Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (7-8.2009)

1. Widok schroniska od strony południowo-zachodniej, źródło: „Die Mowę”, 13, 25.08.1940

Czynnikiem, który na pewno wpłynął na rozwiązania projektowe, była
specyficzna sytuacja polityczna Wolnego Miasta i narastające w latach 30.
konflikty narodowościowe. Dla udowodnienia niemieckich praw do Gdań-
ska podkreślano chętnie „odwieczną niemieckość” miasta mającą wyrażać
się m.in. we wspaniałych osiągnięciach minionych wieków. Równocześnie
powstawała potrzeba nowych spektakularnych inwestycji, które stanowić
miały zarówno kontynuację gdańskiej tradycji, jak i widoczny przejaw potęgi
nowej ideologii. „Duch, w którym stary, dumny, hanzeatycki Gdańsk wzno-
sił swoje słynne na całym świecie budowle, jest dziś wciąż żywy i wyraża się
w nowych przedsięwzięciach, które w sąsiedztwie średniowiecznego Gdańska
stworzą nowy architektoniczny obraz miasta, obraz narodowo-socjalistycznej
woli tworzenia”4 - czytamy w tekście Forstera z 1939 r. Twórcy projektu po-
dejmowali świadomą próbę dorównania osiągnięciom przeszłości lub nawet
ich przewyższenia. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że planowany obiekt miał

4 „Bauen Siedeln Wohnen”, 13, 1939, wyd. spec.: Danzig, die Deutsche Stadt, wstęp („Der
Geist, in dem das alte, stolze Danzig der Hansezeit seine weltbekannten Bauten errichtete, ist
auch im Danzig der Gegenwart lebendig und aufiert sich hier in den neuen Bauwerken, die an
die Seite des mittelałterlichen Danzig ein architektonisch neues Stadtbild nationalsozialistischen
Bauwillens stellen”).

397