Rocznik Historii Sztuki (7.1969)

GENEZA IKONOGRAFII APOKALIPSY WROCŁAWSKIEJ

93

[ p

qtwurmfttf|

.tętno pugnaj
bmrrraą-n"
umctriUos
qnl tmfimo

i 1
I—>ń fin

mulicr qtTfî
ttiwfti-.otn
tafimtgna

fuçiVgffftt-

uiMthmhtf
"ttftvhnfnitr
(\o?tnrrfem
cmmnTlsefo

__Л._____

50. Baranek zwycięża bestię (Л^. XIV, 14—18)

a. Bible Moraliséc, rkps z Toledo (fragment fol. 188)

b. Bible Moralisée, rkps z Toledo (fragment fol. 188)

c. Komentarz Aleksandra, rkps z Wrocławia (fol. 91)

komentarza83. Dwudziestu czterech kapłanów Starego Testamentu wokół tronującego Boga Ojca w stre-
fie dolnej należy do rodu Aarona, który Dawid podzielił drogą losowania dla służby w świątyni (Paralip.
I, XXIV, 7—-18). Kapłanom tym towarzyszy Ezechiel, tak jak powyżej Jan kardynałom. Wokół Chrystusa
zgrupowane są symbole czterech ewangelistów, poniżej, wokół Boga Ojca, znajdują się cztery anioły,
z których trzy mają głowy zwierząt, zgodnie z Ezechielem (I, 1—10). Są to — Eman z głową ludzką
(Ps. LXXXVII, 1), Idithun z głową orła (Ps. XXXVIII, 1), Asaph z głową lwa (Ps. XLIX, 1) i Ethan
z głową wołu (Ps. LXXXVIII, 1). Wprowadzenie tego motywu wynika również z tekstu komentarza84.
Z czterdziestu ośmiu popiersi, rozmieszczonych w dwu szeregach nad i pod postaciami kapłanów z rodu
Aarona, dwadzieścia cztery odnoszą się do patriarchów rodzin, które Dawid podzielił dla służby w domu
i śpiewów w świątyni (Paralip. I, XXV, 6—31), zaś drugie dwadzieścia cztery do strażników wrót
(Paralip. I, XXVI, 2—11).

Idea łączenia elementów wizji Ezechiela i Izajasza z motywami Apokalipsy datuje się w malarstwie
miniaturowym od czasów karolińskich. Można tu wymienić Ewangeliarz z St. Gauzlin85, Sakramentarz

83 Ceteri veto XXIV sacerdotes cardinalis respondent XXIV senioribus veteris Testamenti (cyt. wg Alexander Minorita,
Expositio in Apocalypsim, hrsg. von A. Wachtel, "Weimar 1955, s. 52—53).

84 [...]j>er quatuor animalia Ezechielis quatuor scriptores David esse désignâtes, id est Ethan, Asaph, Eman et Idithun[..Ą (cyt,
wg Alexander Minorita, op. cit., s. 66).

85 Nancy, katedra; por. A. Boinet, La Miniature carolingienne, Paris 1913, pl. XXVIHa.