DOI article:
Barylewska-Szymánska, Ewa: Działalność architekta Friedricha Fischera (1879-1944) w Gdańsku i Sopocie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.61185#0093
rozprawy były 53 rysunki inwentaryzacyjne, w części sporządzone przez autora
dysertacji. Pracę oceniono pozytywnie. Jeszcze w 1910 r. Fischer się habilitował,
a w roku kolejnym uzyskał stanowisko docenta nieetatowego (Privatdozent).
Pierwszą wojnę światową architekt spędził w służbie wojskowej. W grud-
niu 1918 r. związał się ponownie z gdańską administracją budowlaną.
W dniu 24 marca 1920 r. powierzono mu kierowanie utworzonym wówczas
Urzędem ds. osiedli (Siedlungsamt), przemianowanym później na Urząd
Rozbudowy Miasta (Stadterweiterungsamt). W tym czasie Fischer pełnił
funkcję miejskiego inspektora budowalnego (Stadtbauinspektor)8. W dniu
6 września 1921 r. przejął obowiązki na terenie objętym granicami Wolnego
Miasta Gdańska9 od Bernharda Schmida10, dotychczasowego konserwa-
tora prowincjonalnego Prus Zachodnich (Provinzialkonservator von West-
preußen). W tym samym roku objął też funkcję osoby odpowiedzialnej pod
względem architektonicznym za obiekty należące do kościoła ewangelicko -
- reformowanego (Konsistorial-Kirchenbaumeister). W kwietniu 1921 r. został
mianowany wyższym radcą budowlanym (Oberbaurat) w Urzędzie Budowni-
ctwa Naziemnego. W marcu 1923 r. objął kierownictwo tego urzędu11, a w jego
kompetencjach znajdowało się zarządzanie zarówno obszarem Gdańska, jak
i całym terenem Wolnego Miasta.
Po zakończeniu pierwszej wojny światowej Fischer nadal współpracował
z Wyższą Szkołą Techniczną. Od 1919 r. był nieetatowym profesorem (Hono-
rarprofessor). Prowadził wykłady na temat historycznej niemieckiej architek-
tury ceglanej okresu od średniowiecza do czasów nowożytnych oraz ćwiczenia
z rysunku architektonicznego12.
W marcu 1925 r. opuścił miasto, by przenieść się do Wyższej Szkoły Tech-
nicznej w Hanowerze (Technische Hochschule Hannover), gdzie został profe-
sorem zwyczajnym ze specjalizacją architektura średniowieczna13.
Wyjazd Fischera z Gdańska wywołał w miejscowym środowisku architekto-
nicznym poruszenie. Zjednoczenie Gdańskich Architektów „Arche” (Danziger
Działalność
architekta
Friedricha
Fischera...
8 Kfurt] Fehlhaber, Danzigs Stadterweiterung, „Danziger Statistische Mitteilungen” 1926,
Jg. 6, nr 11, s. 171; Wünsch, Fischer..., s. 904.
9 „Staatsanzeiger für Danzig für 1921” 1922, nr 65, s. 311.
10 Bernhard Schmid (1872-1947) - architekt, konserwator zabytków w latach 1902-1920,
zob. Rainer Zacharias, Bernhard Schmid (1872-1947). Preußischer Landeskonservator und Bau-
meister der Marienburg [w:] Das Preußenland als Forschungsaufgabe. Eine europäische Region
in ihren geschichtlichen Bezügen. Festschrift für Udo Arnold zum 60. Geburtstag gewidmet von den
Mitgliedern der Historischen Kommission für ost- und westpreußische Landesforschung, Hg. Bern-
hart Jähnig, Georg Michels, Lüneburg 2000 (Einzelschritten der Historischen Kommission für
ost- und westpreußische Landesforschung, Bd. 20), s. 689-714.
11 Wünsch, Fischer..s. 904.
12 Bernhardt, Stil - Raum - Ordnung..., s. 85, 88.
13 Katja Bernhardt wspomina o obietnicy Senatu WMG, żeby zatrudnić Fischera
jako profesora zwyczajnego, jednak ostatecznie władze wycofały się z niej, zob. Bernhardt,
Stil - Raum - Ordnung..., s. 89.
93
dysertacji. Pracę oceniono pozytywnie. Jeszcze w 1910 r. Fischer się habilitował,
a w roku kolejnym uzyskał stanowisko docenta nieetatowego (Privatdozent).
Pierwszą wojnę światową architekt spędził w służbie wojskowej. W grud-
niu 1918 r. związał się ponownie z gdańską administracją budowlaną.
W dniu 24 marca 1920 r. powierzono mu kierowanie utworzonym wówczas
Urzędem ds. osiedli (Siedlungsamt), przemianowanym później na Urząd
Rozbudowy Miasta (Stadterweiterungsamt). W tym czasie Fischer pełnił
funkcję miejskiego inspektora budowalnego (Stadtbauinspektor)8. W dniu
6 września 1921 r. przejął obowiązki na terenie objętym granicami Wolnego
Miasta Gdańska9 od Bernharda Schmida10, dotychczasowego konserwa-
tora prowincjonalnego Prus Zachodnich (Provinzialkonservator von West-
preußen). W tym samym roku objął też funkcję osoby odpowiedzialnej pod
względem architektonicznym za obiekty należące do kościoła ewangelicko -
- reformowanego (Konsistorial-Kirchenbaumeister). W kwietniu 1921 r. został
mianowany wyższym radcą budowlanym (Oberbaurat) w Urzędzie Budowni-
ctwa Naziemnego. W marcu 1923 r. objął kierownictwo tego urzędu11, a w jego
kompetencjach znajdowało się zarządzanie zarówno obszarem Gdańska, jak
i całym terenem Wolnego Miasta.
Po zakończeniu pierwszej wojny światowej Fischer nadal współpracował
z Wyższą Szkołą Techniczną. Od 1919 r. był nieetatowym profesorem (Hono-
rarprofessor). Prowadził wykłady na temat historycznej niemieckiej architek-
tury ceglanej okresu od średniowiecza do czasów nowożytnych oraz ćwiczenia
z rysunku architektonicznego12.
W marcu 1925 r. opuścił miasto, by przenieść się do Wyższej Szkoły Tech-
nicznej w Hanowerze (Technische Hochschule Hannover), gdzie został profe-
sorem zwyczajnym ze specjalizacją architektura średniowieczna13.
Wyjazd Fischera z Gdańska wywołał w miejscowym środowisku architekto-
nicznym poruszenie. Zjednoczenie Gdańskich Architektów „Arche” (Danziger
Działalność
architekta
Friedricha
Fischera...
8 Kfurt] Fehlhaber, Danzigs Stadterweiterung, „Danziger Statistische Mitteilungen” 1926,
Jg. 6, nr 11, s. 171; Wünsch, Fischer..., s. 904.
9 „Staatsanzeiger für Danzig für 1921” 1922, nr 65, s. 311.
10 Bernhard Schmid (1872-1947) - architekt, konserwator zabytków w latach 1902-1920,
zob. Rainer Zacharias, Bernhard Schmid (1872-1947). Preußischer Landeskonservator und Bau-
meister der Marienburg [w:] Das Preußenland als Forschungsaufgabe. Eine europäische Region
in ihren geschichtlichen Bezügen. Festschrift für Udo Arnold zum 60. Geburtstag gewidmet von den
Mitgliedern der Historischen Kommission für ost- und westpreußische Landesforschung, Hg. Bern-
hart Jähnig, Georg Michels, Lüneburg 2000 (Einzelschritten der Historischen Kommission für
ost- und westpreußische Landesforschung, Bd. 20), s. 689-714.
11 Wünsch, Fischer..s. 904.
12 Bernhardt, Stil - Raum - Ordnung..., s. 85, 88.
13 Katja Bernhardt wspomina o obietnicy Senatu WMG, żeby zatrudnić Fischera
jako profesora zwyczajnego, jednak ostatecznie władze wycofały się z niej, zob. Bernhardt,
Stil - Raum - Ordnung..., s. 89.
93