DOI Artikel:
Konstantynów, Dariusz: Polsko-łotewskie kontakty artystyczne w latach 30. XX w. Wystawy sztuki polskiej w rydze (1934) i łotewskiej w Warszawie (1936)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28181#0276
Dariusz W dobie materializmu w narodach zbudziła się duchowa opozycja przeciw-
Konstantynów p0 materializmowi i ta ideowa opozycja szuka dróg łączności, wiodących do
miłości i uzbrojona w te uczucia walczy o prawa istnienia”9.
Po przemówieniach chór Teodorsa Reitersa odśpiewał hymny obu państw,
po czym goście rozpoczęli zwiedzanie ekspozycji. Prezydenta Kviesisa oprowa-
dzał Władysław Jarocki. Zakończenie uroczystości otwarcia wystawy stanowił
raut wydany wieczorem w poselstwie Polski w Rydze, w którym uczestniczyło
300 osób, wśród nich prezydent, członkowie rządu, korpusu dyplomatycznego
oraz łotewscy intelektualiści i twórcy10.
Oficjalny charakter wystawy skrytykował Uga Skulme, uczestnik wspólnej
ekspozycji „Bloku” i Ryskiej Grupy Artystów w 1924 r. Konfrontując przed-
sięwzięcie sprzed 10 lat z obecną wystawą, na której „udekorowani ordera-
mi polscy profesorowie reprezentowali artystów polskich, a nasza akademia
i wybrańcy ich przyjmowali”, postulował, by kontakty między artystami wyni-
kały z rzeczywistych potrzeb wzajemnego poznania i skonfrontowania swoich
dzieł, a nie były elementem działań propagandowych11. Z kolei publicysta pis-
ma „Aizkulises” za cel swego ataku obrał komitet honorowy wystawy: „(...)
żądni honorów w niezliczonej wprost liczbie weszli do komitetu honorowego
w charakterze przedstawicieli sztuki i kultury. Tych zaszczytów dostąpili nawet
tacy, którzy zamiast pędzli mieli w ręku jedynie klarnety i dotychczas intere-
sowali się wszystkim poza malarstwem. Na tym jeszcze nie koniec. Oczekują
oni obecnie na polskie ordery”. Wykpił też rozgłos, jaki za sprawą prasy nada-
no polskiej ekspozycji: „Malarze polscy byli wychwalani pod niebiosa. Jednak
przesadna reklama może jedynie szkodzić. Już podczas uroczystego i świetne-
go otwarcia, w którym wzięła udział elita towarzyska, nawet wśród członków
komitetu honorowego i zaproszonych na raut dało się słyszeć złośliwe uwagi.
Ach, Łotyszom brak taktu i dobrego wychowania”12.
Sale ryskiego muzeum zapełniło 200 dzieł 44 artystów13, a także kilkadzie-
siąt kilimów, obrusów i wzorów tkanin zaprojektowanych przez członków
9 Polska wystawa sztuk pięknych w Rydze, „Nasz Głos” (Dyneburg) 1934, nr 4, s. 2.
10 Otwarcie wystawy sztuki polskiej w Rydze, „Polska Zbrojna” 1934, nr 20 (z 22 I), s. 2.
11 Uga Skulme, Polu mahkslas isstahde, „Socialdemokratas” 1934, nr 32 (z 10 II).
12 Ka polu pani „eekaro” Latwiju, „Aizkulises” 1934, nr 4 (z 26 I).
13 Pokazano dzieła: Eugeniusza Arcta, Bronisława Bartla, Wacława Borowskiego, Stanisława
Borysowskiego, Olgi Boznańskiej, Michała Byliny, Bolesława Cybisa, Stanisława Czajkow-
skiego, Pawła Dadleza, Leona Dołżyckiego, Xawerego Dunikowskiego, Stefana Filipkiewicza,
Jana Gotarda, Jana Hrynkowskiego, Bronisława Jamontta, Władysława Jarockiego, Aleksan-
dra Jędrzejewskiego, Stanisława Kamockiego, Alfonsa Karnego, Apoloniusza Kędzierskiego,
Romana Kramsztyka, Michaliny Krzyżanowskiej, Henryka Kuny, Konstantego Laszczki, Kon-
stantego Mackiewicza, Tadeusza Makowskiego, Rafała Malczewskiego, Mariana Jerzego Mali-
ckiego, Antoniego Michalaka, Tymona Niesiołowsluego, Józefa Pankiewicza, Fryderyka Pautscha,
Tadeusza Pruszkowskiego, Michała Rouby, Efraima i Menasze Seidenbeutlów, Kazimierza Sichul-
skiego, Władysława Skoczylasa, Ludomira Sleńdzińskiego, Zofii Stryjeńskiej, Wojciecha Weissa,
Romualda Kamila Witkowskiego, Edwarda Wittiga i Leona Wyczółkowskiego.
270
Konstantynów p0 materializmowi i ta ideowa opozycja szuka dróg łączności, wiodących do
miłości i uzbrojona w te uczucia walczy o prawa istnienia”9.
Po przemówieniach chór Teodorsa Reitersa odśpiewał hymny obu państw,
po czym goście rozpoczęli zwiedzanie ekspozycji. Prezydenta Kviesisa oprowa-
dzał Władysław Jarocki. Zakończenie uroczystości otwarcia wystawy stanowił
raut wydany wieczorem w poselstwie Polski w Rydze, w którym uczestniczyło
300 osób, wśród nich prezydent, członkowie rządu, korpusu dyplomatycznego
oraz łotewscy intelektualiści i twórcy10.
Oficjalny charakter wystawy skrytykował Uga Skulme, uczestnik wspólnej
ekspozycji „Bloku” i Ryskiej Grupy Artystów w 1924 r. Konfrontując przed-
sięwzięcie sprzed 10 lat z obecną wystawą, na której „udekorowani ordera-
mi polscy profesorowie reprezentowali artystów polskich, a nasza akademia
i wybrańcy ich przyjmowali”, postulował, by kontakty między artystami wyni-
kały z rzeczywistych potrzeb wzajemnego poznania i skonfrontowania swoich
dzieł, a nie były elementem działań propagandowych11. Z kolei publicysta pis-
ma „Aizkulises” za cel swego ataku obrał komitet honorowy wystawy: „(...)
żądni honorów w niezliczonej wprost liczbie weszli do komitetu honorowego
w charakterze przedstawicieli sztuki i kultury. Tych zaszczytów dostąpili nawet
tacy, którzy zamiast pędzli mieli w ręku jedynie klarnety i dotychczas intere-
sowali się wszystkim poza malarstwem. Na tym jeszcze nie koniec. Oczekują
oni obecnie na polskie ordery”. Wykpił też rozgłos, jaki za sprawą prasy nada-
no polskiej ekspozycji: „Malarze polscy byli wychwalani pod niebiosa. Jednak
przesadna reklama może jedynie szkodzić. Już podczas uroczystego i świetne-
go otwarcia, w którym wzięła udział elita towarzyska, nawet wśród członków
komitetu honorowego i zaproszonych na raut dało się słyszeć złośliwe uwagi.
Ach, Łotyszom brak taktu i dobrego wychowania”12.
Sale ryskiego muzeum zapełniło 200 dzieł 44 artystów13, a także kilkadzie-
siąt kilimów, obrusów i wzorów tkanin zaprojektowanych przez członków
9 Polska wystawa sztuk pięknych w Rydze, „Nasz Głos” (Dyneburg) 1934, nr 4, s. 2.
10 Otwarcie wystawy sztuki polskiej w Rydze, „Polska Zbrojna” 1934, nr 20 (z 22 I), s. 2.
11 Uga Skulme, Polu mahkslas isstahde, „Socialdemokratas” 1934, nr 32 (z 10 II).
12 Ka polu pani „eekaro” Latwiju, „Aizkulises” 1934, nr 4 (z 26 I).
13 Pokazano dzieła: Eugeniusza Arcta, Bronisława Bartla, Wacława Borowskiego, Stanisława
Borysowskiego, Olgi Boznańskiej, Michała Byliny, Bolesława Cybisa, Stanisława Czajkow-
skiego, Pawła Dadleza, Leona Dołżyckiego, Xawerego Dunikowskiego, Stefana Filipkiewicza,
Jana Gotarda, Jana Hrynkowskiego, Bronisława Jamontta, Władysława Jarockiego, Aleksan-
dra Jędrzejewskiego, Stanisława Kamockiego, Alfonsa Karnego, Apoloniusza Kędzierskiego,
Romana Kramsztyka, Michaliny Krzyżanowskiej, Henryka Kuny, Konstantego Laszczki, Kon-
stantego Mackiewicza, Tadeusza Makowskiego, Rafała Malczewskiego, Mariana Jerzego Mali-
ckiego, Antoniego Michalaka, Tymona Niesiołowsluego, Józefa Pankiewicza, Fryderyka Pautscha,
Tadeusza Pruszkowskiego, Michała Rouby, Efraima i Menasze Seidenbeutlów, Kazimierza Sichul-
skiego, Władysława Skoczylasa, Ludomira Sleńdzińskiego, Zofii Stryjeńskiej, Wojciecha Weissa,
Romualda Kamila Witkowskiego, Edwarda Wittiga i Leona Wyczółkowskiego.
270