Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (7-8.2009)

i

2. Ekonomia ciała, 1995,
fot. Jarosław Bartołowicz


Foucault, „trzykropkiem przyszłej autopsji”. „Możesz wejść na obraz na pod-
łodze, ale wtedy twoje ciało zamknięte w blaszanej skorupie, będzie ekranem,
na którym odwzoruje się umarły. Zapowiedź”, stwierdza artysta w konkluzji
komentarza swojej pracy, komentarza wyjętego wprost z Narodzin kliniki.
W pracach Anatomia polityczna ciała, Pneuma, Sari Grzegorz Klaman od-
wołuje się w sposób niezawoalowany do Nadzorować i karać Foucault. Samo
pojęcie „anatomii politycznej” użyte w tytule pierwszej z wymienionych prac
jest określeniem wprowadzonym przez filozofa na opisanie działania mecha-
niki władzy, wytwarzanej na potrzeby produkcji ujarzmionych, wyćwiczonych
i uległych ciał. W Anatomii politycznej ciała z 1995 r. (ii. 3,4, 5) spotykamy trzy
stalowe obiekty na rzucie krzyża równoramiennego, kwadratu i prostokąta,
w których artysta umieszcza preparaty jelit ludzkich uformowanych w kształ-
cie krzyża, spirali i sinusoidy. Stalowe konstrukcje jako formy architektoniczne
zwykle symbolizowały w twórczości artysty władzę totalitarną7, z czasem stały
się znakiem foucaultiańskiego urządzenia władzy - wiedzy. W instalacji frag-
menty wypreparowanych jelit (fragmenty ciała) kształtują się w różne formy
w zależności od kształtu, jakie narzuca mu zewnętrzne urządzenie, w którym

7 Do pojęcia władzy totalitarnej odwoływały się budowane przez artystę z początkiem lat 90.
Monumenty. Por. D. Hill, Monumenty Grzegorza Kłamana, „Gazeta Gdańska”, 1993, 62 (30 III);
E. Moskalówna, Mięso sacrum, „Głos Wybrzeża”, 1993, 71 (26 III).

456