DOI Artikel:
Woziński, Andrzej: Późnogotycka rzeźba monochromatyczna w Prusach
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.28181#0107
Matki Boskiej Bolesnej z kościoła Panny Marii. Nie potrafię wskazać innych
późnogotyckich rzeźb z drewna, które byłyby utrzymane w podobnej jasnosza-
rej kolorystyce z drobnymi złotymi akcentami na szatach. Skłaniam się jednak
ku przypuszczeniu, że ta kolorystyka może być pierwotna, a zamiarem twórcy
było stworzenie namiastki dzieła wykonanego z alabastru. Jak już wspomniano,
niektórzy badacze wysuwali hipotezy, że doświadczenie w pracy w alabastrze,
zawsze w minimalnym stopniu „podkolorowywanym” mogło sprawić, że Rie-
menschneider zaczął posługiwać się monochromatyczną konwencją w rzeźbie
drewnianej. Kolorystyka gdańskiej figury bardzo przypomina tę stosowaną przez
frankońskiego twórcę w jego pracach alabastrowych. W Zwiastowaniu z około
1485 r. (Rijksmuseum, Amsterdam, ił. 27) szaty i karnacje postaci utrzymane
są w naturalnej biało-szaro-żółtawej barwie alabastru, ornamentalne obszycia
szat i włosy oraz okucia drzwiczek w klęczniku podkreślone są złotem, drob-
ne akcenty barwne wzbogacające tę dwubarwną tonację widzimy w partiach
oczu, ust, modlitewniku Marii i w podłożu128. Podobny rozkład barw występuje
w Marii ze Zwiastowania z około 1500 r. (Luwr, Paryż)129.
II. 27. Tilman Riemenschneider, Zwiastowanie, około 1485, Rijksmuseum,
Amsterdam, fot. wg Niclaus Gerhaert, Der Bildhauer des spaten
Mittelalters, hrsg. von Stefan Roller, Liebieghaus Skulpturensamlung,
Frankfurt am Main, 27 Oktober 2011 bis 4 Marz 2012; Musee de l’Oeuvre
Notre-Dame, Strafiburg 30 Marz bis 8 Juli 2012, Petersberg 2011
Estetyczne przesłanki musiały zdecydować o tym, że monochromatycz-
ną tonację nadano figuralnym motywom na kapitelach w Dworze Artusa.
W jego wystroju uderza logika w rozmieszczeniu akcentów plastycznych
128 Timothy B. Husband, Annunciation, [w:] Tilman Riemenschneider. Master Sculptor...,
kat. 2; Roller, Niclaus Gerhaert und seine Bedeutung..., s. 123, Abb. 134.
129 Husband, Annunciation, [w:] Tilman Riemenschneider. Master Sculptor..., kat. 21.
Późnogotycka
rzeźba mono-
chromatyczna
w Prusach
101
późnogotyckich rzeźb z drewna, które byłyby utrzymane w podobnej jasnosza-
rej kolorystyce z drobnymi złotymi akcentami na szatach. Skłaniam się jednak
ku przypuszczeniu, że ta kolorystyka może być pierwotna, a zamiarem twórcy
było stworzenie namiastki dzieła wykonanego z alabastru. Jak już wspomniano,
niektórzy badacze wysuwali hipotezy, że doświadczenie w pracy w alabastrze,
zawsze w minimalnym stopniu „podkolorowywanym” mogło sprawić, że Rie-
menschneider zaczął posługiwać się monochromatyczną konwencją w rzeźbie
drewnianej. Kolorystyka gdańskiej figury bardzo przypomina tę stosowaną przez
frankońskiego twórcę w jego pracach alabastrowych. W Zwiastowaniu z około
1485 r. (Rijksmuseum, Amsterdam, ił. 27) szaty i karnacje postaci utrzymane
są w naturalnej biało-szaro-żółtawej barwie alabastru, ornamentalne obszycia
szat i włosy oraz okucia drzwiczek w klęczniku podkreślone są złotem, drob-
ne akcenty barwne wzbogacające tę dwubarwną tonację widzimy w partiach
oczu, ust, modlitewniku Marii i w podłożu128. Podobny rozkład barw występuje
w Marii ze Zwiastowania z około 1500 r. (Luwr, Paryż)129.
II. 27. Tilman Riemenschneider, Zwiastowanie, około 1485, Rijksmuseum,
Amsterdam, fot. wg Niclaus Gerhaert, Der Bildhauer des spaten
Mittelalters, hrsg. von Stefan Roller, Liebieghaus Skulpturensamlung,
Frankfurt am Main, 27 Oktober 2011 bis 4 Marz 2012; Musee de l’Oeuvre
Notre-Dame, Strafiburg 30 Marz bis 8 Juli 2012, Petersberg 2011
Estetyczne przesłanki musiały zdecydować o tym, że monochromatycz-
ną tonację nadano figuralnym motywom na kapitelach w Dworze Artusa.
W jego wystroju uderza logika w rozmieszczeniu akcentów plastycznych
128 Timothy B. Husband, Annunciation, [w:] Tilman Riemenschneider. Master Sculptor...,
kat. 2; Roller, Niclaus Gerhaert und seine Bedeutung..., s. 123, Abb. 134.
129 Husband, Annunciation, [w:] Tilman Riemenschneider. Master Sculptor..., kat. 21.
Późnogotycka
rzeźba mono-
chromatyczna
w Prusach
101