DOI article:
Woziński, Andrzej: Późnogotycka rzeźba monochromatyczna w Prusach
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.28181#0109
II. 28. Ława św. Krzysztofa, 1534-1536, Dwór Artusa, Gdańsk, ze zbiorów
Andrzeja Wozińskiego
Późnogotycka
rzeźba mono-
chromatyczna
w Prusach
Przykład Dworu Artusa w Gdańsku pokazuje, że uogólnienia w kwestii wy-
mowy rzeźb monochromatycznych zawodzą. W naszym przypadku krytyka
obrazów czy reformatorskie tendencje w sferze religijności nie wchodzą w grę,
tym bardziej że wyobrażenia monochromatyczne o treściach świeckich sąsiadują
z polichromowanymi wizerunkami świętych. Zastosowanie konwencji mono-
chromatycznej w rzeźbach na kapitelach i skonfrontowanie jej z tradycyjną poli-
chromią pozostałych figur trudno chyba tłumaczyć inaczej niż względami este-
tycznymi i przyjętą artystyczną koncepcją wystroju134.
Warto w tym miejscu przywołać przykład, na który - jak wspominali-
śmy - zwrócił uwagę Boockmann. W latach 1490-1494 Jakob Russ wykonał
wystrój dla jednej z sal ratusza w Uberlingen, m.in. monochromatyczne rzeźby
reprezentantów różnych środowisk społecznych135. Sądzić należy, że również
w tym wypadku z estetyką figur nie należy wiązać treści ideowych. Elementami
różnicującymi postaci są stroje i atrybuty, natomiast pod względem artystycz-
nym, zarówno palatyn (il. 29), jak i chłop (il. 30) ukazani są tak samo: rzeźby
pokrywa jednobarwna glazura w kolorze drewna, podkolorowane są jedynie
oczy, usta, czepce i atrybuty.
134 Woziński, Wystrój rzeźbiarski..., s. 79.
135 Ludwig Volkmann, Der Uberlinger Rathaussaal des Jacob Russ und die Darstellung der
Deutschen Reichsstande, Berlin 1934.
103
Andrzeja Wozińskiego
Późnogotycka
rzeźba mono-
chromatyczna
w Prusach
Przykład Dworu Artusa w Gdańsku pokazuje, że uogólnienia w kwestii wy-
mowy rzeźb monochromatycznych zawodzą. W naszym przypadku krytyka
obrazów czy reformatorskie tendencje w sferze religijności nie wchodzą w grę,
tym bardziej że wyobrażenia monochromatyczne o treściach świeckich sąsiadują
z polichromowanymi wizerunkami świętych. Zastosowanie konwencji mono-
chromatycznej w rzeźbach na kapitelach i skonfrontowanie jej z tradycyjną poli-
chromią pozostałych figur trudno chyba tłumaczyć inaczej niż względami este-
tycznymi i przyjętą artystyczną koncepcją wystroju134.
Warto w tym miejscu przywołać przykład, na który - jak wspominali-
śmy - zwrócił uwagę Boockmann. W latach 1490-1494 Jakob Russ wykonał
wystrój dla jednej z sal ratusza w Uberlingen, m.in. monochromatyczne rzeźby
reprezentantów różnych środowisk społecznych135. Sądzić należy, że również
w tym wypadku z estetyką figur nie należy wiązać treści ideowych. Elementami
różnicującymi postaci są stroje i atrybuty, natomiast pod względem artystycz-
nym, zarówno palatyn (il. 29), jak i chłop (il. 30) ukazani są tak samo: rzeźby
pokrywa jednobarwna glazura w kolorze drewna, podkolorowane są jedynie
oczy, usta, czepce i atrybuty.
134 Woziński, Wystrój rzeźbiarski..., s. 79.
135 Ludwig Volkmann, Der Uberlinger Rathaussaal des Jacob Russ und die Darstellung der
Deutschen Reichsstande, Berlin 1934.
103