DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.13395#0417
Hinweis: Dies ist eine zusätzlich gescannte Seite, um Farbkeil und Maßstab abbilden zu können.
0.5
1 cm
KATALOG ZABYTKÓW SZTUKI W POLSCE
285
rodzaju —'jak się wydaje, nie dość jeszcze liczne —■ będą dzięki Katalogowi szczególnie ułatwione w wy-
padkach dziedzin sztuki obfitujących w zachowany materiał zabytkowy, dający się ujmować nieomal
metodami statystycznymi (jak np. nowożytne rzemiosło artystyczne). W miarę jak Katalog obejmował
będzie coraz większe, zamknięte obszary gcograficzno-kulturowe, skartografowanie szeregu zjawisk
twórczości artystycznej może się stać m. in. punktem wyjścia dla podjęcia prac nad inwentarzami pro-
blemowymi (korpusami) niektórych gałęzi sztuki w poszczególnych okresach19, nie mówiąc już o stu-
diach syntetycznych.
Przy okazji opracowywania katalogów przeprowadzono niejednokrotnie wstępne studia nad obiek-
tami architektonicznymi szczególnie na to zasługującymi, badania przekraczające czasem zasadnicze ramy
pracy inwentaryzatorskicj. W tym zakresie — pierwszego analitycznego odczytania nawarstwień i prze-
mian obiektu — wniósł Katalog, jak się wydaje, szereg istotnych, nowych informacji. Dotyczy to zwłasz-
cza niektórych budowli czy zespołów o poważnym znaczeniu, nie posiadających dotąd żadnych lub
prawie żadnych opracowań naukowych. Jedynie jako przykłady można tutaj wymienić (nie mówiąc już
0 Wawelu, którego kompleks zabudowy doczekał się nareszcie pełnej charakterystyki) takie obiekty,
jak: kościół i klasztor bożogrobców w Miechowie, kościół i klasztor klarysek w Starym Sączu, kolegiatę
w Łowiczu, zamek Firlejów w Janowcu, kolegiatę w Sandomierzu, pałac w Chrząstowic, kolegiatę
w Szamotułach, kolegiatę i pałac infułatów w Choczu, zamek w Kórniku, zamek w Krupem, pałac
w Starej Wsi pod Węgrowem i szereg innych. Dla tych wielu nowych zarysów historii obiektów, a czasem
wręcz nowego ich rozpoznania, wykorzystywano zresztą prace nie publikowane, zarówno starsze20,
jak i wykonane w ostatnich latach21, m. in. bardziej wartościowe prace magisterskie. Dla rozwarstwienia
szeregu obiektów szczególnie pożyteczne okazały się w pewnych wypadkach badania prowadzone przy
okazji prac o charakterze konserwatorskim, ujęte w postaci tzw. dokumentacji historycznych PPKZ
(np. studia nad zamkami w Mirowie22, Siewierzu23, Toszku24, Uniejowie25, Liwie26, Głogówku27,
pałacami w Jakubowicach Murowanych28, Siedlcu29 i szereg innych), czy np. badania A. Miłobędzkiego
nad zamkami w Pińczowie (prowadzone w ramach prac Zespołu badań nad polskim średniowieczem)
1 w Sandomierzu30. W kilku wypadkach przypadł Katalogowi zaszczyt opublikowania najświeższych
odkryć (płyta posadzkowa w Wiślicy, odkrycia J. Zachwatowicza i A. Holasa w katedrze gnieźnieńskiej).
19 Na potrzebę opracowania takich korpusów (w miejsce ogólnej inwentaryzacji zabytków) dla = $2
zwróci! ostatnio uwagę L. Kalinowski (Treści ideowe sztuki przedromańskiej i romańskiej w Polsce, -
t. 10, 1965, s. 31). Opracowania tego typu, obejmujące bez porównania liczniejsze i mniej znane za =■
sów, byłyby bez uprzedniej ewidencji topograficznej wielce utrudnione.
1Ш
lubelskiej, rkps, 1907, i Kościoły w diecezji chełmskiej, rkps, 1907; oba rkpsy —■ Biblioteka PAN, od Ej— §,
województwa watszawskiego Wypisy archiwalne ks. W. Knapińskiego (rkps; Ośrodek Di
szawie).
parafii Koniecpol, rkps, Kraków 1955), ks. S. Puławskiego (Opis kościolói,
i nme.
rkpsy — Zbiory PPKZ.
23 M. Malanek, Architektura zamku biskupów krakowskich iv Siewierzu, rkps.
24 L Galicka, Zamek w Toszku, rkps, Warszawa 1958.
25 H. i Z. Zientkiewiczowie, Zamek w Uniejowie, rkps, Poznań 1958.
26 I. Galicka, Zamek w Liwie, rkps, Warszawa 1956.
27 J. Rozpędowski, Głogówek — studium zamku, rkps, Wrocław 1958.
technika Warszawska, Warszawa 1963, s. 65—69; tenże, Odkrycia w Pińczowie w latach 19(
polskim średniowieczem. Sprawozdania (4) : IV konferencja naukowa w Kielcach. 5 kwietnia 1963 r.
Warszawski i Politechnika Warszawska, Warszawa 1965, s. 37—44; tenże, Zamek sandomierski, ™j 5
Warszawa 1967. s. 245—284.
K = ^
n EL
■ł—'
i_
= °
г — o>
o
L -
с.Щ-2
"5
С
— N
0
O
— ID
>
CD
' = Ю
=-
0
|llll|lll
об
— CO
i_
D
O
285
rodzaju —'jak się wydaje, nie dość jeszcze liczne —■ będą dzięki Katalogowi szczególnie ułatwione w wy-
padkach dziedzin sztuki obfitujących w zachowany materiał zabytkowy, dający się ujmować nieomal
metodami statystycznymi (jak np. nowożytne rzemiosło artystyczne). W miarę jak Katalog obejmował
będzie coraz większe, zamknięte obszary gcograficzno-kulturowe, skartografowanie szeregu zjawisk
twórczości artystycznej może się stać m. in. punktem wyjścia dla podjęcia prac nad inwentarzami pro-
blemowymi (korpusami) niektórych gałęzi sztuki w poszczególnych okresach19, nie mówiąc już o stu-
diach syntetycznych.
Przy okazji opracowywania katalogów przeprowadzono niejednokrotnie wstępne studia nad obiek-
tami architektonicznymi szczególnie na to zasługującymi, badania przekraczające czasem zasadnicze ramy
pracy inwentaryzatorskicj. W tym zakresie — pierwszego analitycznego odczytania nawarstwień i prze-
mian obiektu — wniósł Katalog, jak się wydaje, szereg istotnych, nowych informacji. Dotyczy to zwłasz-
cza niektórych budowli czy zespołów o poważnym znaczeniu, nie posiadających dotąd żadnych lub
prawie żadnych opracowań naukowych. Jedynie jako przykłady można tutaj wymienić (nie mówiąc już
0 Wawelu, którego kompleks zabudowy doczekał się nareszcie pełnej charakterystyki) takie obiekty,
jak: kościół i klasztor bożogrobców w Miechowie, kościół i klasztor klarysek w Starym Sączu, kolegiatę
w Łowiczu, zamek Firlejów w Janowcu, kolegiatę w Sandomierzu, pałac w Chrząstowic, kolegiatę
w Szamotułach, kolegiatę i pałac infułatów w Choczu, zamek w Kórniku, zamek w Krupem, pałac
w Starej Wsi pod Węgrowem i szereg innych. Dla tych wielu nowych zarysów historii obiektów, a czasem
wręcz nowego ich rozpoznania, wykorzystywano zresztą prace nie publikowane, zarówno starsze20,
jak i wykonane w ostatnich latach21, m. in. bardziej wartościowe prace magisterskie. Dla rozwarstwienia
szeregu obiektów szczególnie pożyteczne okazały się w pewnych wypadkach badania prowadzone przy
okazji prac o charakterze konserwatorskim, ujęte w postaci tzw. dokumentacji historycznych PPKZ
(np. studia nad zamkami w Mirowie22, Siewierzu23, Toszku24, Uniejowie25, Liwie26, Głogówku27,
pałacami w Jakubowicach Murowanych28, Siedlcu29 i szereg innych), czy np. badania A. Miłobędzkiego
nad zamkami w Pińczowie (prowadzone w ramach prac Zespołu badań nad polskim średniowieczem)
1 w Sandomierzu30. W kilku wypadkach przypadł Katalogowi zaszczyt opublikowania najświeższych
odkryć (płyta posadzkowa w Wiślicy, odkrycia J. Zachwatowicza i A. Holasa w katedrze gnieźnieńskiej).
19 Na potrzebę opracowania takich korpusów (w miejsce ogólnej inwentaryzacji zabytków) dla = $2
zwróci! ostatnio uwagę L. Kalinowski (Treści ideowe sztuki przedromańskiej i romańskiej w Polsce, -
t. 10, 1965, s. 31). Opracowania tego typu, obejmujące bez porównania liczniejsze i mniej znane za =■
sów, byłyby bez uprzedniej ewidencji topograficznej wielce utrudnione.
1Ш
lubelskiej, rkps, 1907, i Kościoły w diecezji chełmskiej, rkps, 1907; oba rkpsy —■ Biblioteka PAN, od Ej— §,
województwa watszawskiego Wypisy archiwalne ks. W. Knapińskiego (rkps; Ośrodek Di
szawie).
parafii Koniecpol, rkps, Kraków 1955), ks. S. Puławskiego (Opis kościolói,
i nme.
rkpsy — Zbiory PPKZ.
23 M. Malanek, Architektura zamku biskupów krakowskich iv Siewierzu, rkps.
24 L Galicka, Zamek w Toszku, rkps, Warszawa 1958.
25 H. i Z. Zientkiewiczowie, Zamek w Uniejowie, rkps, Poznań 1958.
26 I. Galicka, Zamek w Liwie, rkps, Warszawa 1956.
27 J. Rozpędowski, Głogówek — studium zamku, rkps, Wrocław 1958.
technika Warszawska, Warszawa 1963, s. 65—69; tenże, Odkrycia w Pińczowie w latach 19(
polskim średniowieczem. Sprawozdania (4) : IV konferencja naukowa w Kielcach. 5 kwietnia 1963 r.
Warszawski i Politechnika Warszawska, Warszawa 1965, s. 37—44; tenże, Zamek sandomierski, ™j 5
Warszawa 1967. s. 245—284.
K = ^
n EL
■ł—'
i_
= °
г — o>
o
L -
с.Щ-2
"5
С
— N
0
O
— ID
>
CD
' = Ю
=-
0
|llll|lll
об
— CO
i_
D
O