Rocznik Historii Sztuki (7.1969)

100

TERESA MROCZKO

b

57. Rozdanie czasz siedmiu aniołom (Ар. XV, 5—8)
a. Bible Moralistę, rkps z Londynu (fragment fol. 143)
b. Apokalipsa anglo-francuska, rkps z Paryża (fragment fol. 30)

Fot. Bibliothèque Nationale w Paryżu

Tradycje typu włoskiego mogły być wchłonięte przez twórcę cyklu za pośrednictwem Liber Floridus.
Liber Floridus dostarcza bowiem przynajmniej kilku ważnych i charakterystycznych dla włoskiego typu
kompozycji, które mogą być traktowane jako wzór odpowiadających im obrazów w Apokalipsach anglo-
-francuskich. Są to anioły przy Siedmiu kościołach Azji (ryc. 51 a, b) ; kolejne przedstawienia Siedmiu
aniołów z siedmioma trąbami; kształt szarańczy w formie uskrzydlonych byków z ludzkimi głowami;
Uwolnienie czterech aniołów z Eufratu (ryc. 52a, b); Mocny anioł i siedem głów ludzkich jako siedem
gromów; Wniebowstąpienie dwóch świadków i Upadek dziesiątej części miasta w Apokalipsie Fr. 403;
dwie sceny z Historii o niewieście apokaliptycznej, tj. Niewiasta z dziecięciem (ryc. 53a, b) oraz Walka
archanioła Michała ze smokiem (ryc. 54a, b); Jeździec wierny zapędzający armię bestii do otchłani.

Drugim źródłem, z którego czerpał twórca cyklu Apokalips anglo-francuskich, są Apokalipsy z Bibie
moralisée, a niektóre sceny z Bibie mogą być traktowane wręcz jako bezpośredni wzór dla odnośnych
obrazów w Apokalipsach anglo-francuskich, choć w żadnym wypadku nie mamy tu do czynienia z kopią,
tylko z przetworzeniem wzoru. To zjawisko występuje wyraźnie w następujących scenach : zastęp Jeźdź-
ców na koniach o lwich głowach (ryc. 55 a, b); Chrystus między aniołami przy Strąceniu smoka na zie-