fryz
z płaskorzeźbionym Triumfem rzymskim, wzdłuż którego biegła niemiecka
inskrypcja. Gzyms zdobiły figury siedmiu planet, nad którymi górowa-
ła rzeźba Św. Rajnolda (Adrian Karffycz, 1533). Znajdowały się tam także
figury Fortitudo i Caritas oraz być może Iustitii. Nad fryzem i gzymsem
umieszczono cykl zamkniętych półkoliście obrazów zwanych Rundelami.
Zawieszony na ścianie zachodniej, centralny obraz nie zachował się. Flan-
kowały go dwa dzieła: Śmierć Lukrecji i Ofiara Marka Kurcjusza. Dwa pozo-
stałe obrazy: Diana i Akteon i Stracenie Mecjusza Fufecjusza znajdowały się
na ścianie północnej. Na pilastrze ściany zachodniej umieszczono Rundel
z napisem hołdowniczym dla cesarza Karola V łdabsburga i jego pendant
z tablicą inskrypcyjną dla Zygmunta Starego2.
1 Myślimy tu o Teresy Grzybkowskiej Złotym wieku malarstwa gdańskiego na tle kul-
tury artystycznej miasta 1520-1620, Gdańsk 1990, s. 72-73. Autorka wskazuje na analogie
cyklu z dziełami drugorzędnego malarza Hansa z Kolonii. Za: A. Gosieniecką (Malarstwo
gdańskie XVI i XVI wieku, kat. wyst., Gdańsk 1957, s. 33-34), podaje tytuł jednego z obra-
zów jako Stracenie przestępcy, podczas gdy właściwy został już rozpoznany w 1939 r. jako
Stracenie Mecjusza Fufecjusza (B. Meyer, Der Artushof, Danzig 1939, s. 16). O obrazach
Mistrza Georga wspominała także Katarzyna Cieślak (Wystrój Dworu Artusa w Gdańsku
w XVI w. i jego program ideowy, „Porta Aurea”, I, 1992, s. 40-42). Opierając się na niena-
gannym warsztacie historyka, autorka rekonstruuje pierwotny wygląd Ławy św. Rajnolda
i traktuje o jego przemianach. W zakresie odczytania treści proponuje interpretację nader
uproszczoną (rozwija tylko szczegółowo treści myśliwskie w przypadku przedstawienia Ak-
teona), powołując się na zadziwiająco ubogą i przypadkową literaturę. Ta negatywna ocena
nie dotyczy erudycyjnej interpretacji wystroju pozostałych ław i generalnych wniosków tej
wybitnej uczonej.
2 K. Cieślak, op. cit., s. 40.
132
Gdańskie czytanie Liwiusza i Owidiusza.
Obrazy Mistrza Georga w Dworze Artusa
Problematyka antykizacji w nowożytnym malarstwie gdańskim zasługuje
na pogłębione badania. Uwaga ta dotyczy także cyklu Mistrza Georga, któ-
rego dotychczasowe omówienia nie można uznać za satysfakcjonujące1.
Zachowane do dzisiaj cztery obrazy Mistrza Georga (Jerzego) zostały
namalowane w latach 1531-1534 dla Ławy św. Rajnolda w Dworze Artu-
sa. Pierwotnie wyglądała ona następująco: nad boazerią znajdował się fryz
z płaskorzeźbionym Triumfem rzymskim, wzdłuż którego biegła niemiecka
inskrypcja. Gzyms zdobiły figury siedmiu planet, nad którymi górowa-
ła rzeźba Św. Rajnolda (Adrian Karffycz, 1533). Znajdowały się tam także
figury Fortitudo i Caritas oraz być może Iustitii. Nad fryzem i gzymsem
umieszczono cykl zamkniętych półkoliście obrazów zwanych Rundelami.
Zawieszony na ścianie zachodniej, centralny obraz nie zachował się. Flan-
kowały go dwa dzieła: Śmierć Lukrecji i Ofiara Marka Kurcjusza. Dwa pozo-
stałe obrazy: Diana i Akteon i Stracenie Mecjusza Fufecjusza znajdowały się
na ścianie północnej. Na pilastrze ściany zachodniej umieszczono Rundel
z napisem hołdowniczym dla cesarza Karola V łdabsburga i jego pendant
z tablicą inskrypcyjną dla Zygmunta Starego2.
1 Myślimy tu o Teresy Grzybkowskiej Złotym wieku malarstwa gdańskiego na tle kul-
tury artystycznej miasta 1520-1620, Gdańsk 1990, s. 72-73. Autorka wskazuje na analogie
cyklu z dziełami drugorzędnego malarza Hansa z Kolonii. Za: A. Gosieniecką (Malarstwo
gdańskie XVI i XVI wieku, kat. wyst., Gdańsk 1957, s. 33-34), podaje tytuł jednego z obra-
zów jako Stracenie przestępcy, podczas gdy właściwy został już rozpoznany w 1939 r. jako
Stracenie Mecjusza Fufecjusza (B. Meyer, Der Artushof, Danzig 1939, s. 16). O obrazach
Mistrza Georga wspominała także Katarzyna Cieślak (Wystrój Dworu Artusa w Gdańsku
w XVI w. i jego program ideowy, „Porta Aurea”, I, 1992, s. 40-42). Opierając się na niena-
gannym warsztacie historyka, autorka rekonstruuje pierwotny wygląd Ławy św. Rajnolda
i traktuje o jego przemianach. W zakresie odczytania treści proponuje interpretację nader
uproszczoną (rozwija tylko szczegółowo treści myśliwskie w przypadku przedstawienia Ak-
teona), powołując się na zadziwiająco ubogą i przypadkową literaturę. Ta negatywna ocena
nie dotyczy erudycyjnej interpretacji wystroju pozostałych ław i generalnych wniosków tej
wybitnej uczonej.
2 K. Cieślak, op. cit., s. 40.
132