DOI Artikel:
Kriegseisen, Jacek: Kartusze trumienne rodziny von Somnitz w Charbrowie. Przyczynek do nowożytnej kultury funeralnej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28100#0128
Jacek
Kriegseisen
herb rodziny von Somnitz. Całość otoczona gałązkami wawrzynu związanymi
u dołu kokardą, a pod nią data: 17. 23. | 71.
Kartusze w całości złocone. W lewym górnym rogu obu kartuszy słabo wi-
doczny szew, wskazujący na zespolenie każdego z dwóch kawałków blachy.
Wymiary: mniejszy kartusz - wysokość: 65 cm, szerokość: 60 cm; większy
- wysokość: 85 cm, szerokość: 77 cm.
Podkomorzy pomorski, dziedzic Charbrowa, syn Petera von Somnitz72. Jako pa-
tron pomorskiego zboru Jednoty Wielkopolskiej73, reprezentował stan szlachecki
na generalnym synodzie ewangelików Rzeczypospolitej w Gdańsku w 1718 r.
2. Para kartuszy z trumny Cathariny Renaty von Somnitz z d. von Krockow
(zm. 1736 r.)
Oba kartusze kształtem zbliżone do poziomych owali, których góra i dół
ścięte. Górny kartusz, mniejszy, pierwotnie w „nogach” trumny. Składa się
z dwóch znitowanych blach: owalnej, złoconej tarczy w środku, zwieńczonej
koroną o pięciu kwiatonach na tle dekorowanym rybią łuską, i srebrzonej
„bordiury” na zewnątrz. Na owalnej, wypukłej tarczy napis: ICH. HABE. EI-
NEN. | GUTEN. KAMPFF. GEKAMP. | .FFET. ICH. HABE. GLAUBEN. |
GEHALTEN. HINFORT. IST. MIR. | BEY. GELEGT. DIE. KRONE. DER.
| GERECHTIGKEIT. | 2. THIMOTHEUM. 4. CAPITEL. | . Wokół gałęzie
wawrzynu związane u dołu kokardą.
Dolny kartusz, większy, pierwotnie „w głowie” trumny. W centrum woluto-
wy kartusz, w którym, na tle z rybiej łuski, tarcza herbowa dwudzielna w słup.
Herby: prawy - podkomorski herb rodziny von Somnitz, lewy - herb rodziny
von Krockow. Ponad tarczą herbową główka anielska ze skrzydełkami, a nad nią
korona o pięciu kwiatonach. Wokół kartusza labry w formie miękkiego orna-
mentu akantowego. Wzdłuż brzegów owalu przynitowana złocona taśma - ban-
derola z napisem na groszkowanym tle: .GEBOHR 1678 15. MAY CATHARINA
RENATA TUGENDREICH. VON SOMNITZ. GEBOH. VON KRACKAUEN
GESTOR 1736 20. JULY. | . W górnej części owalu ornament roślinny, w dolnej,
71 Kartusz trumienny z herbem rodziny von Krockow o bardzo podobnej dekoracji (wykrój
tarczy herbowej, sposób kształtowania akantowych labrów i okalających ich gałęzi laurowych
związanych kokardą) przechowywany jest w zbiorach Muzeum Pomorza Środkowego w Słup-
sku (wysokość - 65 cm, szerokość - 65 cm). Ponieważ dekorowany jest tylko jednym herbem,
pochodzi prawdopodobnie z trumny mężczyzny z rodziny von Krockow. Na podstawie analogii
z kartuszem z trumny Ernesta von Somnitz datować go można na I tercję XVIII w., por. A. Ko-
narska, op. cit., s. 143, poz. kat. IV/84.
72 AP Gdańsk, Akta majątku Somnitzów z Charbrowa, 997/8, k. 365; P. Cassius, Der allberste
Seegen der Sterbenden, (...) Bey (...) Leichbegangnu.fi, (...) Herm Peter von Somnitz, (...) zum Druck
verfertiget von ..., DANTZIG b.r., s. 45; Irrdischer Pilgerschaft und Himmlicher Virgerschaft, (...) Bey
(...) Beysetzung (...) HERRENPeter von Somnitz (...) vorgestellt..., DANTZIG b.r., s. 3.
73 W. Kriegseisen, op. cit., s. 158.
122
Kriegseisen
herb rodziny von Somnitz. Całość otoczona gałązkami wawrzynu związanymi
u dołu kokardą, a pod nią data: 17. 23. | 71.
Kartusze w całości złocone. W lewym górnym rogu obu kartuszy słabo wi-
doczny szew, wskazujący na zespolenie każdego z dwóch kawałków blachy.
Wymiary: mniejszy kartusz - wysokość: 65 cm, szerokość: 60 cm; większy
- wysokość: 85 cm, szerokość: 77 cm.
Podkomorzy pomorski, dziedzic Charbrowa, syn Petera von Somnitz72. Jako pa-
tron pomorskiego zboru Jednoty Wielkopolskiej73, reprezentował stan szlachecki
na generalnym synodzie ewangelików Rzeczypospolitej w Gdańsku w 1718 r.
2. Para kartuszy z trumny Cathariny Renaty von Somnitz z d. von Krockow
(zm. 1736 r.)
Oba kartusze kształtem zbliżone do poziomych owali, których góra i dół
ścięte. Górny kartusz, mniejszy, pierwotnie w „nogach” trumny. Składa się
z dwóch znitowanych blach: owalnej, złoconej tarczy w środku, zwieńczonej
koroną o pięciu kwiatonach na tle dekorowanym rybią łuską, i srebrzonej
„bordiury” na zewnątrz. Na owalnej, wypukłej tarczy napis: ICH. HABE. EI-
NEN. | GUTEN. KAMPFF. GEKAMP. | .FFET. ICH. HABE. GLAUBEN. |
GEHALTEN. HINFORT. IST. MIR. | BEY. GELEGT. DIE. KRONE. DER.
| GERECHTIGKEIT. | 2. THIMOTHEUM. 4. CAPITEL. | . Wokół gałęzie
wawrzynu związane u dołu kokardą.
Dolny kartusz, większy, pierwotnie „w głowie” trumny. W centrum woluto-
wy kartusz, w którym, na tle z rybiej łuski, tarcza herbowa dwudzielna w słup.
Herby: prawy - podkomorski herb rodziny von Somnitz, lewy - herb rodziny
von Krockow. Ponad tarczą herbową główka anielska ze skrzydełkami, a nad nią
korona o pięciu kwiatonach. Wokół kartusza labry w formie miękkiego orna-
mentu akantowego. Wzdłuż brzegów owalu przynitowana złocona taśma - ban-
derola z napisem na groszkowanym tle: .GEBOHR 1678 15. MAY CATHARINA
RENATA TUGENDREICH. VON SOMNITZ. GEBOH. VON KRACKAUEN
GESTOR 1736 20. JULY. | . W górnej części owalu ornament roślinny, w dolnej,
71 Kartusz trumienny z herbem rodziny von Krockow o bardzo podobnej dekoracji (wykrój
tarczy herbowej, sposób kształtowania akantowych labrów i okalających ich gałęzi laurowych
związanych kokardą) przechowywany jest w zbiorach Muzeum Pomorza Środkowego w Słup-
sku (wysokość - 65 cm, szerokość - 65 cm). Ponieważ dekorowany jest tylko jednym herbem,
pochodzi prawdopodobnie z trumny mężczyzny z rodziny von Krockow. Na podstawie analogii
z kartuszem z trumny Ernesta von Somnitz datować go można na I tercję XVIII w., por. A. Ko-
narska, op. cit., s. 143, poz. kat. IV/84.
72 AP Gdańsk, Akta majątku Somnitzów z Charbrowa, 997/8, k. 365; P. Cassius, Der allberste
Seegen der Sterbenden, (...) Bey (...) Leichbegangnu.fi, (...) Herm Peter von Somnitz, (...) zum Druck
verfertiget von ..., DANTZIG b.r., s. 45; Irrdischer Pilgerschaft und Himmlicher Virgerschaft, (...) Bey
(...) Beysetzung (...) HERRENPeter von Somnitz (...) vorgestellt..., DANTZIG b.r., s. 3.
73 W. Kriegseisen, op. cit., s. 158.
122